اخلاق بندگی: تفاوت میان نسخه‌ها

'''اخلاق بندگی''' فضایل و رذایل اخلاقی است که مربوط به رابطه انسان و خدا باشد و موارد متعددی را شامل می‌شود.

شهید مطهری در تعریف ایمان، آن‌را گرایش و تسلیم معرفی می‌کند. او معتقد است در ایمان عنصر گرایش، تسلیم، خضوع، علاقه و محبت نیز وجود دارد.<ref>مطهری، مرتضی، انسان کامل، ج۱، ص۱۵۶.</ref> در قرآن پیرامون ایمان آمده: {{قرآن||ترجمه=«آیا شما را به یک تجارت و بازرگانی که شما را از شکنجه‌های دردناک نجات می‌دهد راهنمایی کنم؟ آن این است که به خدا و پیامبر او ایمان بیاورید».|سوره=صف|آیه=۱۰–۱۱.}} قرآن از ایمان به خدا و پیامبر به عنوان تجارت و سرمایه یاد کرده است.<ref>مطهری، مرتضی، بیست گفتار، ج۱، ص۲۱۷.</ref> اولین اثر ایمان این است که پشتوانه اخلاق قرار می‌گیرد.<ref>مطهری، مرتضی، بیست گفتار، ج۱، ص۲۲۱.</ref>

{{همچنین ببینید|ایمان و اراده انسان|رابطه وحی، دین و ایمان در جهان مدرن}}

امام علی(ع) عبادت کنندگان را سه دسته خوانده‌اند: آنهایی که از ترسِ دوزخ، خدا را می‌پرستند، این عبادت بردگان است؛ آنهایی که برای پاداش، خدا را می‌پرستند، این عبادت مزد بگیران است و آنها که برای عشق و محبت او را عبادت می‌کنند، این عبادت آزادگان است».<ref name=":0">کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۸۴.</ref>

اخلاص به این معنا است که فقط برای خدا کارهایت را انجام بدهی و هیچ‌کس یا چیز دیگر در نظرت نباشد. پرستشی که می‌کنی تنها برای رضای خدا باشد اگر چنانچه در این عبادت نظرت به چیز دیگر شد از خلوص می‌افتد. در حدیثی آمده «روزه تثبیت کننده اخلاص است».<ref>دستغیب، عبدالحسین، بندگی، راز آفرینش، ص۴۱۰.</ref>

تقوا در یک معنا اهمیت‌دادن به واجبات و دوری‌کردن از محرمات است.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، گفتار معصومین(ع)، ص۱۴.</ref> در قرآن کریم پیرامون اهمیت تقوا آمده که «زاد وتوشه تهیه کنید که بهترین زاد و توشه پرهیزکاری است»<ref>بقره / ۱۹۱.</ref> و «ما بهشت را مخصوص باتقوایان قرار دادیم».<ref>مریم / ۶۳.</ref> علی(ع)نیز فرمودند: «عملی که همراه با تقوا باشد کم نمی‌شود (هرچند به نظر ناچیز بیاید) چگونه کم خواهد بود عملی که مقبول درگاه خداست؟».<ref>نهج البلاغه، کلمات قصار، ۹۵.</ref>

از جمله موارد مهم دیگری که در بحث اخلاق بندگی مطرح می‌شود، خدمت به بندگان خدا می‌باشد؛ زیرا همان‌طور که انسان خالق خویش را در همه جوانب می‌پذیرد، بایستی مخلوق او را نیز بپذیرد و کمک‌کار و یاری کننده آنها باشد.

در روایت شریفی از پیامبر(ص) نقل شده است که: «عابدترین مردم آن کسی است که نسبت به مردم خیرخواه تر از دیگران و نسبت به تمام مسلمین سلیم القلب تر و باصفاتر باشد»<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ج۲، ص۱۶۳.</ref>

از موارد دیگر اخلاق بندگی یقین است. از رسول خدا(ص) نقل شده است: «از جبرئیل پرسیدم تفسیر یقین چیست؟ گفت: مؤمن به گونه ای برای خدا عمل کند که گویا او را می‌بیند، و اگر او خدا را نمی‌بیند، خدا او را می‌بیند و یقین بداند، آنچه به او رسیده ممکن نبود از او بگذرد و آنچه از او گذشته ممکن نبود به او برسد».<ref>مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، ج۶۷، ص۱۷۳.</ref>

'''امید به خدا'''

از جمله صفات مهمی که در روایات بر آن تأکید شده است و شایسته هر انسان مؤمنی است که نسبت به خداوند متعال آن را رعایت کند، امید می‌باشد. در روایت شریفی از امام علی(ع) نقل شده است: «هر چه امید دارید، به خدای سبحان داشته باشید و به کسی جز او امید نبندید؛ زیرا هیچ‌کس به غیر خدای تعالی امید نبست، مگر آن که ناامید برگشت».<ref>محمدی ری شهری، محمد، میزان الحکمه، ج۴، ص۱۹۸۹.</ref>