automoderated، ناظمان (CommentStreams)، trustworthy
۱۶٬۰۱۱
ویرایش
A.rezapour (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
A.rezapour (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۴: | خط ۴: | ||
حق قسم به چه معناست و آیا پیامبر از آن مستثنی است؟ | حق قسم به چه معناست و آیا پیامبر از آن مستثنی است؟ | ||
{{پایان سوال}} | {{پایان سوال}} | ||
{{پاسخ}}پیامبر از حق | {{پاسخ}}پیامبر(ص) از حق قَسم مستثنی شده است. حق قسم به این معناست که شوهر باید شبهای خود را بین همسران متعدد خود، بهطور مساوی تقسیم کند. در فقه امامیه «قسم» از حقوق زوجه در عقد نکاح میباشد که با هدف تأمین عدالت در بین زوجات در فرض چندهمسری تشریع یافته است. فقیهان و مفسران بر اساس آیه ۵۱ سوره احزاب پیامبر را از این قاعده مستثنی کردهاند. | ||
== تعریف حق قسم == | == تعریف حق قسم == | ||
حق قسم به معنای حق همخوابگی در شب برای زوجات تعریف شده است.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، کتاب النکاح، قم، مدرسه الامام علی بن ابی طالب(ع)، ۱۴۲۴ق، ج۶ ص۱۱۲.</ref> یکی از احکام اسلام در مورد همسران متعدد آن است که شوهر اوقات خود را در میان آنها بهطور عادلانه تقسیم کند، اگر یک شب نزد یکی از آنها است، شب دیگر نزد دیگری باشد تفاوتی در میان زنان از این نظر وجود ندارد، و این موضوع را در کتب فقه اسلامی به عنوان حق قسم تعبیر میکنند.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الإسلامیة، ۱۳۷۱ش، ج۱۷، ص۳۸۶.</ref> در فقه امامیه «قسم» از حقوق زوجه در عقد نکاح میباشد که با هدف تأمین عدالت در بین زوجات در فرض چندهمسری تشریع یافته است.<ref>نقیبی، سید مهدی، و صدیقه محمدحسنی، «نقد و بررسی تعریف حق قسم در آرای فقهای امامیه»، پژوهشنامه حقوق اسلامی، شماره ۲، سال بیست و دوم، پاییز و زمستان ۱۴۰۰ش، ص۴۱۳.</ref> گفته شده زوجه میتواند حق قسم خود را ساقط یا منتقل کند.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، کتاب النکاح، قم، مدرسه الامام علی بن ابی طالب(ع)، ۱۴۲۴ق، ج۶ ص۱۴۱.</ref> | حق قسم به معنای حق همخوابگی در شب برای زوجات تعریف شده است.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، کتاب النکاح، قم، مدرسه الامام علی بن ابی طالب(ع)، ۱۴۲۴ق، ج۶ ص۱۱۲.</ref> یکی از احکام اسلام در مورد همسران متعدد آن است که شوهر اوقات خود را در میان آنها بهطور عادلانه تقسیم کند، اگر یک شب نزد یکی از آنها است، شب دیگر نزد دیگری باشد تفاوتی در میان زنان از این نظر وجود ندارد، و این موضوع را در کتب فقه اسلامی به عنوان حق قسم تعبیر میکنند.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الإسلامیة، ۱۳۷۱ش، ج۱۷، ص۳۸۶.</ref> در فقه امامیه «قسم» از حقوق زوجه در عقد نکاح میباشد که با هدف تأمین عدالت در بین زوجات در فرض چندهمسری تشریع یافته است.<ref>نقیبی، سید مهدی، و صدیقه محمدحسنی، «نقد و بررسی تعریف حق قسم در آرای فقهای امامیه»، پژوهشنامه حقوق اسلامی، شماره ۲، سال بیست و دوم، پاییز و زمستان ۱۴۰۰ش، ص۴۱۳.</ref> گفته شده زوجه میتواند حق قسم خود را ساقط یا منتقل کند.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، کتاب النکاح، قم، مدرسه الامام علی بن ابی طالب(ع)، ۱۴۲۴ق، ج۶ ص۱۴۱.</ref> | ||
== مستثنی شدن پیامبر == | == مستثنی شدن پیامبر<small>(ص)</small> == | ||
برخی از فقیهان، با استناد به آیه ۵۱ سوره احزاب، رعایت حقّ قَسم را بر پیامبر واجب ندانستهاند.<ref>حسینی سمنانی، بتول، «خصائص النبی»، دانشنامه جهان اسلام، تهران، بنیاد دائره المعارف اسلامی، ۱۳۹۳ش، ج۱۵، ذیل مدخل.</ref> یکی از خصایص پیامبر(ص) این بود که به خاطر شرایط خاص زندگی خاصش مخصوصا در زمانی که در مدینه بود و در هر ماه تقریباً یک جنگ بر او تحمیل میشد و در همین زمان همسران متعدد داشت، رعایت حق قسم به حکم آیه ۵۱ سوره احزاب از او ساقط بود، و میتوانست هرگونه اوقات خود را تقسیم کند. هر چند او با این حال حتی الامکان مساوات و عدالت را ـ چنانکه در تواریخ اسلامی صریحاً آمده است - رعایت میکرد. ولی وجود همین حکم الهی آرامشی به همسران پیامبر(ص) و محیط زندگی داخلی او میداد.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الإسلامیة، ۱۳۷۱ش، ج۱۷، ص۳۸۶.</ref> گفته شده پیامبر(ص) مجاز بود كه موعد همسران خود را تغيير دهد، به جاى اين كه هر شب در منزل يكى از آنان باشد، چند شب پياپى در يك جا بماند، بعد چند شب ديگر منزل ديگرى باشد. بعضى مفسّران اين آيه را درباره ى اختيار پيامبر در كم و زياد كردن نفقه همسران يا رد كردن تقاضاى زنان هبه اى و بعد پذيرفتن آنها و يا طلاق | برخی از فقیهان، با استناد به آیه ۵۱ سوره احزاب، رعایت حقّ قَسم را بر پیامبر واجب ندانستهاند.<ref>حسینی سمنانی، بتول، «خصائص النبی»، دانشنامه جهان اسلام، تهران، بنیاد دائره المعارف اسلامی، ۱۳۹۳ش، ج۱۵، ذیل مدخل.</ref> یکی از خصایص پیامبر(ص) این بود که به خاطر شرایط خاص زندگی خاصش مخصوصا در زمانی که در مدینه بود و در هر ماه تقریباً یک جنگ بر او تحمیل میشد و در همین زمان همسران متعدد داشت، رعایت حق قسم به حکم آیه ۵۱ سوره احزاب از او ساقط بود، و میتوانست هرگونه اوقات خود را تقسیم کند. هر چند او با این حال حتی الامکان مساوات و عدالت را ـ چنانکه در تواریخ اسلامی صریحاً آمده است - رعایت میکرد. ولی وجود همین حکم الهی آرامشی به همسران پیامبر(ص) و محیط زندگی داخلی او میداد.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الإسلامیة، ۱۳۷۱ش، ج۱۷، ص۳۸۶.</ref> گفته شده پیامبر(ص) مجاز بود كه موعد همسران خود را تغيير دهد، به جاى اين كه هر شب در منزل يكى از آنان باشد، چند شب پياپى در يك جا بماند، بعد چند شب ديگر منزل ديگرى باشد. بعضى مفسّران اين آيه را درباره ى اختيار پيامبر در كم و زياد كردن نفقه همسران يا رد كردن تقاضاى زنان هبه اى و بعد پذيرفتن آنها و يا طلاق اوليه و رجوع ثانوى تفسير كرده اند.<ref>قرائتی، محسن، تفسیر نور، تهران، مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، ج۷، ص۳۸۷.</ref> | ||
برای اینکه همسران پیامبر نیز بدانند گذشته از افتخاری که از ناحیه همسری با او کسب میکنند با تسلیم در برابر این برنامه خاص در مورد تقسیم اوقات پیامبر(ص) یک نوع ایثار و فداکاری از خود نشان داده، و به هیچ وجه عیب و ایرادی متوجه آنها نیست، چرا که در برابر حکم خدا تسلیم شدهاند در (آیه ۵۱ احزاب آمده است: «این حکم الهی برای روشنی چشم آنها و اینکه غمگین نشوند و همه آنها راضی به آنچه در اختیارشان میگذاری گردند نزدیکتر است.» زیرا اولا این یک حکم عمومی در باره همه آنها است و تفاوتی در کار نیست، و ثانیاً حکمی است از ناحیه خدا که برای مصالح مهمی تشریع شده، بنا بر این آنها باید با رضا و رغبت به آن تن دهند و نه تنها نگران نباشند بلکه خشنود گردند.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الإسلامیة، ۱۳۷۱ش، ج۱۷، ص۳۸۷.</ref> | برای اینکه همسران پیامبر نیز بدانند گذشته از افتخاری که از ناحیه همسری با او کسب میکنند با تسلیم در برابر این برنامه خاص در مورد تقسیم اوقات پیامبر(ص) یک نوع ایثار و فداکاری از خود نشان داده، و به هیچ وجه عیب و ایرادی متوجه آنها نیست، چرا که در برابر حکم خدا تسلیم شدهاند در (آیه ۵۱ احزاب آمده است: «این حکم الهی برای روشنی چشم آنها و اینکه غمگین نشوند و همه آنها راضی به آنچه در اختیارشان میگذاری گردند نزدیکتر است.» زیرا اولا این یک حکم عمومی در باره همه آنها است و تفاوتی در کار نیست، و ثانیاً حکمی است از ناحیه خدا که برای مصالح مهمی تشریع شده، بنا بر این آنها باید با رضا و رغبت به آن تن دهند و نه تنها نگران نباشند بلکه خشنود گردند.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الإسلامیة، ۱۳۷۱ش، ج۱۷، ص۳۸۷.</ref> |