امامت امام جواد(ع) در کودکی: تفاوت میان نسخه‌ها

{{پاسخ}}

امام جواد(ع) در حالی که کودکی هفت‌ساله بود به امامت رسید.<ref>نوبختی، حسن بن موسی، فرق الشیعه، بیروت، دارالاضواء، ۱۴۰۴ق، ص۸۸.</ref> این رخداد پس از شهادت امام رضا(ع) در سال ۲۰۳ق اتفاق افتاد.<ref>طبری، محمد بن جریر، دلائل الامامة، قم، مؤسسه انتشارات بعثت، ۱۴۱۳ق، ص۳۹۴.</ref> امامت امام جواد(ع) متکی به نصوصی دانسته‌اند که از سوی امام رضا(ع) وارد شده است؛ برای نمونه، علامه مجلسی در باب نصوص امامت امام جواد(ع) در کتاب بحارالانوار ۲۶ روایت آورده که در آنها بر امامت امام جواد(ع) تأکید شده است.<ref>مجلسی، محمدباقر یبن محمدتقی، بحارالانوار، بیروت، داراحیاء التراث العربی،  ۱۴۰۳ق، ج۵۰، ص۱۸-۳۷.</ref>

به نقل از منابع، پس از شهادت امام رضا(ع) به دلیل کودکی امام جواد(ع) برخی شیعیان درباره امامت او در کودکی دچار سرگردانی شدند: برخی از آنان به امامت احمد بن موسی (شاهچراغ) معتقد شدند؛<ref>نوبختی، فرق الشیعه، ص۷۷-۷۸.</ref> برخی دیگر فرزند دیگر امام موسی کاظم(ع) به نام عبدالله بن موسی، مشهور به عبدالله عَوكَلانی را به امامت برگزیدند؛<ref>ابن‌شهرآشوب، محمد بن علی، مناقب آل ابی‌طالب، تحقیق هاشم رسولی، قم، نشر علامه، بی‌تا، ج۴، ص۳۸۳.</ref> برخی دیگر به واقفیه گرایش پیدا کردند؛<ref>نوبختی، فرق الشیعه، ص۷۷-۷۸.</ref> اما، اکثر شیعیان معتقد به امامت امام جواد شدند.<ref>جاسم، حسین، تاریخ سیاسی غیبت امام دوازدهم، ترجمه محمدتقی آیت‌اللهی، تهران، مؤسسه انتشارات امیرکبیر، ۱۳۸۶ش، ص۷۸.</ref> علت اصلی سرگردانی این گروه از شیعیان درباره امامت امام جواد(ع) در کودکی چنین گزارش شده که آنان بلوغ را از شرایط امامت به شمار می برده‌اند.<ref>نوبختی، فرق الشیعه، ص۸۸.</ref> امری که امام رضا(ع) در دوران حیاتش آن را نفی کرده بود.<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تحقیق علی‌اکبر غفاری، تهران، دارالکتب الاسلامیة، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۳۲۲.</ref>

درباره اثبات امامت امام جواد(ع) در کودکی استدلال‌هایی ارائه شده است. برخی از این استدلال‌ها توسط امام رضا(ع) مطرح شده است؛ چون در زمان حیات امام رضا(ع)، به‌دلیل اینکه امام جواد(ع) در پنجاه‌سالگی امام رضا(ع) به‌دنیا آمده بود، درباره امکان امامت در کودکی از سوی شیعیان سخن گفته می‌شد.<ref>نوبختی، فرق الشیعه، ص۸۸.</ref> امام رضا(ع) با رد شرط بلوغ برای امامت به نبوت حضرت عیسی(ع) در کودکی استناد می‌کرد و می‌گفت که سن عیسی(ع)، هنگامی که نبوت به وی عطا شد، کمتر از سن فرزند من بوده است.<ref>کلینی، الکافی، ج۱، ص۳۲۲.</ref> از یکی از یاران امام رضا(ع) چنین نقل شده است: در راه سفر به مصر، وارد مدينه شدم و در خانه امام رضا(ع) ابوجعفر محمد بن على را ديدم، او در آن زمان پنج‌ساله بود. سيماى او را به دقت نگاه مى‌كردم تا آن را برای شيعيان مصر توصيف كنم. امام رضا(ع) نگاهى به من كرد و گفت: كارى كه خداوند درباره امامت انجام داده، مانند كارى است كه درباره نبوت انجام داده است: خداوند درباره يوسف فرموده است که هنگامى كه او به حد رشد رسيد به او حكم (نبوت) و علم داديم و درباره يحيى فرموده است که ما به يحيى در كودكى فرمان نبوت داديم.<ref>کلینی، الکافی، ج۱، ص۳۸۴.</ref>

به نقل از منابع، زمانی که امام رضا(ع) به شهادت رسید، گروهى از بزرگان شيعه در خانه عبدالرحمن بن حجاج در بغداد گرد آمدند و درباره امر امامت بعد از امام رضا(ع) به گفت‌و‌گو پرداختند. این گفت‌و‌گو به درگیری انجامید، چه اینکه برخی از شیعیان معتقد بودند که امام جواد(ع) به‌دلیل کودکی نمی‌تواند امام باشد چون توانایی پاسخ به سؤالات شیعیان را ندارد. بزرگان شیعیان عراق در موسم حج برای رفع شبهات خود و یافتن امام به مدینه رفتند و در مجلسی که یکی از مدعیان امامت پس از امام رضا(ع) حاضر شده بود شرکت کردند. آنان برای سنجیدن او سؤالاتی پرسیدند که او از پاسخ گویی درماند. پس از آن، امام جواد(ع) وارد مجلس شد و ضمن تقبیح عمل عموی خود در دخالت در امری که شایستگی آن را ندارد به سؤالات شیعیان پاسخ داد.<ref>طبری، ابن‌رستم محمد بن جریر، دلائل الامامه، قم، منشورات الرضى، ۱۳۶۳ش، ص۲۰۴.</ref>