پرش به محتوا

اعتبار کتاب طب الرضا(ع): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۰: خط ۱۰:
طب الرضاء(ع)، یا رسالۀ ذَهَبیّه یا مُذَهّبه، نوشته‌ای در دانش پزشكی و منسوب به امام رضا(ع) است. گفته شده که این رساله به درخواست مأمون عباسی در نیشابور توسط امام رضا(ع) به نگارش درآمده است.<ref>طباطبایی، سید محمدکاظم و هادی نصیری، «پژوهشی در اعتبار رسالۀ ذهبیّه»، علوم حدیث، شماره ۶۳، خرداد ۱۳۹۱ش، ص۳.</ref> به گفته محققان، اين رساله، مورد توجه عالمان شيعى و اهل‌سنت قرار داشته و شرح‌هايى بر آن نوشته شده و بارها ترجمه گرديده است.<ref>مهریزی، مهدی، حدیث‌پژوهی، قم،  انتشارات مؤسسه علمى فرهنگى دارالحديث، ۱۳۹۰ش، ج۳، ص۳۰.</ref>
طب الرضاء(ع)، یا رسالۀ ذَهَبیّه یا مُذَهّبه، نوشته‌ای در دانش پزشكی و منسوب به امام رضا(ع) است. گفته شده که این رساله به درخواست مأمون عباسی در نیشابور توسط امام رضا(ع) به نگارش درآمده است.<ref>طباطبایی، سید محمدکاظم و هادی نصیری، «پژوهشی در اعتبار رسالۀ ذهبیّه»، علوم حدیث، شماره ۶۳، خرداد ۱۳۹۱ش، ص۳.</ref> به گفته محققان، اين رساله، مورد توجه عالمان شيعى و اهل‌سنت قرار داشته و شرح‌هايى بر آن نوشته شده و بارها ترجمه گرديده است.<ref>مهریزی، مهدی، حدیث‌پژوهی، قم،  انتشارات مؤسسه علمى فرهنگى دارالحديث، ۱۳۹۰ش، ج۳، ص۳۰.</ref>


درباره صحت انتساب این رساله به امام رضا(ع) نظرات متفاوتی ابراز شده است؛ برخی آن را منسوب به امام رضا دانسته‌اند و آن را ارزشمند و گران‌بها برشمرده‌اند<ref>درخشان، مهدی، «رساله ذهبیه در طب منسوب به حضرت رضا(ع)»، در نشریه دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، سال بیست‌وپنجم، شماره ۱، پاییز ۱۳۶۲ش، ص۸۷.</ref> و برخی دیگر آن را از اساس دروغ دانسته‌اند.<ref>فاطمی‌نیا، سید عبدالله، «[https://www.tasnimnews.com/fa/news/1399/06/26/2349833/%D8%A2%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D9%81%D8%A7%D8%B7%D9%85%DB%8C-%D9%86%DB%8C%D8%A7-%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%84%D9%87-%D8%B0%D9%87%D8%A8%DB%8C%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%B3-%D8%AF%D8%B1%D9%88%D8%BA-%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%D8%AF%D9%84%D8%A7%DB%8C%D9%84-%D8%B9%D8%AF%D9%85-%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B1-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%B7%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%B6%D8%A7 آیت‌الله فاطمی‌نیا: رساله ذهبیه از اساس دروغ است/ دلایل عدم‌اعتبار کتاب طب الرضا]»، در تارنمای خبرگزاری تسنیم، درج: ۲۶ شهريور ۱۳۹۹، بازدید: ۲۷ اردیبهشت ۱۴۰۳.</ref> گفته شده که عالمان طریقه ذهبیه، از فرق صوفیه، این رساله را نخستین رساله جامعی دانسته اند که بعد از اسلام درباره طب و بهداشت نوشته شده است.<ref>درخشان، «رساله ذهبیه در طب منسوب به حضرت رضا(ع)»، ص۸۷.</ref>
درباره صحت انتساب این رساله به امام رضا(ع) نظرات متفاوتی ابراز شده است؛ برخی آن را منسوب به امام رضا دانسته‌اند و آن را ارزشمند و گران‌بها برشمرده‌اند<ref>درخشان، مهدی، «رساله ذهبیه در طب منسوب به حضرت رضا(ع)»، در نشریه دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، سال بیست‌وپنجم، شماره ۱، پاییز ۱۳۶۲ش، ص۸۷.</ref> و برخی دیگر آن را از اساس دروغ دانسته‌اند.<ref>فاطمی‌نیا، سید عبدالله، «[https://www.tasnimnews.com/fa/news/1399/06/26/2349833/%D8%A2%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D9%81%D8%A7%D8%B7%D9%85%DB%8C-%D9%86%DB%8C%D8%A7-%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%84%D9%87-%D8%B0%D9%87%D8%A8%DB%8C%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%B3-%D8%AF%D8%B1%D9%88%D8%BA-%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%D8%AF%D9%84%D8%A7%DB%8C%D9%84-%D8%B9%D8%AF%D9%85-%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B1-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%B7%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%B6%D8%A7 آیت‌الله فاطمی‌نیا: رساله ذهبیه از اساس دروغ است/ دلایل عدم‌اعتبار کتاب طب الرضا]»، در تارنمای خبرگزاری تسنیم، درج: ۲۶ شهريور ۱۳۹۹، بازدید: ۲۷ اردیبهشت ۱۴۰۳.</ref> گفته شده که عالمان طریقه ذهبیه، از فرق صوفیه، این رساله را نخستین رساله جامعی دانسته اند که بعد از اسلام درباره طب و بهداشت نوشته شده است.<ref>درخشان، «رساله ذهبیه در طب منسوب به حضرت رضا(ع)»، ص۸۷.</ref> علامه مجلسى، اين رساله را در بحار الأنوار به‌صورت كامل آورده است.<ref>(ج 59، ص 290- 301)</ref> اين رساله، از حجمى اندک برخوردار است.<ref>مهریزی، حدیث‌پژوهی، ج۳، ص۳۱.</ref>


== قرائن انتساب به امام رضا(ع) ==
== ارزیابی انتساب به امام رضا(ع) ==
 
 
محققان، شواهد تاریخی چون اشاره شیخ طوسی و شیخ منتجب‌الدین رازی، از رجالیان و کتابشناسان شیعه، در فهرست‌های خود به این رساله را قرائنی برای صحت انتساب آن به امام رضا(ع) دانسته‌اند. همچنین، شهرت این رساله و وجود نسخه‌های متعدد خطی از آن قرائن دیگری برای صحت این انتساب برشمرده شده است.<ref>طباطبایی و نصیری، «پژوهشی در اعتبار رسالۀ ذهبیّه»، ص۵-۶.</ref>
 
از نظر سندی، برخی محققان پس از بررسی سند ''رسالۀ ذهبیّه''، به این نتیجه رسیده اند که این رساله معتبر نیست؛ زیرا راوی اوّل و مشترک در اسناد این رساله (، تضعیف شده است. افزون بر این، بقیۀ اجزای سند نیز دارای اشکال هستند.


== چگونگی نگارش ==
== چگونگی نگارش ==
trustworthy
۷٬۳۴۶

ویرایش