پرش به محتوا

رابطه عصمت و اختیار در معصومان: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۵: خط ۱۵:
افرادی که دچار گناه می‌شوند یا نسبت به زشتی گناه، آگاهی کامل ندارند و یا از اراده‌ای قوی برای ترک آن برخوردار نیستند. در طرف مقابل هرچه علم و اراده انسان تقویت شود، انسان بیشتر بر خود مسلط شده و می‌تواند در مقابل گناه، خویشتنداری بیشتری داشته باشد. معصومان کسانی هستند که به زشتی و ناپسندی کارها علم دارند و همچنین دارای اراده‌ای قوی هستند که می‌توانند نفس خود را کنترل کنند.<ref>راه نماشناسی، ص۱۱۵. برای آشنایی با تبیین‌های دیگری از اختیاری بودن عصمت، ر.ک. تلخیص المحصّل، ص۳۶۹; ارشاد الطالبین، ص۳۰۱; کشف المراد، ص۳۶۵; الالهیات، ج۳، ص۱۵۹; الصحیح من سیرة النبی الاعظم، ج۳، ص۲۹۷; امام‌شناسی، ج۱، ص ۸۰; امامت و رهبری، ص۱۷۴; تنزیه انبیا از آدم تا خاتم، ص۱۹; گوهر مراد، ص۳۷۹; انیس الموحدین، ب۳، ف۳; و فلسفهٔ وحی و نبوت، ص۲۱۸.</ref>
افرادی که دچار گناه می‌شوند یا نسبت به زشتی گناه، آگاهی کامل ندارند و یا از اراده‌ای قوی برای ترک آن برخوردار نیستند. در طرف مقابل هرچه علم و اراده انسان تقویت شود، انسان بیشتر بر خود مسلط شده و می‌تواند در مقابل گناه، خویشتنداری بیشتری داشته باشد. معصومان کسانی هستند که به زشتی و ناپسندی کارها علم دارند و همچنین دارای اراده‌ای قوی هستند که می‌توانند نفس خود را کنترل کنند.<ref>راه نماشناسی، ص۱۱۵. برای آشنایی با تبیین‌های دیگری از اختیاری بودن عصمت، ر.ک. تلخیص المحصّل، ص۳۶۹; ارشاد الطالبین، ص۳۰۱; کشف المراد، ص۳۶۵; الالهیات، ج۳، ص۱۵۹; الصحیح من سیرة النبی الاعظم، ج۳، ص۲۹۷; امام‌شناسی، ج۱، ص ۸۰; امامت و رهبری، ص۱۷۴; تنزیه انبیا از آدم تا خاتم، ص۱۹; گوهر مراد، ص۳۷۹; انیس الموحدین، ب۳، ف۳; و فلسفهٔ وحی و نبوت، ص۲۱۸.</ref>


اما مقام عصمت تنها موهبتی از طرف خداوند نیست.<ref>برای نمونه، ر.ک. پرسش‌ها و پاسخ‌های مذهبی، ج۱، ص۱۶۵; راه نماشناسی، ص۱۲۱; و امام‌شناسی، ج۱، ص۱۱۴</ref>
اما مقام عصمت تنها موهبتی از طرف خداوند نیست.<ref>برای نمونه، ر.ک. پرسش‌ها و پاسخ‌های مذهبی، ج۱، ص۱۶۵; راه نماشناسی، ص۱۲۱; و امام‌شناسی، ج۱، ص۱۱۴</ref> خداوند پیش از آفرینش آدمیان، با علم ازلی خود می‌دانست که گروهی از انسان‌ها، بیش از سایرین از اختیار خود برای تعالی و رشد معنوی استفاده می‌کنند و می توانند الگویی برای همگان باشند. این شایستگی سبب شد که خداوند، موهبت ویژه خویش را نیز به آنان عطا نماید و ایشان را از علم و اراده‌ای برخوردار کند که به واسطه آن، به مصونیت کامل برسند و در پرتو آن، راه نمایانی مطمئن برای همه افراد بشر گردند. به عبارت دیگر، دلیل اعطای چنین موهبتی، علاوه بر پاداش به خود آن‌ها، فراهم نمودن وسایل هدایت برای سایر انسان‌ها است.<ref>پژوهشی در عصمت معصومان، ص۶۶; هم چنین ر.ک. بحارالانور، ج۱۷، ص۹۴; مصنفات الشیخ المفید، ج۵ (تصحیح الاعتقاد) ص۱۲۸; و مقالات الاسلامیین، ج۱، ص۳۰۱</ref>
 
خداوند پیش از آفرینش آدمیان، با علم ازلی خود می‌دانست که گروهی از آنان، بیش از سایرین از اختیار خود بهره می‌گیرند و حتّی اگر مورد موهبت‌های ویژه قرار نگیرند، با اعمال اختیاری خود، سر آمد همگان خواهند شد. این منزلتی که اینان با سیر اختیاری خویش بدان می‌رسیدند، سبب گردید که خداوند، موهبت ویژهٔ خویش را به آنان عطا نماید و ایشان را از علم و اراده ای برخوردار کند که به واسطهٔ آن، به مصونیت کامل برسند و در پرتو آن، راه نمایانی مطمئن برای همه افراد بشر گردند. به عبارت دیگر، دلیل اعطای چنین موهبتی، علاوه بر پاداش به خود آن‌ها، فراهم نمودن وسایل هدایت برای سایر انسان‌ها است.<ref>پژوهشی در عصمت معصومان، ص۶۶; هم چنین ر.ک. بحارالانور، ج۱۷، ص۹۴; مصنفات الشیخ المفید، ج۵ (تصحیح الاعتقاد) ص۱۲۸; و مقالات الاسلامیین، ج۱، ص۳۰۱</ref>
این نکته را می‌توان به خوبی از فرازهای آغازین دعای ندبه استفاده نمود. هم چنین در روایتی از امام صادق (علیه السلام) در بارهٔ موهبت‌های ویژهٔ پیامبران، چنین آمده است:
این نکته را می‌توان به خوبی از فرازهای آغازین دعای ندبه استفاده نمود. هم چنین در روایتی از امام صادق (علیه السلام) در بارهٔ موهبت‌های ویژهٔ پیامبران، چنین آمده است:
از آن جا که خداوند به هنگام آفرینش پیامبران، می‌دانست که آنان از او فرمان برداری می‌کنند و تنها او را عبادت نموده، هیچ گونه شرکی روا نمی‌دارند] از موهبت‌های ویژهٔ خویش، برخوردارشان ساخت[. پس اینان به واسطه ی فرمان برداری از خداوند به این کرامت و منزلت والا رسیده‌اند.<ref>بحارالانوار، ج۱۰، ص۱۷۰</ref>
از آن جا که خداوند به هنگام آفرینش پیامبران، می‌دانست که آنان از او فرمان برداری می‌کنند و تنها او را عبادت نموده، هیچ گونه شرکی روا نمی‌دارند] از موهبت‌های ویژهٔ خویش، برخوردارشان ساخت[. پس اینان به واسطه ی فرمان برداری از خداوند به این کرامت و منزلت والا رسیده‌اند.<ref>بحارالانوار، ج۱۰، ص۱۷۰</ref>
۱۱٬۹۱۳

ویرایش