|
|
| خط ۱: |
خط ۱: |
| {{شروع متن}}
| |
| {{سوال}}
| |
| چهارقل چه آثاری دارد؟
| |
| {{پایان سوال}}
| |
| {{پاسخ}}
| |
| تأثیرات چارقل
| |
|
| |
|
| == معرفی ==
| |
| '''چارْقُل'''، یا چهارقل، عنوان ۴ سورۀ کافرون، اخلاص، فلق و ناس که با فعل امر «قُل: بگو» آغاز می‌شوند: کافرون (۱۰۹) با «قُلْ یا اَیُّها الکافِرونَ»، اخلاص (۱۱۲) با «قُلْ هُوَ اللّٰهُ اَحَدٌ»، فلق (۱۱۳) با «قُلْ اَعوذُ بِرَبِّ الفَلَقِ» و ناس (۱۱۴) با «قُلْ اَعوذُ بِرَبِّ النّاسِ». افزون بر این ۴ سوره، سورۀ جن (۷۲) نیز با فعل امر «قل» آغاز می‌شود، اما در کتب تفسیر و حدیث و حتى در باورهای مردم این سوره همراه با چارقل نیامده است.
| |
|
| |
| افزون بر چارقل، به این سوره‌ها «ذاتُ القَلاقِل» هم می‌گویند. <ref>سمیه متقی، «چارقل»، دايره المعارف بزرگ اسلامی، تهران، مرکز دايره المعارف بزرگ اسلامی، ج۳، </ref>
| |
|
| |
| == آثار گفته‌شده درباره چهارقل ==
| |
| در روایتی از فرد سال‌خورده‌ای آمده است که از سن هفت‌سالگی پیش عمویم زندگی می‌کردم. روزی عمویم پیش پیامبر (ص) آمد و گفت: یا رسول الله! حِرزی (دعایی برای حفظ جان و دفع چشم‌زخم) به من تعلیم کن که به فرزند برادرم بیاموزم. پیامبر (ص) در پاسخ، «ذات القلاقل» یعنی سوره‌های کافرون، اخلاص، فلق و ناس را به او یاد می‌دهد (راوندی، ۸۵).
| |
|
| |
| در باب فضایل قرائت این ۴ سوره به طور هم‌زمان روایتهای اندکی وجود دارد، ازجمله روایتی که از جُبَیر مُطعِم نقل شده است که در آن پیامبر خطاب به جبیر می‌فرماید: «ای جبیر، اگر می‌خواهی در سفر نسبت به همراهانت موفق‌تر باشی، سوره‌های کافرون، اخلاص، فلق، ناس (چارقل) و نصر را بخوان و در ابتدای هر سوره <بسم اللّٰه الرحمٰن الرحیم> را بخوان» (ابوالفتوح، ۱۹ / ۴۳۳؛ طبرسی، ۱۶ / ۱۴۴۳؛ سیوطی، ۵ / ۴۰۶؛ ''تفسیر'' ... ، ۲۷ / ۳۸۱- ۳۸۲).
| |
|
| |
| چارقل در فرهنگ باورها و معتقدات مردم مناطق مختلف ایران جایگاهی ویژه دارد. قرائت چارقل یا حک آن بر ظروف و اشیاء، قدرت شرزدایی و باطل‌السحری یا رمانندگی دارد. همچنین از چارقل برای برآوردن حاجات و آسانی سختیها و رفع بیماریها نیز استفاده می‌شود.<ref>سمیه متقی، «چارقل»، دايره المعارف بزرگ اسلامی، تهران، مرکز دايره المعارف بزرگ اسلامی، ج۳،</ref>
| |
|
| |
| == تیتر ==
| |
| از پيرى سال‌خورده، نقل شده است كه براى پدرش، فرزندى نمى‌مانْد و خداوند، مرا در پيرى به او داد و از تولّد من، خوش‌حال شد؛ امّا هفت ساله بودم كه پدرم مُرد و عمويم سرپرستم شد. وى، روزى مرا خدمت پيامبر صلى الله عليه و آله برد و گفت: اى پيامبر خدا! اين، برادرزاده من است و پدرش مُرده است. پس به من تعويذى بياموز كه او را با آن، حفظ كنم. پيامبر ص فرمود: «با سوره‌هاى با" قُلْ" آغاز شده،. پيرمرد سال‌خورده گفت: تا به امروز، خود را با اينها تعويذ مى‌كنم. نه داغِ فرزندى ديده‌ام، نه صدمه مالى خورده‌ام، نه بيمار شده‌ام، نه فقير گشته‌ام، و سنّم به اين جا رسيده است كه مى‌بينيد.<ref>محمدی ری‌شهری، محمد، شناخت نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث، مترجم: شيخى، حميدرضا، قم، موسسه علمى فرهنگى دار الحديث، سازمان چاپ و نشر، ۱۳۹۱ش، ج۳، ص۱۳۳.</ref>
| |
|
| |
| چهار قل: چهار سوره پايان قرآن كه با كلمه قل آغاز مى شود. نام سوره ها ( فاتحة الكتاب , بقره , آل عمران , نساء , تا آخر ) توقيفى يعنى به تعيين رسول اللّه (ص ) بوده است.<ref>خرمشاهی، بهاءالدین، قرآن و قرآن پژوهي، ج۱، ص۱۶.</ref>
| |
|
| |
| خواندن چهارقل در ماه های رجب و شعبان و رمضان و نمازهای آن هم سفارش شده است و آثار آن را بخشش گناهان گفته اند.<ref>قمی، شیخ عباس، کلیات مفاتیح الجنان، اسوه، ج۱، ص۱۳۸.</ref>
| |
|
| |
| == منابع ==
| |
| {{پانویس|۲}}
| |
| {{شاخه
| |
| | شاخه اصلی =علوم و معارف قرآن
| |
| |شاخه فرعی۱ =آیات و سوره‌ها
| |
| |شاخه فرعی۲ =
| |
| |شاخه فرعی۳ =
| |
| }}
| |
| {{تکمیل مقاله
| |
| | شناسه =
| |
| | تیترها =
| |
| | ویرایش =
| |
| | لینک‌دهی =
| |
| | ناوبری =
| |
| | نمایه =
| |
| | تغییر مسیر =
| |
| | ارجاعات =
| |
| | بازبینی =
| |
| | تکمیل =
| |
| | اولویت =
| |
| | کیفیت =
| |
| }}
| |
| {{پایان متن}}
| |