لهوف: تفاوت میان نسخه‌ها

{{در دست ویرایش|کاربر=A.rezapour }}

کتاب «أللُّهوف عَلى قَتْلَى الطُّفوف» اثر سید بن طاووس(۵۸۹_۶۶۴هجری)، از منابع شیعه در زمینه مقتل‌خوانی و واقعه [[عاشورا]] است.

كتاب لهوف را در اوايل سن تأليف کرد.<ref>اشکوری، جعفر، ميراث محدث اُرموي، ص۲۴۵. </ref> یک: حوادث پيشينه ماجراى كربلا 2- سيماى جنگ در كربلا 3- حوادث بعد از عاشورا، اين كتاب به طور مكرّر چاپ شده است.<ref>تهرانی، آقا بزرگ، الذّريعة إلى تصانيف الشّيعة، قم، اسماعیلیان، ۱۴۰۸ق، ج۱۸، ص۳۸۹.</ref>

متن اين كتاب بيش از ده بار در تهران، نجف اشرف، صيدا، بيروت، تبريز و قم چاپ گرديده است، و چندين بار به فارسى ترجمه شده است، در نسخه‌هاى متن اين كتاب در موارد اندكى، اختلافاتى وجود دارد، و يا در بعضى، حديثى آمده كه در بعض ديگر نيست. به هر حال اين كتاب مجموعه‌اى مورد اعتماد از مقتل و ذكر مصائب امام حسين 7 و شهدا و اسراى كربلا عليهم السّلام است كه بسيار فشرده تأليف شده است، و مؤلّف آن از علماى برجسته و صاحب كرامات از قرن هفتم بوده، و مراجع تقليد و علماى بزرگ، آن را در ذكر مصائب امام حسين 7 و شهداى كربلا، از قديم و نديم محور قرار داده‌اند، چرا كه از اهمّيت بالايى برخوردار است.<ref>سید بن طاووس، غم نامه کربلا اللهوف علی قتلی الطفوف، ترجمه محمد محمدی اشتهاردی، ص۲۳. مقدمه مترجم. تهران، مطهر،‌‍ ۱۳۷۷ش.</ref>

لهوف درباره رخدادهایی است که به حادثه کربلا منتهی شده همچنین اصل جنگ و رخدادهای بعدی آن. بیشتر داستان را یک راوی ناشناخته نقل می کند<ref>کلبرگ، إتان، کتابخانه ابن طاووس و احوال و آثار او، ترجمه رسول جعفریان و سیدعلی قرائی، قم، کتابخانه عمومی آیت الله العظمی مرعشی نجفی، ۱۳۷۱ش، ص۷۶ و ۷۷.</ref>

این کتاب به سبب اهمیت زیاد آن، چندین بار به فارسی ترجمه شده است. سیدبهاء الدین محمدمختاری یکی از علمای بزرگ شیعه مذهب دوره صفوی برای نخستین بار کتاب لهوف سیدبن طاووس را که از معتبرترین مقاتل در تاریخ شیعه است، از عربی به فارسی ترجمه کرد. برخلاف نظرکسانی که کتاب«لجة الالم» را اولین ترجمه لهوف می دانند، ترجمه اللهوف مختاری نخستین ترجمه این کتاب است.<ref>تجلیل، جلیل، «بهاءالدین محمد مختاری.نخستین مترجم لهوف»،                                     دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران، ۱۳۸۶ش، شماره ۱۸۳. ص۱.</ref>

ساختار تدوین لهوف مانند [[مثیر الاحزان]] ابن‌نمای حلی است. کتاب سه بخش کلی دارد. بخش ابتدایی امور پیش از جنگ؛ بخش دوم امور جنگ و شهادت امام و بخش آخر حوادث پس از شهادت، که این بخش از کتاب از منابع پیشین و فصول دیگر لهوف مفصل تر است.<ref>رنجبر، جریان‌شناسی تاریخی قرائت‌ها و رویکردهای عاشورا از صفویه تا مشروطه، ص۱۴۵، به نقل از مشهورات بی اعتبار، مهدی سیمایی، ص۳۰۶</ref>

الملهوف به دليل شخصيت مؤلّف و قلم روان وى ، و نيز نقل تفصيلى خطبه ها و سخنان امام زين العابدين عليه السلام و زينب عليهاالسلام ـ كه بيانگر اهداف نهضت عاشور هستند ـ و همچنين شرح بدون تحريف وقايع كربلا ، از سوى عالمان شيعه مقبول واقع شده است ، هر چند در برخى گزارش هاى آن، مانند : حضور اسيران در اوّلين اربعين در كربلا و نيز علم پيشين امام عليه السلام به شهادت خويش ، مورد نقد قرار گرفته و برخى گزارش هاى آن را نيز بدون سند و پشتوانه تاريخى معرّفى كرده اند . نقد كنندگان ، تأليف الملهوف را متعلّق به دوره جوانى ابن طاووس مى دانند و از اين رو ، آن را در سنجش با ديگر كتاب هاى او ، در درجه فروترى مى نهند.<ref>محمدی ری‌شهری، محمد، دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن، حديث و تاریخ، ج۱، ص۸۷.</ref>  

غالب گزارش‌ها و نقل‌های کتاب لهوف معتبر و قابل اعتماد است و از منابع معتبر پیشین خود اخذ کرده است. اما چند خبر غیرمعتبر و غیرکهن از منابعی مجهول و ضعیف نقل کرده و چندین تحلیل سست و غیرعلمی نیز در کتابش آورده و دیگر اخبار کتاب را نیز به صورت مسند و مستند نقل نکرده است.<ref>سیمایی، مهدی، مشهورات بی اعتبار، قم، طه، ۱۳۹۸ش، ص۳۱۰</ref>

سید بن طاووس این کتاب را در دوران جوانی نوشته است و قاعدتا وی در آن زمان احاطه و تسلطی بر تاریخ و منابع نداشته است. او در این کتاب سند حدیث را نقل نمی‌کند. مهمترین منبع لهوف، کتاب ضعیف مقتل خوارزمی است که او نیز بیشتر مطالب خود را [[الفتوح]] [[ابن اَعثم]] گرفته است. در لهوف اخباری وجود دارد که تا قبل از آن در هیچ کدام از کتب و منابع تاریخی و حدیثی اعم از معتبر و غیرمعتبر دیده نمی‌شود و ابن طاووس هم برای آنها منبعی ذکر نمی‌کند و با فاصله هفتصد سال آنها را انتساب می‌دهد. مانند حدیث نزول فرشتگان و تسلیت به [[پیامبر اکرم(ص)]] در یک سالگی امام حسین(ع) یا بازگشت اسرا در [[اربعین]] امام حسین(ع) به کربلا نیز اولین بار در لهوف مطرح شده است که خود او در کتاب اقبال، بازگشت اسرا به کربلا را بعید می‌داند و رد می‌کند.<ref>سیمایی، مهدی، مشهورات بی اعتبار، قم، طه، ۱۳۹۸ش، ص۳۰۹ و ۳۱۰.</ref>

{{پانویس}}