قدیمی‌ترین قرآن‌های خطی: تفاوت میان نسخه‌ها

قدیمی‌ترین قرآن‌های خطی (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۶ نوامبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۹:۵۶

۶۲ بایت حذف‌شده ، ‏۲۶ نوامبر ۲۰۲۳

بدون خلاصۀ ویرایش

A.rezapour

automoderated، ناظمان (CommentStreams)

۱۵٬۲۵۶

ویرایش

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-{{در دست ویرایش|کاربر=A.rezapour}}
 {{شروع متن}}
 {{سوال}}
@@ خط ۵: / خط ۴: @@
 {{پایان سوال}}
 {{پاسخ}}
-'''قدیمی‌ترین قرآن‌های خطی''' در جهان، مربوط به قرن اول هجری قمری است. [[مصحف مشهد رضوی]]، قرآن بیرمنگام، نسخه دانشگاه توبینگن، نسخه‌ای از مصاحف صنعا از این جمله هستند. نسخه‌های خطی زیادی از قرآن موجود است که مربوط به قرون سه به بعد هستند.
+'''قدیمی‌ترین قرآن‌های خطی''' در جهان، مربوط به قرن اول هجری قمری است. این قرآن‌ها معمولا به خط حجازی و گاهی به خط کوفی نوشته شده است. [[مصحف مشهد رضوی]]، قرآن بیرمنگام، نسخه دانشگاه توبینگن، نسخه‌ای از مصاحف صنعا از این جمله هستند. نسخه‌های خطی زیادی از قرآن موجود است که مربوط به قرن‌های نخست هستند؛ مانند قرآن کوفی سمرقند، نسخه خطی توپ‌کاپی و قرآن آبی.
 == مصحف مشهد رضوی ==
@@ خط ۱۲: / خط ۱۱: @@
 مصحف مشهد رضوی تنها نسخه به [[خط حجازی]] متعلق به قرن اول هجری است و جزو معدود نسخه‌های قرآنی سده اول است که به خط حجازی در ایران نگهداری می‌شود و البته تنها و کامل‌ترین نسخه حجازی در سراسر جهان به حساب می‌آید.<ref>«[https://fa.shafaqna.com/news/1689319/مصحف-مشهد-رضوی-رونمایی-شد-اصل-این-مص/ مصحف مشهد رضوی رونمایی شد]»، شفقنا، انتشار:۲۶ آبان ۱۴۰۲، بازدید: ۲۸ آبان ۱۴۰۲ش.</ref> اصل این نسخه در مرکز نسخ خطی سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد [[آستان قدس رضوی]] نگهداری می‌شود.<ref>«[https://www.cgie.org.ir/fa/news/271702/مصحف-مشهد-رضوی-با-قدمت-یکهزار-و-400-سال-رونمایی-می-شود مصحف مشهد رضوی با قدمت یکهزار و ۴۰۰ سال رونمایی می‌شود]»، مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی، انتشار: ۲۸ آبان ۱۴۰۲ش، بازدید: ۲ آذر ۱۴۰۲ش.</ref>
-این اثر اکنون با ۲۵۲ برگ، کامل‌ترین مجموعه اوراق از یک قرآن کامل از سدهٔ نخست هجری در سراسر جهان به‌شمار می‌آید که بیش از ۹۵درصد متن قرآن را دربردارد. با توجه به ویژگی‌های متنی این مصحف، ویژگی‌های رسم، غرائب املائی، اختلاف قرائات، چینش یا ترتیب بندی سوره‌ها و نهایتاً بر پایهٔ آزمایش‌های متعدد کربن ۱۴، اکنون روشن شده است که بخش اصلی این نسخه در سدهٔ نخست هجری کتابت شده است.<ref>«[https://www.isna.ir/news/1402082518567/مصحف-مشهد-رضوی-یکی-از-مهمترین-اسناد-عینی-شناخت-تحولات-تاریخ مصحف مشهد رضوی؛ یکی از مهمترین اسناد عینی شناخت تحولات تاریخ متن قرآن کریم]»، خبرگزاری ایسنا، انتشار: ۲۵ آبان ۱۴۰۲ش، بازدید: ۳ آذر ۱۴۰۲ش.</ref>
+این اثر اکنون با ۲۵۲ برگ، کامل‌ترین مجموعه اوراق از یک قرآن کامل از سدهٔ نخست هجری در سراسر جهان به‌شمار می‌آید که بیش از ۹۵درصد متن قرآن را دربردارد. با توجه به ویژگی‌های متنی این مصحف، ویژگی‌های رسم، غرائب املائی، اختلاف قرائات، چینش یا ترتیب‌بندی سوره‌ها و نهایتاً بر پایهٔ آزمایش‌های متعدد کربن ۱۴، روشن شده است که بخش اصلی این نسخه در سدهٔ نخست هجری کتابت شده است.<ref>«[https://www.isna.ir/news/1402082518567/مصحف-مشهد-رضوی-یکی-از-مهمترین-اسناد-عینی-شناخت-تحولات-تاریخ مصحف مشهد رضوی؛ یکی از مهمترین اسناد عینی شناخت تحولات تاریخ متن قرآن کریم]»، خبرگزاری ایسنا، انتشار: ۲۵ آبان ۱۴۰۲ش، بازدید: ۳ آذر ۱۴۰۲ش.</ref>
 == نسخه خطی قرآن بیرمنگام ==
 [[پرونده:بیرمنگام.jpg|بندانگشتی| نسخه خطی قرآن بیرمنگام|200x200پیکسل|راست]]
-براساس آزمایش رادیوکربن که با دقت ۹۵/۴ درصد صورت می‌گیرد، تاریخ کتابت [[نسخه خطی بیرمنگام]] به بین سال‌های ۵۶۸ تا ۶۴۵ میلادی بازمی‌گردد که بدین ترتیب این نسخه، یکی از قدیمی‌ترین نسخه‌های خطی قرآن در جهان است. نسخه قرآن دانشگاه بیرمنگام برای نخستین بار در جولای سال ۲۰۱۵ میلادی کشف شد و قدمت آن به زمان [[عثمان بن عفان]]، خلیفه سوم برمی‌گردد. نیلام حسین از کارشناسان حاضر نیز با اشاره به استفاده از آزمایش رادیو کربن در دانشگاه بیرمنگام برای تاریخ‌گذاری این نسخه کهن و دستیابی به نتایج دقیق‌تر و استفاده از اشعه مادون قرمز به منظور تشخیص نوع جوهر و نوع خط استفاده‌شده در آن که معروف به خط حجازی است، تصریح کرد: نسبت دقت اطلاعات به دست آمده در این آزمایشات به ۹۵/۴ درصد می‌رسد و این نتیجه صد در صدی نیست.<ref>«[https://www.cgie.org.ir/fa/news/180932/قرآن-بیرمنگام؛-گنجینه‌ای-برای-بشریت قرآن بیرمنگام؛ گنجینه‌ای برای بشریت]»، مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی، انتشار: ۱۵ آبان ۱۳۹۶ش، بازدید: ۳۰ آبان ۱۴۰۲ش.</ref>
+نسخه خطی قرآن بیرمنگام از ارزش تاریخی بسیاری برخوردار است. براساس آزمایش رادیوکربن که با دقت ۹۵/۴ درصد صورت می‌گیرد، تاریخ کتابت [[نسخه خطی بیرمنگام]] به بین سال‌های ۵۶۸ تا ۶۴۵ میلادی بازمی‌گردد که بدین ترتیب این نسخه، یکی از قدیمی‌ترین نسخه‌های خطی قرآن در جهان است. نسخه قرآن دانشگاه بیرمنگام برای نخستین بار در جولای سال ۲۰۱۵ میلادی کشف شد و قدمت آن به زمان [[عثمان بن عفان]]، خلیفه سوم برمی‌گردد.
+فرآیند گردآوری قرآن کریم در زمان خلیفه سوم با نظارت «زید بن ثابت»(صحابی مشهور) با خط حجازی که با نسخه خطی کشف شده در دانشگاه بیرمنگام مطابقت دارد.<ref>«[https://www.cgie.org.ir/fa/news/180932/قرآن-بیرمنگام؛-گنجینه‌ای-برای-بشریت قرآن بیرمنگام؛ گنجینه‌ای برای بشریت]»، مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی، انتشار: ۱۵ آبان ۱۳۹۶ش، بازدید: ۳۰ آبان ۱۴۰۲ش.</ref>
 == قرآن نگل ==
@@ خط ۲۴: / خط ۲۵: @@
 == نسخه دانشگاه توبینگن ==
 [[پرونده:قرآن توبینگن.jpg|بندانگشتی|نسخه خطی قرآن توبینگن|200x200پیکسل|راست]]
-نسخه‌شناسان دریافته‌اند که قرآنی که در مخزن کتاب‌های خطی کتابخانه توبینگن نگهداری می‌شود به احتمال بالای ۹۵درصد، در سال‌های ۶۴۹تا ۶۷۵میلادی تحریر شده است؛ یعنی تنها ۲۰تا ۴۰سال پس از وفات حضرت محمد. قرآن یادشده در سال ۱۸۶۴ در خاورمیانه خریداری و به آلمان منتقل شد و از آن موقع در مخزن کتاب‌های خطی کتابخانه توبینگن نگه‌داری می‌شود.<ref>«[https://germany.mfa.gov.ir/portal/newsview/510628 نگهداری قدیمی‌ترین نسخه قرآن در دانشگاه توبینگن آلمان]»، سفارت جمهوری اسلامی ایران، برلین، انتشار: ۹ دی ۱۳۹۳ش، بازدید: ۳۰ آبان ۱۴۰۲ش.</ref>
+نسخه‌شناسان دریافته‌اند که قرآنی که در مخزن کتاب‌های خطی کتابخانه توبینگن نگهداری می‌شود به احتمال بالای ۹۵درصد، در سال‌های ۶۴۹تا ۶۷۵ میلادی تحریر شده است؛ یعنی تنها ۲۰ تا ۴۰سال پس از وفات حضرت محمد. قرآن یادشده در سال ۱۸۶۴ در خاورمیانه خریداری و به آلمان منتقل شد و از آن موقع در مخزن کتاب‌های خطی کتابخانه توبینگن نگه‌داری می‌شود.<ref>«[https://germany.mfa.gov.ir/portal/newsview/510628 نگهداری قدیمی‌ترین نسخه قرآن در دانشگاه توبینگن آلمان]»، سفارت جمهوری اسلامی ایران، برلین، انتشار: ۹ دی ۱۳۹۳ش، بازدید: ۳۰ آبان ۱۴۰۲ش.</ref>
 خط این نسخهٔ عتیقهٔ قرآن که در کتابخانه دانشگاه توبینگن موجود است کوفی است که یکی از قدیم‌ترین اشکال خطاطی برای عربی است.<ref>«[http://manuscripts.ir/ar/center-news/1753-کهن-ترين-نسخه-قرآن-کريم-در-دانشگاه-توبینگن کهن‌ترین نسخه قرآن کریم در دانشگاه توبینگن]»، بساتین، بازدید: ۳۰ آبان ۱۴۰۲ش.</ref>
@@ خط ۴۸: / خط ۴۹: @@
 == مطالعه بیشتر ==
 * '''قرآن‌های عصر اموی'''، مقدمه‌ای در باب کهن‌ترین مصاحف، فرانسوا دروش، ترجمه مرتضی کریمی‌نیا و آلاء وحیدنیا، هرمس، ۱۳۹۴ش.
-* '''قرآن‌های کوفی در ایران <small>و دیگر پاره‌های آن در جهان</small>'''، سده نخست تا پنجم، مرتضی کریمی‌نیا،
+* '''قرآن‌های کوفی در ایران <small>و دیگر پاره‌های آن در جهان</small>'''، سده نخست تا پنجم، مرتضی کریمی‌نیا،  تهران، مرکز طبع و نشر قرآن، ۱۴۰۱ش،
 * '''مصحف صنعا۱ و مسئله خاستگاه قرآن'''، بهنام صادقی و محسن گودرزی، ترجمه مرتضی کریمی‌نیا، هرمس، ۱۴۰۲ش.