پرش به محتوا

فهرست تفسیرهای فارسی قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۳۲: خط ۳۲:
== قرن هشتم، نهم و دهم ==
== قرن هشتم، نهم و دهم ==
[[پرونده:000a183e29459017aa4c03204e3a91749765c883 1663082722.jpg|بندانگشتی|تفسیر گازر|308x308پیکسل]]
[[پرونده:000a183e29459017aa4c03204e3a91749765c883 1663082722.jpg|بندانگشتی|تفسیر گازر|308x308پیکسل]]
* '''جلاء الأذهان و جلاء الأحزان (تفسیر گازر)''': مشهور به تفسیر گازُر، تفسیر فارسی قرآن از [[ابوالمحاسن  جرجانی]]، مفسر گمنام امامی احتمالاً در قرن هشتم. نخستین بار [[جلال‌الدین محدث ارموی|میرجلال‌الدین محدّث ارموی]]، تفسیر گازر را در ده مجلد به چاپ رساند.<ref>پهلوان، منصور، «تفسیر گازر»، دانشنامه جهان اسلام، تهران، بنیاد دائره المعارف اسلامی، ۱۳۹۳ش، ج۷، ذیل مدخل.</ref> این اثر را تلخیصی ستودنی از تفسیر ابوالفتوح رازی می‌دانند. مولف گاه در ترجمه‌ها تصرف کرده  و آنها را به فارسی نزدیکتر ساخته  است.<ref>آذرنوش، آذرتاش، «ترجمه قرآن»، دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائره المعارف اسلامی، ۱۳۹۳ش، ج۷، ذیل مدخل.</ref>
* '''جلاء الأذهان و جلاء الأحزان (تفسیر گازر)''': مشهور به تفسیر گازُر، تفسیر فارسی قرآن از [[ابوالمحاسن  جرجانی]]، مفسر گمنام امامی احتمالاً در قرن هشتم. نخستین بار [[جلال‌الدین محدث ارموی|میرجلال‌الدین محدّث ارموی]]، تفسیر گازر را در ده مجلد به چاپ رساند.<ref>پهلوان، منصور، «تفسیر گازر»، دانشنامه جهان اسلام، تهران، بنیاد دائره المعارف اسلامی، ۱۳۹۳ش، ج۷، ذیل مدخل.</ref> این اثر را تلخیصی ستودنی از تفسیر ابوالفتوح رازی می‌دانند. مولف گاه در ترجمه‌ها تصرف کرده  و آنها را به فارسی نزدیکتر ساخته  است.<ref>آذرنوش، آذرتاش، «ترجمه قرآن»، دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائره المعارف اسلامی، ۱۳۹۳ش، ج۷، ذیل مدخل.</ref>
* '''حدائق الحقایق''': از این تفسیر فقط تفسیر سوره یوسف به‌طور کامل بجا مانده است و قستی دیگر از این تفسیر که مربوط به جزء آخر قرآن مجید است نیز بجاست. مؤلف آن، مولی معین الدین فراهی هروی عارف و واعظ شهر هرات بوده است. او از اهل عرفان بود و از طبع شاعری بهره‌مند؛ تفسیر خود را به دو مزیت اقوال عارفانه و اشعار دلشنین نیز مزین ساخته است.<ref>دانش‌پژوه، منوچهر، گزیده متون تفسیری فارسی، انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی، ۱۳۷۹ش، ص۲۲۵.</ref>
* '''حدائق الحقایق''': از این تفسیر فقط تفسیر سوره یوسف به‌طور کامل بجا مانده است و قستی دیگر از این تفسیر که مربوط به جزء آخر قرآن مجید است نیز بجاست. مؤلف آن، مولی معین الدین فراهی هروی عارف و واعظ شهر هرات بوده است. او از اهل عرفان بود و از طبع شاعری بهره‌مند؛ تفسیر خود را به دو مزیت اقوال عارفانه و اشعار دلشنین نیز مزین ساخته است.<ref>دانش‌پژوه، منوچهر، گزیده متون تفسیری فارسی، انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی، ۱۳۷۹ش، ص۲۲۵.</ref>
[[پرونده:Cover.jpg|بندانگشتی|تفسیر منهج الصادقین |292x292پیکسل]]
[[پرونده:Cover.jpg|بندانگشتی|تفسیر منهج الصادقین |292x292پیکسل]]
خط ۴۱: خط ۴۱:


== قرن چهاردهم و پانزدهم ==
== قرن چهاردهم و پانزدهم ==
* '''تفسیر نمونه''': اثر آیت‌الله مکارم شیرازی و گروهی از دانشمندان است. این تفسیر به زبان ساده و گویا و قابل استفاده برای عموم به نگارش درآمده است و شامل همه قرآن است.<ref>ایازی، محمدعلی، «تفسیر نمونه»، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، زیرنظر بهاءالدین خرمشاهی، تهران، دوستان و ناهید، ۱۳۸۱ش، ج۱، ص۷۷۴.</ref>
* '''تفسیر نمونه''': اثر ناصر مکارم شیرازی و گروهی از دانشمندان است. این تفسیر به زبان ساده و گویا و قابل استفاده برای عموم به نگارش درآمده است و شامل همه قرآن می‌شود.<ref>ایازی، محمدعلی، «تفسیر نمونه»، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، زیرنظر بهاءالدین خرمشاهی، تهران، دوستان و ناهید، ۱۳۸۱ش، ج۱، ص۷۷۴.</ref>
* '''احسن الحدیث''': اثر سیدعلی اکبر قرشی بنایی. این تفسیر در ۱۲ مجلد به چاپ رسیده است.<ref>ایازی، محمدعلی، «احسن الحدیث»، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، زیرنظر بهاءالدین خرمشاهی، تهران، دوستان و ناهید، ۱۳۸۱ش، ج۱، ص۶۶۳.</ref>
* '''احسن الحدیث''': تألیف سیدعلی اکبر قرشی بنایی. این تفسیر در ۱۲ مجلد به چاپ رسیده است.<ref>ایازی، محمدعلی، «احسن الحدیث»، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، زیرنظر بهاءالدین خرمشاهی، تهران، دوستان و ناهید، ۱۳۸۱ش، ج۱، ص۶۶۳.</ref>
* '''تفسیر نور''': اثر محسن قرائتی، تفسیری به زبان ساده و روان.<ref>ایازی، محمدعلی، «تفسیر نور»، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، زیرنظر بهاءالدین خرمشاهی، تهران، دوستان و ناهید، ۱۳۸۱ش، ج۱، ص۷۷۵..</ref>
* '''تفسیر نور''': اثر محسن قرائتی، تفسیری به زبان ساده و روان.<ref>ایازی، محمدعلی، «تفسیر نور»، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، زیرنظر بهاءالدین خرمشاهی، تهران، دوستان و ناهید، ۱۳۸۱ش، ج۱، ص۷۷۵..</ref>
* '''تفسیر اثنی عشری''': اثر سیدحسین شاه‌عبدالعظیمی از عالمان شیعه. این تفسیر در چهارده مجلد به چاپ رسیده است.<ref>استادی، رضا، «تفسیر اثنی عشری و مؤلف آن»، آینه پژوهش، شماره ۱۲۲، سال ۱۳۸۹ش، ص۱۵۶.</ref>
* '''تفسیر اثنی عشری''': اثر سیدحسین شاه‌عبدالعظیمی از عالمان شیعه. این تفسیر در چهارده مجلد به چاپ رسیده است.<ref>استادی، رضا، «تفسیر اثنی عشری و مؤلف آن»، آینه پژوهش، شماره ۱۲۲، سال ۱۳۸۹ش، ص۱۵۶.</ref>
* '''تفسیر جامع''': تفسیری روایی تألیف سید محمد ابراهیم بروجردی که در در هفت جلد منتشر شده است.
* '''تفسیر جامع''': تفسیری روایی تألیف سید محمد ابراهیم بروجردی که در در هفت جلد منتشر شده است.
* '''حجة التفاسیر و بلاغ الإکسیر''': تفسیری ده جلدی که توسط [[سید عبدالحجت بلاغی]]، نوشته شده است. این کتاب تفسیری جامع است که نویسنده با توجه به سلوک عرفانی خود رنگ مایه‌های عرفانی نیز به تفسیر خود بخشیده است. ویژگی‌های مهم این تفسیر، بهره‌گیری از معلومات عمومی درباره شناخت ادیان و مقایسه آن با دین اسلام و قرآن، طرح مباحث تاریخی، نقل قصص، حکایات و شواهد تاریخی و استفاده از اشعار عرفانی در مراد خداوند است.<ref>مرادی، عماد، «حجت التفاسیر و گرایش‌های تفسیری عبدالحجت بلاغی»، حسنا زمستان ۱۳۹۴ش، شماره ۲۷، ص۱۳۶.</ref>
* '''حجة التفاسیر و بلاغ الإکسیر''': تفسیری ده جلدی از [[سید عبدالحجت بلاغی]]. این کتاب تفسیری جامع است که نویسنده با توجه به سلوک عرفانی خود رنگ مایه‌های عرفانی نیز به تفسیر خود بخشیده است. ویژگی‌های مهم این تفسیر، بهره‌گیری از معلومات عمومی درباره شناخت ادیان و مقایسه آن با دین اسلام و قرآن، طرح مباحث تاریخی، نقل قصص، حکایات و شواهد تاریخی و استفاده از اشعار عرفانی در مراد خداوند است.<ref>مرادی، عماد، «حجت التفاسیر و گرایش‌های تفسیری عبدالحجت بلاغی»، حسنا زمستان ۱۳۹۴ش، شماره ۲۷، ص۱۳۶.</ref>
* '''تفسیر عاملی''': نوشته ابراهیم عاملی، در ۸ جلد به نگارش درآمده، که شامل لغت‌شناسی، شأن نزول آیات، اقوال مفسران و نکات تربیتی و اجتماعی است.<ref>ایازی، سید محمدعلی، «ابراهیم موثق عاملی، مفسری گمنام»، بینات ۱۳۷۶، شماره ۱۳، ص۳۹.</ref>
* '''تفسیر عاملی''': نوشته ابراهیم عاملی، در ۸ جلد به نگارش درآمده، که شامل لغت‌شناسی، شأن نزول آیات، اقوال مفسران و نکات تربیتی و اجتماعی است.<ref>ایازی، سید محمدعلی، «ابراهیم موثق عاملی، مفسری گمنام»، بینات ۱۳۷۶، شماره ۱۳، ص۳۹.</ref>
* '''تفسیر خسروی''': نوشته علیرضا خسروی (خسروانی) از شاهزادگان قاجار و نویسنده مذهبی. تفسیری است ساده و روان که برای عموم مردم نوشته شده و خالی از بحث‌های کسل کننده و زاید است و در ۸ جلد چاپ شده است.<ref>ایازی، محمدعلی، «تفسیر خسروی»، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، زیرنظر بهاءالدین خرمشاهی، تهران، دوستان و ناهید، ۱۳۸۱ش، ج۱، ص۶۹۸.</ref>
* '''تفسیر خسروی''': نوشته علیرضا خسروی (خسروانی) از شاهزادگان قاجار و نویسنده مذهبی. تفسیری است ساده و روان که برای عموم مردم نوشته شده و خالی از بحث‌های کسل‌کننده و زاید است و در ۸ جلد چاپ شده است.<ref>ایازی، محمدعلی، «تفسیر خسروی»، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، زیرنظر بهاءالدین خرمشاهی، تهران، دوستان و ناهید، ۱۳۸۱ش، ج۱، ص۶۹۸.</ref>
* '''تفسیر راهنما''': از اکبر هاشمی رفسنجانی و جمعی از محققان مرکز فرهنگ و معارف قرآن که توسط بوستان کتاب قم چاپ شده است.<ref>عابدی، محمد، «گرایش‌های تفسیری در تفسیر راهنما»، آیینه پژوهش، شماره ۹۸ و ۹۹، ۱۳۸۵ش، ص۷۰.</ref>
* '''تفسیر راهنما''': از اکبر هاشمی رفسنجانی و جمعی از محققان مرکز فرهنگ و معارف قرآن که توسط بوستان کتاب قم چاپ شده است.<ref>عابدی، محمد، «گرایش‌های تفسیری در تفسیر راهنما»، آیینه پژوهش، شماره ۹۸ و ۹۹، ۱۳۸۵ش، ص۷۰.</ref>
* '''پرتوی از قرآن''': از [[سیدمحمود طالقانی]] است و همه آیات قرآن را شامل نمی‌شود. این تفسیر از آغاز قرآن است تا آیه ۲۸ سوره نساء و تمام جزء سی‌ام.<ref>ایازی، محمدعلی، «پرتوی از قرآن»، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، زیرنظر بهاءالدین خرمشاهی، تهران، دوستان و ناهید، ۱۳۸۱ش، ج۱، ص۶۸۰.</ref>
* '''پرتوی از قرآن''': از [[سیدمحمود طالقانی]] است و همه آیات قرآن را شامل نمی‌شود. این تفسیر از آغاز قرآن است تا آیه ۲۸ سوره نساء و تمام جزء سی‌ام.<ref>ایازی، محمدعلی، «پرتوی از قرآن»، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، زیرنظر بهاءالدین خرمشاهی، تهران، دوستان و ناهید، ۱۳۸۱ش، ج۱، ص۶۸۰.</ref>
۱۵٬۲۵۶

ویرایش