فرا مکانی بودن خداوند: تفاوت میان نسخه‌ها

فرا مکانی بودن خداوند (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲ دسامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۳:۵۸

۵٬۷۷۵ بایت اضافه‌شده ، ‏۲ دسامبر ۲۰۲۳

بدون خلاصۀ ویرایش

Mafkalam

trustworthy

۴۷۵

ویرایش

@@ خط ۸: / خط ۸: @@
 {{پاسخ}}
 [[خداوند]] در همه جا هست و بر همه چیز احاطه دارد و در عین حال در مکان مخصوصی قرار ندارد. نشان دادن و در مکانی قرار گرفتن برای موجودات مادی، محدود و مکان‌مند است.
+خداوند متعال مکانمند نیست و در تفسیر«من فی السماء؛ كسى كه در آسمان است» در آیات ۱۶و۱۷ سوره ملک وجوهی گفته شده است. برخی مانند علامه طباطبائی مراد از « كسى كه در آسمان است» را غیر خداوند-فرشتگان- می دانند که طبق این وجه اشکالی بر نامکانمندی خداوند وارد نیست و طبق قول کسانی که مراد را خداوند متعال می دانند آیه باید تأویل شود که وجوهی برای آن آمده است.
 خداوند در همه جا وجود دارد و در عین حال در هیچ گونه مکانی نیست و جایی را اشغال نمی‌سازد. برای روشن شدن این مطلب مثال‌هایی وجود دارد. می‌دانیم که در زمین نیرویی به نام نیروی جاذبه وجود دارد. این نیرو در سرتاسر زمین، در سطح و اعماق آن و حتی در دریاها وجود و نفوذ دارد، ولی با این حال جایی از زمین را اشغال نکرده و مکانی به خود نگرفته است. همان‌طور که روح انسان هم در سرتاسر بدن آدمی جریان دارد ولی در عین حال کوچکترین جایی از بدن را برای خود معین نکرده است.
@@ خط ۱۴: / خط ۱۶: @@
 نکته دیگری که موجب رفع این سؤال از ذهن می‌شود این است که بدانیم موجودات مادی نیازمند مکان هستند و از آنجا که خداوند [[موجودی مجرد]] است مکانی را اشغال نمی‌کند بلکه خالق هستی است.
+در رابطه با آیات ۱۶ و۱۷ سوره ملک توضیح ذیل ارائه می شود:
+«أَأَمِنتُم مَّن فِي السَّمَاء أَن يَخْسِفَ بِكمُ الأَرْضَ فَإِذَا هِيَ تَمُورُ أَمْ أَمِنتُم مَّن فِي السَّمَاء أَن يُرْسِلَ عَلَيْكمْ حَاصِبًا فَسَتَعْلَمُونَ كيْفَ نَذِيرِ»
+در رابطه با این که مراد از «مَن فِي السَّمَاء» در این آیات کیست در بین مفسران اقوالی مطرح است:
+۱. برخی بر این باورند که «من فی السماء؛ كسى كه در آسمان است» اشاره به ذات پاك خداوند است و اما در این که منظور از «در آسمان بودن» چیست؟ برخی گفته‌اند منظور این است که حاكميت او بر كل آسمانها است- تا چه رسد به زمين.<ref>مکارم شیرازی، ناصر ، تفسیر نمونه، تهران، دار الكتب الإسلاميه، چاپ اول، ۱۳۷۴ش، ج۲۴، ص۳۳۹.</ref> برخی گفته اند: سلطنت و تدبير امور خدا در آسمان است، و گر نه معنا ندارد خدا در مكان بگنجد، و آسمان و عالمى از عوالم او را در خود جاى دهد.<ref>فخرالدين رازى ابوعبدالله محمد بن عمر، مفاتيح الغيب، بیروت، دار احياء التراث العربى ، چاپ سوم، ۱۴۲۰ق، ج‏۳۰، ص: ۵۹۲.</ref>
+۲. برخی بر این باور است که مراد از «من فی السماء» فرشتگان الهی است كه موكل بر آسمان و حوادث عالمند. و معنای آیه نخست این است که چگونه با خاطر جمع و دل آسوده به ربوبيت خداى تعالى كفر ورزيده‏ايد، و چه ايمنى از ملائكه ساكن آسمان و موكل بر امور عالم داريد از اينكه زمين را زير پايتان بشكافند، و به امر خدا شما را در شكم زمين پنهان سازند، در حالى كه زمين هم چنان متزلزل و مضطرب باشد و چون گهواره آمد و شد داشته باشد؟<ref>طبرسى فضل بن حسن ، مجمع البيان في تفسير القرآن، تهران، ناصر خسرو، چاپ سوم، ۱۳۷۲ش، ج‏۱۰، ص: ۴۹۱ طباطبائی، محمد حسین، الميزان في تفسير القرآن، قم، دفتر انتشارات اسلامى جامعه‏ى مدرسين حوزه علميه قم، چاپ پنجم، ۱۴۱۷ق، ج‏۱۹، ص: ۳۵۸. و نیز ر.ک: تفسير الصافي، ج‏۵، ص: ۲۰۳؛ مفاتيح الغيب، ج‏۳۰، ص: ۵۹۲.</ref>
+۳. طبرسی در تفسیر جوامع الجوامع دو وجه را نقل می کند: أ- منظور ملكوت خدا در آسمان است؛ چرا كه ملكوت محلّ سكونت فرشتگان خداست و اوامر و مقدّرات خدا از آسمان فرود مى‏آيد. ب- چون مشركان معتقد به تشبيه بودند و فكر مى‏كردند خدا در آسمان است [و محلّى دارد] پس بر حسب اعتقادشان گفته شده كه آيا از كسى كه شما معتقديد در آسمان است -در حالى كه بالاتر از داشتن مكان است- ايمن هستيد.<ref>طبرسی، فضل بن حسن، تفسير جوامع الجامع، تهران، انتشارات دانشگاه تهران و مديريت حوزه علميه قم، چاپ اول، ۱۳۷۷ش، ج‏۴، ص: ۳۳۰.</ref>
+۴. فخر رازی بعد از بیان این که عدم مکانمندی خداوند مورد اتفاق همه مسلمانان است، تأویل آیه و دست کشیدن از ظاهر آیه را واجب شمرده است و وجوهی را برای آیه در تقدیر گرفته است که برخی از آنها پیشتر گذشت و وجه دیگر این است که: « أ أمنتم من في السماء عذابه» آیا ایمن هستید از کسی که در آسمان است عذابش. چرا که عادت الهی بر این جریان دارد که بلاء و مصیبت را از آسمان فرو می ریزد کما این که آسمان موضع نزول رحمت و نعمت الهی نیز است.<ref>فخرالدين رازى ابوعبدالله محمد بن عمر، مفاتيح الغيب، بیروت، دار احياء التراث العربى ، چاپ سوم، ۱۴۲۰ق، ج‏۳۰، ص: ۵۹۲.</ref>
+خلاصه این که برخی مانند علامه طباطبائی مراد از « كسى كه در آسمان است» را غیر خداوند-فرشتگان- می دانند که طبق این وجه اشکالی بر مکانمندی خداوند وارد نیست و طبق قول کسانی که مراد را خداوند متعال می دانند آیه باید تأویل شود
 {{پایان پاسخ}}