۶٬۸۵۳
ویرایش
خطبه امام حسین(ع) در منا: تفاوت میان نسخه‌ها
←بستر تاریخی
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۷: | خط ۷: | ||
== جایگاه == | == جایگاه == | ||
خطبه امام حسین(ع) در سرزمین منا را از نظر محتوا خطبه‌ای متناسب با سایر خطبه‌ها و سخنان امام حسین(ع) پس از آغاز قیام عاشورا و مانند مقدمه‌ای برای نهضت عاشورا قلمداد کرده‌اند.<ref>نجمی، محمدصادق، سخنان حسین بن علی(ع) از مدینه تا کربلا، قم، بوستان کتاب، ۱۳۸۱ش، ص۳۵۹.</ref> گفته شده که این خطبه دو سال قبل از مرگ معاویه، در رجب سال ۶۰ق، و در اوج بحران اختناق، ظلم و فشاری که از سوی او بر امت اسلامی و به‌خصوص شیعیان وارد می‌شد ایراد شده است.<ref>نجمی، سخنان حسین بن علی(ع) از مدینه تا کربلا، ص۳۶۳.</ref> | خطبه امام حسین(ع) در سرزمین منا را از نظر محتوا خطبه‌ای متناسب با سایر خطبه‌ها و سخنان امام حسین(ع) پس از آغاز قیام عاشورا و مانند مقدمه‌ای برای نهضت عاشورا قلمداد کرده‌اند.<ref>نجمی، محمدصادق، سخنان حسین بن علی(ع) از مدینه تا کربلا، قم، بوستان کتاب، ۱۳۸۱ش، ص۳۵۹.</ref> گفته شده که این خطبه یک یا دو سال<ref>سلیم بن قیس هلالی، کتاب سلیم بن قیس الهلالی، ص۱۶۸.</ref> قبل از مرگ معاویه، در رجب سال ۶۰ق، و در اوج بحران اختناق، ظلم و فشاری که از سوی او بر امت اسلامی و به‌خصوص شیعیان وارد می‌شد ایراد شده است.<ref>نجمی، سخنان حسین بن علی(ع) از مدینه تا کربلا، ص۳۶۳.</ref> | ||
ناصر مکارم شیرازی این خطبه امام حسین(ع) را قیام فرهنگی علیه منافقانی که در قامت خلفای پیامبر(ص) ظاهر شده بودند قلمداد کرده است؛ قیامی که مانند قیام عاشورا امویان را رسوا می‌کرد.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، عاشورا ريشه‌ها انگيزه‌ها رويدادها پيامدها، قم، مدرسه امام علی بن ابی‌طالب(ع)، ۱۳۸۴ش، ص۳۰۶.</ref> | ناصر مکارم شیرازی این خطبه امام حسین(ع) را قیام فرهنگی علیه منافقانی که در قامت خلفای پیامبر(ص) ظاهر شده بودند قلمداد کرده است؛ قیامی که مانند قیام عاشورا امویان را رسوا می‌کرد.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، عاشورا ريشه‌ها انگيزه‌ها رويدادها پيامدها، قم، مدرسه امام علی بن ابی‌طالب(ع)، ۱۳۸۴ش، ص۳۰۶.</ref> | ||
| خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
== بستر تاریخی == | == بستر تاریخی == | ||
بستر تاریخی ایراد این خطبه چهار بخشنامه معاویه علیه امام علی(ع) و شیعیانش و به نفع امویان و پیروان آنان قلمداد شده است.<ref>نجمی، سخنان حسین بن علی(ع) از مدینه تا کربلا، ص۳۶۶-۳۶۸.</ref> در بخشنامه اول از همه خطبا خواسته شد تا امام علی(ع) را بر منابر لعنت کنند،<ref>سلیم بن قیس هلالی، کتاب سلیم بن قیس الهلالی، تحقیق علاءالدین موسوی، تهران، مؤسسة البعثة، ۱۴۰۷ق، ص۱۶۴.</ref> بر شیعیان سخت بگیرند<ref>سلیم بن قیس هلالی، کتاب سلیم بن قیس الهلالی، ص۱۶۵-۱۶۶.</ref>، شهادت آنان در محاکم شرعی را نپذیرند<ref>سلیم بن قیس هلالی، کتاب سلیم بن قیس الهلالی، ص۱۶۶.</ref> و مناقب عثمان را بر منابر نقل کنند و برای نقل‌کنندگان حقوقی معین کنند.<ref>سلیم بن قیس هلالی، کتاب سلیم بن قیس الهلالی، ص۱۶۶.</ref> در بخشنامه دوم، معاویه نقل فضائل ابوبکر و عمر را وظیفه واعظان قرار داد و به آنان گفت که مشابه فضائل امام علی(ع) را برای صحابه بیاورند تا از نظر او اهل‌بیت(ع) منکوب شوند.<ref>سلیم بن قیس هلالی، کتاب سلیم بن قیس الهلالی، ص۱۶۶-۱۶۷.</ref> در بخشنامه سوم و چهارم، معاویه دستور داد نام متهمان به دوستی با امام علی(ع) و خاندانش را از دیوان حقوق بیت المال حذف کنند و زندگی را بر آنان سخت کنند و خانه‌هایشان را بر سرشان خراب کنند.<ref>سلیم بن قیس هلالی، کتاب سلیم بن قیس الهلالی، ص۱۶۷-۱۶۸.</ref> | |||
سلیم بن قیس در ادامه اضافه می‌کند که فشار و اختناق همچنان ادامه داشت، ولی پس از شهادت امام حسن(ع) به اوج رسید؛ به طوری که شیعیان به شدت تحت تعقیب، آزار و قتل قرار گرفتند.<ref>سلیم بن قیس هلالی، کتاب سلیم بن قیس الهلالی، ص۱۶۸.</ref> در این شرایط، امام حسین(ع) در سفر حجی در سال ۵۸ یا ۵۹ق، در سرزمین منا و در میان جمع قابل توجهی از صحابه و تابعان، خطبه‌ای علیه سیاست‌های معاویه ایراد کرد.<ref>سلیم بن قیس هلالی، کتاب سلیم بن قیس الهلالی، ص۱۶۸.</ref> | |||
== منابع خطبه == | == منابع خطبه == | ||