پرش به محتوا

فروع دین: تفاوت میان نسخه‌ها

۲٬۳۵۶ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۲ نوامبر ۲۰۲۳
خط ۴: خط ۴:
فروع دین چیست؟
فروع دین چیست؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}فروع دین، نماز، روزه، حج، جهاد، خمس، زکات، امر به معروف، نهی از منکر، تولی و تبری را شامل می‌شود.
{{پاسخ}}فروع دین، نماز، روزه، حج، جهاد، خمس، زکات، امر به معروف، نهی از منکر، تولی و تبری را شامل می‌شود. بخشی‌ مهم‌ از مجموعۀ اعمال‌ و رفتار عبادی در فرهنگ‌ اسلامی‌ با عنوان‌ «فروع‌ دین‌» شناخته‌ شده‌ است‌. فروع‌ دین‌ ناظر بر جنبه‌های‌ عملی‌ دیانت‌ اسلام‌ است‌. پايبندى به فروع دين نيز همچون اصول دين واجب است.  


== جایگاه ==
== جایگاه ==
خط ۱۲: خط ۱۲:


== مصادیق فروع دین ==
== مصادیق فروع دین ==
'''نماز''': در دین‌ اسلام‌، نخستین‌ و مهم‌ترین‌ وظیفۀ عبادی‌ برای‌ هر فرد مكلف‌ به‌ جای‌ آوردن‌ نماز است‌ كه‌ ۵ نوبت‌ در روز یادآور ایمان‌ و عقیدۀ فرد مسلمان‌، و وسیله‌ای‌ برای‌ فراهم‌ آوردن‌ نیروهای‌ درونی‌ و معنوی‌ برای‌ اتصال‌ به‌ مبدأ جهان‌، یعنی‌ خداوند است‌.
'''نماز''': در دین‌ اسلام‌، نخستین‌ و مهم‌ترین‌ وظیفۀ عبادی‌ برای‌ هر فرد مكلف‌ به‌ جای‌ آوردن‌ نماز است‌ كه‌ ۵ نوبت‌ در روز یادآور ایمان‌ و عقیدۀ فرد مسلمان‌، و وسیله‌ای‌ برای‌ فراهم‌ آوردن‌ نیروهای‌ درونی‌ و معنوی‌ برای‌ اتصال‌ به‌ مبدأ جهان‌، یعنی‌ خداوند است‌.<ref>جمعی از نویسندگان، «اسلام»، دایره المعارف بزرگ اسلامی، تهران، مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی، ج۸، ذیل مدخل.</ref>


'''روزه''': بر هر مكلف‌ توانا بر امساك‌، واجب‌ است‌ كه در سراسر ماه‌ رمضان‌ به‌ قصد تعبد و نیت‌ تقرب‌ به‌ خداوند روزه‌ بگیرد و در روزه‌داری‌ بر او واجب‌ است‌ كه‌ از خوردن‌ و آشامیدن‌ و آمیزش‌ جنسی‌ از طلوع‌ فجر صادق‌ تا مغرب‌ شرعی‌ خودداری‌ نماید.
'''روزه''': از مباحث مهم فقهی درباره یکی از عبادات اسلامی که در آن برای قرب به خدا از انجام دادن برخی کارها مانند خوردن و آشامیدن از اذان صبح تا اذان مغرب پرهیز می شود. این واژه فارسی معادل واژگان عربی «صَوم» و «صِیام» به معنای خودداری کردن از خوردن، نوشیدن، سخن گفتن و آمیزش جنسی است. روزه گرفتن برای پالایش روح و تهذیب نفس در بسیاری از ادیان و آیینهای پیشین مانند آیین مایاها، هندو، بودا، جَین و مانویت رواج داشته است.  روزه در اسلام از عبادات مهم است و در احادیث، یکی از پایه های پنج گانة دین اسلام معرفی شده است.  در احادیث، آثار و فضائل مادی و معنوی متعددی برای روزه (به ویژه روزه ماه رمضان) برشمرده شده است، همچون، پذیرش اعمال، استجابت دعا، آمرزش گناهان، استحقاق بهشت و نعمتهای اخروی و نجات از عذاب آخرت (سپر آتش)، که توجه ویژة خدا به روزه دار را می رساند. خوابِ روزه دار، عبادت و نفَسهای او تسبیح خداوند و روزه، زکات بدن خوانده شده است.<ref>حسینی آهق، مریم، «روزه»، دانشنامه جهان اسلام، تهران، بنیاد دائره المعارف اسلامی، ۱۳۹۴ش، ج۲۰، ذیل مدخل.</ref>


'''حج‌''':
'''حج‌''': مراد از حج در متون و منابع اسلامی، از جمله منابع فقهی، عازم شدن به سمت بیت اللّه الحرام به منظور به جا آوردن اعمال و عباداتی ویژه در زمانی خاص است. به تعبیر برخی فقها، اصطلاح فقهیِ حج بر مجموعه اعمالی دلالت دارد که در مکانهایی خاص در مکه انجام می شوند. به مجموع کارهای عبادی آیین حج، مناسک حج می گویند. در قرآن، آیات متعددی درباره حج آمده و حج، تکلیفِ اشخاص مستطیع (آل عمران: ۹۷) و از شعائر بزرگ و شایسته تعظیم (حج: ۳۲) به شمار رفته است.<ref>حسینی آهق، مریم، «حج»، دانشنامه جهان اسلام، تهران، بنیاد دائره المعارف اسلامی، ۱۳۹۳ش، ج۱۲، ذیل مدخل.</ref>
به‌ نص‌ قرآن‌ مجید بر هر فرد مستطیع‌ واجد شرایط واجب‌ است‌ كه‌ یك‌ بار فریضۀ حج‌ را به‌جا آورد و این‌ را «حَجّۀ الاسلام‌» نامیده‌اند. در حج‌ باید همۀ افراد مستطیع‌ با یك‌ نوع‌ لباس‌ و به دور از هرگونه‌ اختلاف‌ طبقاتی‌ در یك‌ جا گرد آیند و مراسمی‌ را بر پا دارند كه‌ پیش‌ از آن‌ در دوران‌ جاهلیت‌ نیز با تفاوتهایی‌ در روش‌ برپا داشته‌ می‌شده‌ است‌.


'''زکات''':
'''زکات''':
در قرآن‌ كریم‌ به‌ عنوان‌ یكی‌ از نخستین‌ دستورهای‌ دین‌ اسلام‌، دهها بار در كنار امر به‌ اقامۀ نماز، امر به‌ پرداخت‌ زكات‌ نیز آمده‌ است‌. زكات‌ چنانكه‌ از معنای‌ لغوی‌ آن‌ برمی‌آید و با اشارات‌ قرآنی‌ نیز تأیید می‌گردد، افزون‌ بر پرداختی‌ مالی‌، نوعی‌ «تزكیه‌» و «پاكسازی‌» باطنی‌ است‌. از همین‌ روست‌ كه در نخستین‌ برداشتها از آیات‌ قرآنی‌، زكات‌ همچون‌ دیگر عبادات‌ است‌ كه‌ نیت‌ و قصد تقرب‌ شرط تحقق‌ و صحت‌ آن‌ محسوب‌ می‌گردد. با این‌ حال‌، زكات‌ افزون‌ بر جنبۀ عبادت‌ فردی‌ آن‌، از لحاظ اجتماعی‌ به‌ عنوان‌ راهی‌ برای‌ توزیع‌ ثروت‌ و نیز فراهم‌ آوردن‌ اموالی‌ برای‌ صرف‌ در امور عمومی‌ مسلمانان‌ مطرح‌ بوده‌ است‌.
در قرآن‌ كریم‌ به‌ عنوان‌ یكی‌ از نخستین‌ دستورهای‌ دین‌ اسلام‌، دهها بار در كنار امر به‌ اقامۀ نماز، امر به‌ پرداخت‌ زكات‌ نیز آمده‌ است‌. زكات‌ چنانكه‌ از معنای‌ لغوی‌ آن‌ برمی‌آید و با اشارات‌ قرآنی‌ نیز تأیید می‌گردد، افزون‌ بر پرداختی‌ مالی‌، نوعی‌ «تزكیه‌» و «پاكسازی‌» باطنی‌ است‌. از همین‌ روست‌ كه در نخستین‌ برداشتها از آیات‌ قرآنی‌، زكات‌ همچون‌ دیگر عبادات‌ است‌ كه‌ نیت‌ و قصد تقرب‌ شرط تحقق‌ و صحت‌ آن‌ محسوب‌ می‌گردد. با این‌ حال‌، زكات‌ افزون‌ بر جنبۀ عبادت‌ فردی‌ آن‌، از لحاظ اجتماعی‌ به‌ عنوان‌ راهی‌ برای‌ توزیع‌ ثروت‌ و نیز فراهم‌ آوردن‌ اموالی‌ برای‌ صرف‌ در امور عمومی‌ مسلمانان‌ مطرح‌ بوده‌ است‌.<ref>جمعی از نویسندگان، «اسلام»، دایره المعارف بزرگ اسلامی، تهران، مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی، ج۸، ذیل مدخل.</ref>


'''خمس''':
'''خمس''':
۱۵٬۲۵۸

ویرایش