ولادت امام حسن عسکری(ع): تفاوت میان نسخه‌ها

'''حَسَنِ عَسْکَری(ع)، اِمام'''، ابومحمد حسن بن علی بن محمد (۲۳۲–۲۶۰ ق)، امام یازدهم از امامان معصوم در مذهب شیعهٔ اثناعشری.

پدر آن حضرت، امام علی بن محمد(ع) ملقب به هادی و نقی، امام دهم شیعیان بود که پس از وفات پدر به جانشینی او رسید. دربارهٔ مادر حضرت، سخن مشهور در منابع امامی آن است که وی کنیزی با نام حُدیث بوده است. مشهورترین لقب حضرت، عسکری است که به سبب سکنای وی در محل عسکر یا عسکر معتصم است که نام دیگر سامرا بوده است.

امام حسن عسکری(ع) هنوز در سنین کودکی بود که پدرش به اجبار به عراق فراخوانده‌شد و در سامرا، پایتخت آن روز عباسیان، تحت الحفظ قرار گرفت و در این سفر فرزندش حسن نیز همراه وی بود. این فراخوان و جابه‌جایی با دستور متوکل، خلیفهٔ وقت و با تصدی یحیی بن هرثمه صورت گرفت (نوبختی، ۹۲؛ سعد، ۹۹–۱۰۰؛ مفید، الارشاد، ۲ / ۳۱۰–۳۱۱). زمان این سفر به سامرا در برخی منابع ۲۳۶ ق (نک‍: مسعودی، ۲۵۹) و نزد برخی دیگر ۲۳۳ ق بوده است (نوبختی، همان‌جا؛ سعد بن عبداللٰه، ۱۰۰). این مهاجرت که بنا به عبارتی از زبان امام هادی(ع) به اکراه صورت گرفته (طوسی، ''الامالی''، ۲۸۱؛ نیز نک‍: ابن‌طولون، ۱۱۳)، دقیقاً در سالی اتفاق افتاده که متوکل سخت‌گیری خود نسبت به علویان و شیعه را به بیشترین حد رسانده است؛ چنان‌که در همان سال، وی دستور به منهدم کردن بارگاه امام حسین(ع) داده و مردم را از زیارت تربت آن حضرت منع کرده است (نک‍: طبری، ۹ / ۱۸۵). به‌هرروی، حضرت تا ۲۵۴ ق در جوار پدر، در همان سامرا روزگار به سر برد

بر اساس غالب منابع شیعه و اهل سنت، تنها فرزند آن حضرت امام زمان(ع) مسمّا به محمد است. گفتنی است دربارهٔ فرزندان حضرت، اقوال دیگری هم وجود دارد. برخی او را دارای ۳ فرزند ذکور و ۳ فرزند اناث شمرده‌اند. در اول ربیع‌الاول ۲۶۰ ق به بستر بیماری افتاد (مفید، ''الارشاد''، ۲ / ۳۳۶؛ ابن‌شهرآشوب، ۳ / ۵۲۴) و چند روز بعد به همین بیماری درگذشت. به گفتهٔ طبرسی، برخی از امامیه براساس حدیثی که به مقتضای آن، همهٔ ائمه(ع) به شهادت از دنیا می‌روند (نک‍: ابن‌بابویه، ''من لا یحضره'' …، ۲ / ۵۸۵؛ طوسی، ''الامالی''، ۱۲۰)، باور داشتند که امام حسن عسکری(ع) نیز مسموم شده‌است (طبرسی، فضل، ''اعلام''، ۲ / ۱۲۹؛ نیز نک‍: ابن‌حجر، ۲۹۰؛ ابن‌صباغ، همان‌جا). اما فضل طبرسی خود تصریح دارد که دلیل قاطعی بر صحت این مدعا نیست («تاج»، ۵۹). ابن‌شهرآشوب نیز به گفتهٔ برخی اشاره دارد که حضرت شهید شده‌است (۳ / ۵۲۳) که یکی از آنها مؤلف ''دلائل الامامة'' است (ص ۴۲۳). در منابع متأخر با تکیه بر قول به مسمومیت، نقل است که خلیفهٔ وقت از دستور خود نسبت به قتل حضرت پشیمان شد و طبیبان را ملازم خانهٔ اوساخت تا علاجی حاصل شود، اما کوشش آنان سودی نداشت و سم منجر به وفات حضرت شد. حضرت بنا بر قول مشهور نزد نویسندگان شیعه و اهل سنت، در ۸ ربیع‌الاول ۲۶۰ ق وفات یافت.<ref>پاکتچی، احمد، «حسن عسکری(ع)، امام»، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۲۰، تهران، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، بیتا.</ref>