سوره احزاب: تفاوت میان نسخه‌ها

داستان ازدواج رسول اكرم (ص) به فرمان خداوند با زینب بنت جحش، همسر مطلقۀ زید ــ كه پسر خواندۀ آن حضرت بود ــ به عنوان نمونه‌ای از برخورد قاطع و خردمندانۀ رسول خدا (ص) با عادات و رسوم بی‌پایۀ دوران جاهلیت در سورۀ احزاب گزارش شده است (۳۳ / ۳۷-۴۰). این موضوع همواره مورد گفت و گو و مناقشۀ فراوان از سوی مخالفان و موافقان قرار گرفته، و با آنكه در سِیَر و تـواریخ معتبر چـون سیرۀ ابن‌هشام ، ''طبقات'' ابن‌سعد و ''تاریخ'' طبری از شاخ و برگهایی كه در قرون بعد بر آن افزوده‌اند، پیراسته است، باز دشمنان اسلام، از تلفیق این آیات با برخی روایات ساختگی  كه متأسفانه در بعضی تفاسیر ''قرآن'' نیز جای گرفته‌اند، دستاویزهایی برای القای شبهه در اذهان دربارۀ‌ شخصیت پیامبر اكرم (ص) ساخته‌اند. البته دانشمندان و متفكران اسلامی نیز درصدد پاسخ‌گویی به شبهات آنان برآمده‌اند و حتی بعضی به تألیف كتاب جداگانه در این موضوع پرداخته‌اند كه زاهر عوارض المعی، نویسندۀ كتاب ''مع المفسرین و المستشرقین فی زواج النبی (ص) بزینب بنت جحش''، از آن جمله است. همچنین مستثنی شدن رسول اكرم (ص) از حكم «تحدید زوجات» در اسلام (۳۳ / ۵۰) نیز سخت مورد سوء ‌استفادۀ برخی از یهودیان و مسیحیان قرار گرفته و ساحت مقدس حضرت حتمی مرتبت (ص) آماج تهمتهای بی‌اساس آنان شده است كه نویسندگان و دانشمندان اسلامی به آنان پاسخ داده‌اند. <ref>لسانی فشارکی، محمدعلی، «احزاب»، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، تهران، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۶، ذیل مدخل.</ref>

== خاتمیت ==

...

خداوند در سوره احزاب انسان را حامل امانتی می‌داند که خود داوطلب برای برداشتن آن شده است: {{قرآن|إِنَّا عَرَضْنَا الْأَمَانَةَ عَلَى السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَالْجِبَالِ فَأَبَيْنَ أَنْ يَحْمِلْنَهَا وَأَشْفَقْنَ مِنْهَا وَحَمَلَهَا الْإِنْسَانُ ۖ إِنَّهُ كَانَ ظَلُومًا جَهُولًا|ترجمه=ما امانت [الهى و بار تكليف‌] را بر آسمانها و زمين و كوهها عرضه كرديم، پس، از برداشتن آن سر باز زدند و از آن هراسناك شدند، و[لى‌] انسان آن را برداشت؛ راستى او ستمگرى نادان بود.|سوره=احزاب|آیه=۷۲}} در اینکه این امانت چیست اقوال مختلفی گفته شده است. علامه طباطبایی می فرماید: «آن اين است كه مراد از امانت مزبور كمالى باشد كه از ناحيه تلبس و داشتن اعتقادات حق، و نيز تلبس به اعمال صالح، و سلوك طريقه كمال حاصل شود به اينكه از حضيض ماده به اوج اخلاص ارتقاء پيدا كند و خداوند انسان حامل آن امانت را براى خود خالص كند، اين است آن احتمالى كه مى‏تواند مراد از امانت باشد، چون در اين كمال هيچ موجودى نه آسمان، و نه زمين، و نه غير آن دو، شريك انسان نيست. از سويى ديگر چنين كسى تنها خدا متولى امور اوست، و جز ولايت الهى هيچ موجودى از آسمان و زمين در امور او دخالت ندارد، چون خدا او را براى خود خالص كرده.»<ref>ترجمه تفسیر المیزان، علامه طباطبایی، ج۱۶، ص۵۲۵</ref>

== آیات مهم ==

برخی از آیات سورۀ احزاب، از شهرت خاصی برخوردار شده‌اند، از جملۀ آنهاست: «ما جَعَلَ اللّٰهُ لِرَجُلٍ مِنْ قَلْبَیْنِ فی جَوْفِهِ» (۳۳ / ۴)، «لَقَدْ كٰانَ لَكُمْ فی رَسُولِ اللّٰهُ اُسْوَةٌ حَسَنَهٌ» (۳۳ / ۲۱)، «ما كانَ مُحَمَّدٌ اَبا اَحَدٍ مِنْ رِجالِكُمْ وَلٰكِنْ رَسولَ‌اللّٰهَ وَ خاتَمَ النَّبییّنَ» (۳۳ / ۴۰)، و از همه بیشتر، آیۀ ۵۶: «اِنَّ اللّٰهَ و مَلائِكَتَهُ یُصَلّونَ عَلَی النَّبِیِّ، یا اَیُّهَاالَّذینَ آمَنوا صَلّوا عَلَیْهِ و سَلِّمُوا تَسْلیماً». همچنین است آیۀ ۵۳ كه به «آیۀ حجاب» و آیۀ ۷۲ كه به «آیۀ امانت» شهرت یافته‌اند، و نیز آیۀ ۳۳ «اِنَّما یُریدُ اللّهُ لِیُذْهِبَ عَنْكُمُ الرَّجْسَ اَهْلَ البَیْتِ و یُطَهِّرَكُمْ تَطْهیراً» كه «آیۀ تطهیر» نام گرفته و موضوع بحثهای مفصل میان مفسران و قاطبۀ علمای اسلام شده است.<ref>لسانی فشارکی، محمدعلی، «احزاب»، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، تهران، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۶، ذیل مدخل.</ref>

* '''احکام طلاق و عدّه:''' درباره عده طلاق قبل از هم‌بسترشدن آمده است: {{قرآن|ترجمه=ای کسانی که ایمان آورده‌اید! هنگامی که با زنان با ایمان ازدواج کردید و قبل از همبستر شدن طلاق دادید، عدّه‌ای برای شما بر آنها نیست که بخواهید حساب آن را نگاه دارید؛ آنها را با هدیه مناسبی بهره‌مند سازید و بطرز شایسته‌ای رهایشان کنید|سوره=احزاب|آیه=۴۹}}