trustworthy
۲٬۷۰۱
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (تکمیل منابع و یرایش جزئی) |
||
خط ۹: | خط ۹: | ||
==روایاتی در وجود حد و مطلع== | ==روایاتی در وجود حد و مطلع== | ||
روایات به وجود «حد» و «مطلع» در قرآن اشاره کردهاند: | روایات به وجود «حد» و «مطلع» در قرآن اشاره کردهاند: | ||
* [[فیض کاشانی]] در کتاب تفسیری خود روایتی را از [[امام علی(ع)]] نقل کرده است: | * [[فیض کاشانی]] در کتاب تفسیری خود روایتی را از [[امام علی(ع)]] نقل کرده است: {{متن عربی|هیچ آیهای نیست مگر اینکه دارای چهار معنا است؛ ظاهر، باطن، حد و مطلع.}}<ref>فيض كاشانى، محمد بن شاه مرتضى، تفسير الصافي، تهران، مكتبة الصدر، چاپ دوم، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۳۱.</ref> | ||
* ابنمسعود از [[پیامبر اسلام(ص)]] نقل کرده: قرآن بر هفت حرف نازل شده است. هر حرف دارای ظاهر و باطنی است. همچنین هر حرفی دارای «حد» و هر حدی دارای «مطلع» است.<ref> | * ابنمسعود از [[پیامبر اسلام(ص)]] نقل کرده است: {{متن عربی|قرآن بر هفت حرف نازل شده است. هر حرف دارای ظاهر و باطنی است. همچنین هر حرفی دارای «حد» و هر حدی دارای «مطلع» است.}}<ref>طبرى، محمد بن جرير، جامع البيان فى تفسير القرآن، بیروت، دار المعرفه، چاپ اول، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۹.</ref> | ||
==مفهومشناسی== | ==مفهومشناسی== | ||
[[روایات]]، معانی برای حد و مطلع ذکر کردهاند: «حد، حکم و مطلع، کیفیت استنباط حکم از قرآن است.»<ref> | [[روایات]]، معانی برای حد و مطلع ذکر کردهاند: «حد، حکم و مطلع، کیفیت استنباط حکم از قرآن است.»<ref>مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى، بحار الأنوار، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق، ج۲۳، ص۱۹۷.''</ref> در روایت دیگری نیز چنین آمده است: {{متن عربی|حد، احکام حلال و حرام، و مطلع، مراد خداوند از بنده است.}}<ref>فيض كاشانى، محمد بن شاه مرتضى، تفسير الصافي، تهران، مكتبة الصدر، چاپ دوم، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۳۱.</ref> | ||
محققان با جمعبندی میان روایات مختلف، معنایی را ارائه کردهاند که حد، نهایت و منتهای ظاهر آیات و مطلع، مبدأ باطن قرآن است. | محققان با جمعبندی میان روایات مختلف، معنایی را ارائه کردهاند که حد، نهایت و منتهای ظاهر آیات و مطلع، مبدأ باطن قرآن است. | ||
خط ۲۱: | خط ۲۱: | ||
* مرحلهی بعد، ظهور ترکیبی است. کلام، غیر از ظهور تصوری، ظهور تصدیقی دارد که ممکن است با ظهور تصوریاش یکسان و یا تا حدودی متفاوت باشد. | * مرحلهی بعد، ظهور ترکیبی است. کلام، غیر از ظهور تصوری، ظهور تصدیقی دارد که ممکن است با ظهور تصوریاش یکسان و یا تا حدودی متفاوت باشد. | ||
* ظهور نهایی کلام در صورتی شکل میگیرد که سیاق کلام، قرینههای متصل و منفصل، مورد توجه قرار گیرد و اینجا معنای موردِ نظرِ متکلم شناخته میشود و این همان «'''حد'''» است. | * ظهور نهایی کلام در صورتی شکل میگیرد که سیاق کلام، قرینههای متصل و منفصل، مورد توجه قرار گیرد و اینجا معنای موردِ نظرِ متکلم شناخته میشود و این همان «'''حد'''» است. | ||
حد از یک جهت، نهایت ظهورات لفظ است و از جهت دیگر، نقطهی شروع برای رسیدن به باطن قرآن. بطون قرآن، فراتر از معنای ظاهری هستند و تنها با فهم الفاظ، قواعد و ادبيات عرب، نمىتوان آن را فهميد. باطن قرآن را تنها [[خدا]] و [[راسخون در علم|راسخان در علم]] میدانند و انسانهای دیگر تنها از طریق آنها میتوانند باطن را بهدست آورند. مطلع را مرحلهى اول از این معناى باطنى دانستهاند.<ref> | حد از یک جهت، نهایت ظهورات لفظ است و از جهت دیگر، نقطهی شروع برای رسیدن به باطن قرآن. بطون قرآن، فراتر از معنای ظاهری هستند و تنها با فهم الفاظ، قواعد و ادبيات عرب، نمىتوان آن را فهميد. باطن قرآن را تنها [[خدا]] و [[راسخون در علم|راسخان در علم]] میدانند و انسانهای دیگر تنها از طریق آنها میتوانند باطن را بهدست آورند. مطلع را مرحلهى اول از این معناى باطنى دانستهاند.<ref>مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى، بحار الأنوار، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق، ج۲۳، ص۱۹۷.</ref> | ||
== تفاوت حد با ظاهر == | == تفاوت حد با ظاهر == |