پرش به محتوا

تفاسیر ملاصدرا: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴۶: خط ۴۶:
# '''قوس صعود و نزول مقام انسان'''. غایت و مقصود اصلی از خلقتِ همة آفریدگان، انسان حقیقی است و مبدأ و معاد یا آغاز و انجام انسان خداست.
# '''قوس صعود و نزول مقام انسان'''. غایت و مقصود اصلی از خلقتِ همة آفریدگان، انسان حقیقی است و مبدأ و معاد یا آغاز و انجام انسان خداست.
# '''تطابق عالم صورت و معنی'''. خدا در عالم صورت هر چه آفریده در عالم معنی نیز همان را آفریده است و در عالم معنی نیز هر چه هست در عالم حق (غیب الغیوب) وجود دارد.
# '''تطابق عالم صورت و معنی'''. خدا در عالم صورت هر چه آفریده در عالم معنی نیز همان را آفریده است و در عالم معنی نیز هر چه هست در عالم حق (غیب الغیوب) وجود دارد.
# '''نفس «جسمانیةالحدوث و روحانیةالبقا» است'''. پدیدآمدن نفس به‌سبب استعداد بدن برای تحول به مرتبة روحانی و بقای نفس به‌سبب ملکات نفسانیِ راسخ در آن است.
# '''نفس «جسمانیةالحدوث و روحانیةالبقا» است'''. پدیدآمدن نفس به‌سبب استعداد بدن برای تحول به مرتبه روحانی و بقای نفس به‌سبب ملکات نفسانیِ راسخ در آن است.
# '''همة انسان‌ها با بدن محشور نمی‌شوند'''، کسانی که در دانش به کمال رسیده‌اند، هنگام برانگیخته شدن در محضر حق موجوداتی کاملاً غیرجسمانی و جدا از مادّه و در سلک فرشتگان‌اند.
# '''همه انسان‌ها با بدن محشور نمی‌شوند'''، کسانی که در دانش به کمال رسیده‌اند، هنگام برانگیخته شدن در محضر حق موجوداتی کاملاً غیرجسمانی و جدا از مادّه و در سلک فرشتگان‌اند.
# '''دائمی نبودن عذاب دوزخ.''' ملاصدرا دلایل معتقدان به دائمی نبودن دوزخ، مانند ابن‌عربی و صدرالدین قونیوی و دیگر شارحان فصوص، را به تفصیل و به گونه‌ای تأییدکننده نقل نموده و از فتوحات و فصوص و شرح قیصری بر فصوص مطالب بسیاری آورده و حدیثی از رسول اکرم و سخنی از ابن‌مسعود در تأیید آن ذکر کرده، ولی پاسخ مخالفانِ آنان را تنها در دو سه سطر نقل نموده است. البته ملاصدرا در پاره‌ای از آثار خود عقیده‌ای بر خلاف این نظریه اظهار داشته است.
# '''دائمی نبودن عذاب دوزخ.''' ملاصدرا دلایل معتقدان به دائمی نبودن دوزخ، مانند [[ابن‌عربی]] و صدرالدین قونیوی و دیگر شارحان فصوص، را به تفصیل و به گونه‌ای تأییدکننده نقل نموده و از [[فتوحات]] و [[فصوص]] و شرح قیصری بر فصوص مطالب بسیاری آورده و حدیثی از پیامبر(ص) و سخنی از ابن‌مسعود در تأیید آن ذکر کرده، ولی پاسخ مخالفانِ آنان را تنها در دو سه سطر نقل نموده است. البته ملاصدرا در پاره‌ای از آثار خود عقیده‌ای بر خلاف این نظریه اظهار داشته است.
# '''خروج از تکلیف.''' به‌نوشتة ملاصدرا، کسانی که مغلوب احوال عرفانی می‌شوند (مجذوبان) تکلیفی ندارند و به مقتضای حال خود عمل می‌کنند.
# '''خروج از تکلیف.''' به‌نوشتة ملاصدرا، کسانی که مغلوب احوال عرفانی می‌شوند (مجذوبان) تکلیفی ندارند و به مقتضای حال خود عمل می‌کنند.
# '''دعوت به استقلال فکری و پیروی از دلیل'''. ملاصدرا عظمت افراد را ملاک درستی آرای ایشان ندانسته و کسانی را که به‌عنوان پیشوایان دین، معتقدات خود را بر پایه تقلید از دیگران نهاده‌اند و کسانی را که عقاید دینی را با استناد به معجزه و سخنان دیگران ثابت می‌کنند، نکوهش کرده است. به‌عقیدة وی، کمال و عبودیت در آزادگی فکری است.<ref>ثبوت، اکبر، «تفسیر ملاصدرا»، دانشنامه جهان اسلام، تهران، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، ۱۳۹۳ش، ج۷، ذیل مدخل.</ref>
# '''دعوت به استقلال فکری و پیروی از دلیل'''. ملاصدرا عظمت افراد را ملاک درستی آرای ایشان ندانسته و کسانی را که به‌عنوان پیشوایان دین، معتقدات خود را بر پایه تقلید از دیگران نهاده‌اند و کسانی را که عقاید دینی را با استناد به معجزه و سخنان دیگران ثابت می‌کنند، نکوهش کرده است. به‌عقیده وی، کمال و عبودیت در آزادگی فکری است.<ref>ثبوت، اکبر، «تفسیر ملاصدرا»، دانشنامه جهان اسلام، تهران، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، ۱۳۹۳ش، ج۷، ذیل مدخل.</ref>
== منابع ==
== منابع ==
{{پانویس|۲}}
{{پانویس|۲}}
automoderated، ناظمان (CommentStreams)، trustworthy
۱۶٬۰۱۱

ویرایش