trustworthy
۷٬۳۴۶
ویرایش
کتابسوزی ایران و مصر توسط مسلمانان از نظر شهید مطهری: تفاوت میان نسخه‌ها
کتابسوزی ایران و مصر توسط مسلمانان از نظر شهید مطهری (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۳۰ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۱۴:۳۴
، ۳۰ آوریلبدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
{{پایان سوال}} | {{پایان سوال}} | ||
{{پاسخ}} | {{پاسخ}} | ||
[[پرونده:کتابسوزی ایران و مصر مرتضی مطهری.PNG|بندانگشتی|کتاب کتابسوزی ایران و مصر|358x358پیکسل]] | [[پرونده:کتابسوزی ایران و مصر مرتضی مطهری.PNG|بندانگشتی|کتاب کتابسوزی ایران و مصر|358x358پیکسل]]'''کتابسوزی ایران و مصر توسط مسلمانان از نظر شهید مطهری''' رخدادی است که تا قرن هفتم هجری قمری در هیچ مدرک اسلامی و غیر اسلامی از آن سخنی نشده است. از نظر مطهری نقل‌های پس از این تاریخ هم بدون مدرک و دارای ضعف سندی و محتوایی هستند. | ||
بحث کتابسوزی ایران و مصر توسط مسلمانان از نظر شهید مطهری از جمله مباحثی است که در ذیل مباحث ارتباط ایران و اسلام مطرح می‌شود. محتوای این موضوع تاریخی این است که مسلمانان وقتی موفق به فتح ایران شدند، کتابخانه‌های این دو تمدن را، به‌دلیل عدم آشنایی با دانش، سوزاندند. از نظر شهید مطهری، در دوران جدید، به‌طور جدی از سوی غربیان تبلیغ شده که مسلمانان پس از فتح ایران و مصر کتابخانه‌های این دو تمدن بزرگ دنیای قدیم را به آتش کشیدند. از نظر او، پرداختن به بحث کتابسوزی ایران و مصر توسط مسلمانان و تلاش برای نشان‌دادن بی اعتباری آن بسیار مهم است؛ زیرا در جهان امروز طرح طرز برخورد پیروان یک دین در جریان تاریخ با مظاهر فرهنگ و تمدن، مؤثرترین سلاح به نفع یا بر ضد آن دین است | |||
مرتضی مطهری در [[خدمات متقابل اسلام و ایران (کتاب)|کتاب خدمات متقابل اسلام و ایران]] دلایل موافقان کتابسوزی ایران و مصر را نقل کرده و به نقد آنها پرداخته است؛ از جمله اینکه بی‌سوادی عرب جاهلی که دلیلی برای کتابسوزی تلقی شده از نظر او نمی‌تواند دلیلی برای کتابسوزی شود؛ زیرا در فاصله دوره جاهلی تا دوره فتوحات اسلامی، که ربع قرن تقریباً طول کشید، یک نهضت علم‌آموزی توسط پیامبر(ص) در مدینه به‌وجود آمد. | |||
== طرح بحث و اهمیت == | == طرح بحث و اهمیت == | ||
بحث کتابسوزی ایران و مصر توسط مسلمانان از نظر شهید مطهری از جمله مباحثی است که در ذیل مباحث ارتباط ایران و اسلام مطرح می‌شود. محتوای این موضوع تاریخی این است که مسلمانان وقتی موفق به فتح ایران شدند، کتابخانه‌های این دو تمدن را، به‌دلیل عدم آشنایی با دانش، سوزاندند. از نظر شهید مطهری، در دوران جدید، به‌طور جدی از سوی غربیان تبلیغ شده که مسلمانان پس از فتح ایران و مصر کتابخانه‌های این دو تمدن بزرگ دنیای قدیم را به آتش کشیدند.<ref>مطهری، مرتضی، خدمات متقابل اسلام و ایران، تهران، انتشارات صدرا، بهار ۱۳۶۸ش، ص۳۰۸.</ref> | بحث کتابسوزی ایران و مصر توسط مسلمانان از نظر شهید مطهری از جمله مباحثی است که در ذیل مباحث ارتباط ایران و اسلام مطرح می‌شود. محتوای این موضوع تاریخی این است که مسلمانان وقتی موفق به فتح ایران شدند، کتابخانه‌های این دو تمدن را، به‌دلیل عدم آشنایی با دانش، سوزاندند. از نظر شهید مطهری، در دوران جدید، به‌طور جدی از سوی غربیان تبلیغ شده که مسلمانان پس از فتح ایران و مصر کتابخانه‌های این دو تمدن بزرگ دنیای قدیم را به آتش کشیدند.<ref>مطهری، مرتضی، خدمات متقابل اسلام و ایران، تهران، انتشارات صدرا، بهار ۱۳۶۸ش، ص۳۰۸.</ref> | ||
از نظر مطهری، اگر رخداد کتابسوزی در ایران مصر توسط مسلمانان واقعیت تاریخی داشته باشد، گفته خواهد شد که اسلام برای | از نظر مطهری، اگر رخداد کتابسوزی در ایران مصر توسط مسلمانان واقعیت تاریخی داشته باشد، گفته خواهد شد که اسلام برای تمدن‌های بزرگ دنیای قدیم ماهیتی ویرانگر داشته نه سازنده؛ یا حداقل باید گفته شود که اسلام هرچند سازنده تمدن و فرهنگی بزرگ بوده است، ویرانگر تمدن‌ها و فرهنگ‌هایی بزرگی هم بوده است.<ref>مطهری، خدمات متقابل اسلام و ایران، ص۳۰۸.</ref> | ||
به‌گزارش مرتضی مطهری، درباره مسئله کتابسوزی مسلمانان در ایران و مصر آنقدر در دوران پهلوی و تسلط اندیشه‌های باستان‌گرایی تبلیغ شده بود که برای برخی از افرادی، که خود در این مورد اطلاعی نداشتند، کم‌کم انجام‌شدن این عمل از سوی مسلمانان را مسلم فرض کردند.<ref>مطهری، خدمات متقابل اسلام و ایران، ص۳۰۸.</ref> | به‌گزارش مرتضی مطهری، درباره مسئله کتابسوزی مسلمانان در ایران و مصر آنقدر در دوران پهلوی و تسلط اندیشه‌های باستان‌گرایی تبلیغ شده بود که برای برخی از افرادی، که خود در این مورد اطلاعی نداشتند، کم‌کم انجام‌شدن این عمل از سوی مسلمانان را مسلم فرض کردند.<ref>مطهری، خدمات متقابل اسلام و ایران، ص۳۰۸.</ref> | ||
از نظر مطهری، پرداختن به بحث کتابسوزی ایران و مصر توسط مسلمانان و تلاش برای نشان‌دادن بی اعتباری آن بسیار مهم است؛ زیرا در جهان امروز طرح طرز برخورد پیروان یک دین در جریان تاریخ با مظاهر فرهنگ و تمدن، مؤثرترین سلاح به نفع یا بر ضد آن دین است.<ref>مطهری، خدمات متقابل اسلام و ایران، ص۳۵۴.</ref> مطهری پس از ارائه دلایل خود اعلام می‌کند که تا قرن هفتم هجری قمری، یعنی حدود ششصد سال پس از فتح ایران و مصر در هیچ مدرک اسلامی و غیر اسلامی از کتابسوزی ایران و مصر توسط مسلمانان سخنی نشده و نقل‌های پس از این تاریخ بدون مدرک و دارای ضعف سندی هستند.<ref>مطهری، خدمات متقابل اسلام و ایران، ص۳۵۰.</ref> | از نظر مطهری، پرداختن به بحث کتابسوزی ایران و مصر توسط مسلمانان و تلاش برای نشان‌دادن بی اعتباری آن بسیار مهم است؛ زیرا در جهان امروز طرح طرز برخورد پیروان یک دین در جریان تاریخ با مظاهر فرهنگ و تمدن، مؤثرترین سلاح به نفع یا بر ضد آن دین است.<ref>مطهری، خدمات متقابل اسلام و ایران، ص۳۵۴.</ref> مطهری پس از ارائه دلایل خود اعلام می‌کند که تا قرن هفتم هجری قمری، یعنی حدود ششصد سال پس از فتح ایران و مصر در هیچ مدرک اسلامی و غیر اسلامی از کتابسوزی ایران و مصر توسط مسلمانان سخنی نشده و نقل‌های پس از این تاریخ بدون مدرک و دارای ضعف سندی و محتوایی هستند.<ref>مطهری، خدمات متقابل اسلام و ایران، ص۳۵۰.</ref> | ||
== دلایل موافقان == | == دلایل موافقان == | ||
| خط ۲۸: | خط ۳۲: | ||
# ادعای سر جان ملكم به دلیل دوری دوران او (قرن سیزدهم قمری) با زمان حادثه (قرن اول قمری) نمی تواند مدرکی برای اثبات کتابسوزی باشد. از طرفی ملکم علیه اسلام دارای دشمنی و تعصب بوده است.<ref>مطهری، خدمات متقابل اسلام و ایران، ص۳۱۷.</ref> | # ادعای سر جان ملكم به دلیل دوری دوران او (قرن سیزدهم قمری) با زمان حادثه (قرن اول قمری) نمی تواند مدرکی برای اثبات کتابسوزی باشد. از طرفی ملکم علیه اسلام دارای دشمنی و تعصب بوده است.<ref>مطهری، خدمات متقابل اسلام و ایران، ص۳۱۷.</ref> | ||
# بی‌سوادی عرب جاهلی مطلبی است که خود قرآن هم آن را تائید کرده، ولی آیا اینکه عرب جاهلی بیسواد بوده، دلیل است که مسلمانان کتاب‌ها را سوزانیده باشند؟ به علاوه، در فاصله دوره جاهلی | # بی‌سوادی عرب جاهلی مطلبی است که خود قرآن هم آن را تائید کرده، ولی آیا اینکه عرب جاهلی بیسواد بوده، دلیل است که مسلمانان کتاب‌ها را سوزانیده باشند؟ به علاوه، در فاصله دوره جاهلی تا دوره فتوحات اسلامی، که ربع قرن تقریبا طول کشید، یک نهضت علم‌آموزی توسط پیامبر(ص) در مدینه به‌وجود آمد.<ref>مطهری، خدمات متقابل اسلام و ایران، ص۳۱۷-۳۱۸.</ref> | ||
# درباره تحقیر آموزگاری توسط قریش، در خود متن تاریخی تصریح شده که کار معلمی به علت کمی در آمد خوار شمرده شده و ربطی به تحقیر علم نداشته است. اینکه گفته شود که به دلیل اینکه فردی از قریش کتاب‌خوانی کودکی را تحقیر کرده، پس عرب مطلقاً دشمن علم و سواد بوده و به هر جا پایش رسیده کتاب‌ها را آتش زده از نظر منطقی استدلالی نادرست است.<ref>مطهری، خدمات متقابل اسلام و ایران، ص۳۱۸-۳۱۹.</ref> | # درباره تحقیر آموزگاری توسط قریش، در خود متن تاریخی تصریح شده که کار معلمی به علت کمی در آمد خوار شمرده شده و ربطی به تحقیر علم نداشته است. اینکه گفته شود که به دلیل اینکه فردی از قریش کتاب‌خوانی کودکی را تحقیر کرده، پس عرب مطلقاً دشمن علم و سواد بوده و به هر جا پایش رسیده کتاب‌ها را آتش زده از نظر منطقی استدلالی نادرست است.<ref>مطهری، خدمات متقابل اسلام و ایران، ص۳۱۸-۳۱۹.</ref> | ||
# ابن‌خلدون قاطعانه درباره کتابسوزی ایران نظر نداده است و در نقل ابوالفرج ابن العبری و قفطی اشکالاتی از نظر سندی وجود دارد. از طرفی، محققان اروپایی اخیرا بی‌اساسی کتابسوزی اسکندریه به وسیله مسلمانان را به اثبات رسانیده‌اند و از میان دانشمندان مسلمان شبلی نعمان هندی و مجتبی مینوی ایرانی هم کتابسوزی اسکندریه را نفی کرده‌اند. | # ابن‌خلدون قاطعانه درباره کتابسوزی ایران نظر نداده است و در نقل ابوالفرج ابن العبری و قفطی اشکالاتی از نظر سندی وجود دارد. از طرفی، محققان اروپایی اخیرا بی‌اساسی کتابسوزی اسکندریه به وسیله مسلمانان را به اثبات رسانیده‌اند و از میان دانشمندان مسلمان شبلی نعمان هندی و مجتبی مینوی ایرانی هم کتابسوزی اسکندریه را نفی کرده‌اند. | ||