trustworthy
۷٬۳۴۶
ویرایش
آقا محمدرضا قمشه‌ای: تفاوت میان نسخه‌ها
←ويژگی‌های ظاهری و باطنی
| خط ۱۴: | خط ۱۴: | ||
قمشه‌ای پس از مهاجرت به تهران در مدرسه میرزا شفیع صدراعظم، در جلوخان مسجد شاه، به تدریس پرداخت.<ref>شیرازی، طرائق الحقائق، ج۳، ص۵۰۸.</ref> او در تهران تا پایان عمر به تدریس حکمت متعالیه، حکمت اشراق و عرفان نظری پرداخت.<ref>صدوقی سها، تاریخ حکماء و عرفای متأخر، ص۲۶۵؛ نصر، سید حسین، «تهران- حوزه فلسفی و عرفانی تهران»، دانشنامه جهان اسلام، تهران، بنیاد دایرة‌المعارف اسلامی، ۱۳۸۳ش، ج۸، ص۷۵۱.</ref> قمشه‌ای در روز یکشنبه اول صفر ۱۳۰۶ق در تهران درگذشت. درباره مدفن او اختلاف وجود دارد: برخی معتقدند که او در آرامگاه ابن‌بابویه به خاک سپرده شده است؛<ref>شیرازی، طرائق الحقائق، ج۳، ص۵۰۸-۵۰۹.</ref> اما، جلال‌الدین همایی نقل کرده که خود قبر قمشه ای را در سر قبر آقا (مقبره میرزا ابوالقاسم امام جمعه در محله مولوی تهران) دیده و زیارت کرده است.<ref>صدوقی سها، تاریخ حکماء و عرفای متأخر، ص۳۰۷-۳۰۸.</ref> | قمشه‌ای پس از مهاجرت به تهران در مدرسه میرزا شفیع صدراعظم، در جلوخان مسجد شاه، به تدریس پرداخت.<ref>شیرازی، طرائق الحقائق، ج۳، ص۵۰۸.</ref> او در تهران تا پایان عمر به تدریس حکمت متعالیه، حکمت اشراق و عرفان نظری پرداخت.<ref>صدوقی سها، تاریخ حکماء و عرفای متأخر، ص۲۶۵؛ نصر، سید حسین، «تهران- حوزه فلسفی و عرفانی تهران»، دانشنامه جهان اسلام، تهران، بنیاد دایرة‌المعارف اسلامی، ۱۳۸۳ش، ج۸، ص۷۵۱.</ref> قمشه‌ای در روز یکشنبه اول صفر ۱۳۰۶ق در تهران درگذشت. درباره مدفن او اختلاف وجود دارد: برخی معتقدند که او در آرامگاه ابن‌بابویه به خاک سپرده شده است؛<ref>شیرازی، طرائق الحقائق، ج۳، ص۵۰۸-۵۰۹.</ref> اما، جلال‌الدین همایی نقل کرده که خود قبر قمشه ای را در سر قبر آقا (مقبره میرزا ابوالقاسم امام جمعه در محله مولوی تهران) دیده و زیارت کرده است.<ref>صدوقی سها، تاریخ حکماء و عرفای متأخر، ص۳۰۷-۳۰۸.</ref> | ||
== ويژگی‌های | == ويژگی‌های اخلاقی == | ||
آقا محمدرضا قمشه‌ای را به بی‌ادعایی درباره علم عرفان و بی‌توجه به امور دنیوی و ظواهر آن توصیف کرده‌اند؛ به طوری که او را بدون تظاهر علمایی وصف کرده‌اند. او را تیز هوش در مسائل علمی و سبک‌روح و حساس در مباحث اخلاقی توصیف کرده‌اند.<ref>صدوقی سها، تاریخ حکماء و عرفای متأخر، ص۲۸۵-۲۸۶.</ref> | |||
گفته شده که قمشه‌ای با كسی رقابت و عناد نداشته است؛ نقل کرده‌اند که میرزا ابوالحسن جلوه (۱۲۳۸-۱۳۱۴ق)، یکی از حکمای اربعه تهران كه به تسلط بر فلسفه مشائی معروف بود، خواست با قمشه‌ای در فلسفه معارضه كند. آقا محمدرضا قمشه‌ای به‌خوبی از عهده تدریس فلسفه مشاء بر آمد، ولی حکیم جلوه نتوانست فصوص الحكم و مفاتیح الغیب را تدریس كند. از این موضوع قمشه‌ای هیچ‌گونه استفاده شخصی نکرد و با حکیم جلوه معارضه نکرد.<ref>صدوقی سها، تاریخ حکماء و عرفای متأخر، ص۲۸۶-۲۸۷؛ نصر، «تهران- حوزه فلسفی و عرفانی تهران»، ص۷۵۰.</ref> | |||
== استادان == | == استادان == | ||
استادان آقا محمدرضا قمشه‌ای عموماً از فیلسوفان و عرفای مکتب فلسفی اصفهان بودند؛ از جمله: | استادان آقا محمدرضا قمشه‌ای عموماً از فیلسوفان و عرفای مکتب فلسفی اصفهان بودند؛ از جمله: | ||
* سید رضی لاریجانی مازندرانی (درگذشته ۱۲۷۰ق) بزرگان عرفان نظری<ref>مدرس طهرانی، آقاعلی بن عبدالله، مجموعه مصنفات حکیم مؤسس آقاعلی مدرس طهرانی، تحقیق محسن کدیور، تهران، انتشارات اطلاعات، ۱۳۷۸ش، مقدمه مصحح، ج۱، ص۲۴.</ref> که در اواخر عمر به تهران آمد و به تدریس عرفان نظری ابن‌عربی پرداخت.<ref>نصر، «تهران- حوزه فلسفی و عرفانی تهران»، ص۷۵۰.</ref> سید حسین نصر تربیت آقامحمدرضا قمشه‌ای را بزرگ‌ترین خدمت سید رضی لاریجانی به حوزه فلسفی تهران به‌شمار برده است.<ref>نصر، «تهران- حوزه فلسفی و عرفانی تهران»، ص۷۵۰.</ref> | * سید رضی لاریجانی مازندرانی (درگذشته ۱۲۷۰ق)، از بزرگان عرفان نظری<ref>مدرس طهرانی، آقاعلی بن عبدالله، مجموعه مصنفات حکیم مؤسس آقاعلی مدرس طهرانی، تحقیق محسن کدیور، تهران، انتشارات اطلاعات، ۱۳۷۸ش، مقدمه مصحح، ج۱، ص۲۴.</ref> که در اواخر عمر به تهران آمد و به تدریس عرفان نظری ابن‌عربی پرداخت.<ref>نصر، «تهران- حوزه فلسفی و عرفانی تهران»، ص۷۵۰.</ref> سید حسین نصر تربیت آقامحمدرضا قمشه‌ای را بزرگ‌ترین خدمت سید رضی لاریجانی به حوزه فلسفی تهران به‌شمار برده است.<ref>نصر، «تهران- حوزه فلسفی و عرفانی تهران»، ص۷۵۰.</ref> | ||
* ملا محمدجعفر بن محمدصادق لاهیجی (درگذشته بعد از ۱۲۵۵ق). | * ملا محمدجعفر بن محمدصادق لاهیجی (درگذشته بعد از ۱۲۵۵ق). | ||
* میرزا حسن بن آخوند ملاعلی نوری.<ref>صدوقی‌سها، تحریر ثانی تاریخ حکماء و عرفای متأخر، ص۲۶۱.</ref> | * میرزا حسن بن آخوند ملاعلی نوری.<ref>صدوقی‌سها، تحریر ثانی تاریخ حکماء و عرفای متأخر، ص۲۶۱.</ref> | ||
== شاگردان == | == شاگردان == | ||
آقا محمدرضا | آقا محمدرضا قمشه‌ای شاگردان بسیاری در حکمت و عرفان پرورش داد که آنان را موجب انتشار حکمت و عرفان در ایران قلمداد کرده‌اند.<ref>طارمی، عباس، شهر هزار حکیم، تهران، انتشارات روزنه، ۱۳۸۲ش، ص۱۰۱.</ref> در منابع، تا پنجاه شاگرد، که همه از بزرگان مکتب فلسفی تهران بوده‌اند، را برای او ثبت کرده‌اند؛<ref>صدوقی سها، تاریخ حکماء و عرفای متأخر، ص۲۸۹-۳۰۷.</ref> از جمله: | ||
{{ستون|۳}} | {{ستون|۳}} | ||
* آقا میرزا ابراهیم بن ابوالفتح ریاضی زنجانی (درگذشته ۱۳۵۱ق) | * آقا میرزا ابراهیم بن ابوالفتح ریاضی زنجانی (درگذشته ۱۳۵۱ق) | ||