automoderated، ناظمان (CommentStreams)، trustworthy
۱۶٬۰۱۱
ویرایش
نقدها به کتاب روضة الشهداء: تفاوت میان نسخه‌ها
←معرفی و جایگاه کتاب
A.rezapour (بحث | مشارکتها) |
A.rezapour (بحث | مشارکتها) |
||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
{{شروع متن}} | {{شروع متن}} | ||
{{سوال}} | {{سوال}} | ||
به کتاب روضة الشهداء چه نقدهایی وارد شده است؟ | |||
{{پایان سوال}} | {{پایان سوال}} | ||
{{پاسخ}} | {{پاسخ}} | ||
| خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
| نسخه الکترونیکی = | | نسخه الکترونیکی = | ||
}} | }} | ||
{{درگاه|امام حسین}}'''کتاب روضة الشهداء''' مورد نقد و رد بسیاری از عالمان دینی قرار گرفته است. شهید مطهری نقدهای صریح و تندی به این کتاب دارد و این اثر را | {{درگاه|امام حسین}}'''کتاب روضة الشهداء''' مورد نقد و رد بسیاری از عالمان دینی قرار گرفته است. [[شهید مطهری]] نقدهای صریح و تندی به این کتاب دارد و این اثر را «کتاب دروغ» می‌نامد. محققان این اثر را با همه تأثیرات مثبتی که از زمان نگارش تا امروز بر ایجاد گرایش عاطفی به [[اهل بیت(ع)]] و تشیع داشته سرمنشاء بسیاری از تحریفات در خصوص واقعه عاشوراست و مجعولات فراوانی حول حماسه عاشورا از این کتاب مشهور سرچشمه گرفته است. | ||
این کتاب پس از نگارش خود، طی پنج قرن از پرخواننده‌ترین و مؤثرترین کتاب‌های دینی و مذهبی در ایران بوده است. نثر ممتاز آن و جایگاه کتاب در تاریخ ادبی ایران | این کتاب پس از نگارش خود، طی پنج قرن از پرخواننده‌ترین و مؤثرترین کتاب‌های دینی و مذهبی در ایران بوده است. نثر ممتاز آن و جایگاه کتاب در تاریخ ادبی ایران انکارناپذیر است. | ||
== معرفی و جایگاه کتاب == | == معرفی و جایگاه کتاب == | ||
کتاب روضة الشهداء نوشته نویسنده بزرگ قرن نهم، حسین واعظ کاشفی از جمله قدیم‌ترین مقتل‌های فارسی است | کتاب روضة الشهداء نوشته نویسنده بزرگ قرن نهم، [[حسین واعظ کاشفی]] از جمله قدیم‌ترین مقتل‌های فارسی است که طی پنج قرن از پرخواننده‌ترین و مؤثرترین کتاب‌های دینی و مذهبی در ایران بوده است. نثر ممتاز آن و جایگاه کتاب در تاریخ ادبی ایران انکارناپذیر است.<ref>کاشفی، ملا حسین، روضة الشهداء، مقدمه مصحح، ص۱۱. تصحیح حسن ذوالفقاری، تهران، علمی فرهنگی، ۱۳۹۹ش.</ref> | ||
این کتاب از منابع اصلی تعزیه خوانی و روضه خوانی بوده است و هیچ کتابی تا این حد دارای تأثیر بر توده‌های مردم نبوده است.<ref>چلکووسکی، پیتر، «روضة الشهدا و هنرهای نمایشی در ایران»، تئاتر، ۱۳۷۹ش، شماره ۲۲ و ۲۳، ص۹۹.</ref> روضة الشهداء نقش مهمی در روند شیعی‌شدن بسیاری از مردم ایران داشته است.<ref>جعفریان، رسول، تأملی در نهضت عاشورا، انصاریان، ص۳۲۰.</ref> در مجالس النفائس درباره واعظ کاشفی آمده است که: «در عالم از بنی آدم واعظی به خوبی او نبوده و نیست.»<ref>نوایی، امیر علیشیر، مجالس النفائس، ترجمه شاه محمد قزوینی و محمد فخری هراتی، تصحیح علی اصغر حکمت، تهران، منوچهری، ۱۳۶۳ش. ص۲۶۹، به نقل از کاشفی و نقد و بررسی روضه الشهدا، حکیمه دبیران و علی تسنیمی، پژوهشهای ادبی تابستان ۱۳۸۷ش، شماره ۲۰، ص۲۶.</ref> | این کتاب از منابع اصلی تعزیه خوانی و روضه خوانی بوده است و هیچ کتابی تا این حد دارای تأثیر بر توده‌های مردم نبوده است.<ref>چلکووسکی، پیتر، «روضة الشهدا و هنرهای نمایشی در ایران»، تئاتر، ۱۳۷۹ش، شماره ۲۲ و ۲۳، ص۹۹.</ref> روضة الشهداء نقش مهمی در روند شیعی‌شدن بسیاری از مردم ایران داشته است.<ref>جعفریان، رسول، تأملی در نهضت عاشورا، انصاریان، ص۳۲۰.</ref> در [[مجالس النفائس]] درباره واعظ کاشفی آمده است که: «در عالم از بنی آدم واعظی به خوبی او نبوده و نیست.»<ref>نوایی، امیر علیشیر، مجالس النفائس، ترجمه شاه محمد قزوینی و محمد فخری هراتی، تصحیح علی اصغر حکمت، تهران، منوچهری، ۱۳۶۳ش. ص۲۶۹، به نقل از کاشفی و نقد و بررسی روضه الشهدا، حکیمه دبیران و علی تسنیمی، پژوهشهای ادبی تابستان ۱۳۸۷ش، شماره ۲۰، ص۲۶.</ref> | ||
کاشفی از واعظان و نویسندگان اواخر دوره تیموری بود که دو سال پیش از مرگ این کتاب را نگاشت. روضة الشهدا مقتلی پیرامون برخی انبیاء و امامان شیعه خصوصا امام حسین است.<ref>حجت عبادعسکری، اردشیر اسدبیگی، محمدحسین رجبی دوانی، «نقد و بررسی رخدادهای خارق العاده پس از رویداد عاشورا با تکیه بر کتاب روضه الشهدا ء ملاحسین کاشفی»، مطالعات هنر اسلامی، سال هفدهم، بهار ۱۴۰۰، شماره ۴۱. ص۳۰۴.</ref> | کاشفی از واعظان و نویسندگان اواخر دوره تیموری بود که دو سال پیش از مرگ این کتاب را نگاشت. روضة الشهدا مقتلی پیرامون برخی انبیاء و امامان شیعه خصوصا [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] است.<ref>حجت عبادعسکری، اردشیر اسدبیگی، محمدحسین رجبی دوانی، «نقد و بررسی رخدادهای خارق العاده پس از رویداد عاشورا با تکیه بر کتاب روضه الشهدا ء ملاحسین کاشفی»، مطالعات هنر اسلامی، سال هفدهم، بهار ۱۴۰۰، شماره ۴۱. ص۳۰۴.</ref> | ||
== نگاه‌های انتقادی به کتاب == | == نگاه‌های انتقادی به کتاب == | ||
عالمان دینی درباره این کتاب گفته‌اند این اثر پس از نگارش تا به امروز، به سبب گسترش اخبار مجعول و تحریف وقایع، مورد انتقاد جدی قرار گرفته است. محققان این کتاب را از جمله مهمترین دلایل اشاعه اخبار دروغین و ضعیف تاریخی در مورد حادثه عاشورا دانسته‌اند. مسائلی مانند ضعف منابع مورد استفاده کاشفی، شیوه‌های روایت داستانی و صوفیانه او؛ تکیه بر حافظه | عالمان دینی درباره این کتاب گفته‌اند این اثر پس از نگارش تا به امروز، به سبب گسترش اخبار مجعول و تحریف وقایع، مورد انتقاد جدی قرار گرفته است. محققان این کتاب را از جمله مهمترین دلایل اشاعه اخبار دروغین و ضعیف تاریخی در مورد حادثه عاشورا دانسته‌اند. مسائلی مانند ضعف منابع مورد استفاده کاشفی، شیوه‌های روایت داستانی و صوفیانه او؛ تکیه بر حافظه مؤلف به دلیل اشتغال وی به امر وعظ و توجّه به انشاءپردازی به جای دقت در نقل وقایع و قصد کاشفی به عنوان واعظی شیعی در ایجاد ارتباط عاطفی مردم روزگارش با اهل بیت(ع)، از مهمترین دلایل ورود تحریفات به این کتاب است.<ref>جدیدی، حمیدرضا، «نقش روضه الشّهدای کاشفی در گسترش تحریفات تاریخ عاشورا»، تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا)، دوره ۱۳، بهار ۱۴۰۰، شماره ۴۷، ص۲۲۹.</ref> | ||
برخی نویسندگان به شدت از محتوا و صحت مطالب آن انتقاد نموده‌اند. محققان این اثر را با همه زیبایی‌های ادبی و تأثیرات مثبتی که از زمان نگارش تا امروز بر ایجاد گرایش عاطفی به اهل بیت و تشیع داشته، سرمنشاء بسیاری از تحریفات در خصوص واقعه عاشورا | برخی نویسندگان به شدت از محتوا و صحت مطالب آن انتقاد نموده‌اند. محققان این اثر را با همه زیبایی‌های ادبی و تأثیرات مثبتی که از زمان نگارش تا امروز بر ایجاد گرایش عاطفی به اهل بیت و تشیع داشته، سرمنشاء بسیاری از تحریفات در خصوص واقعه عاشورا می‌دانند که مجعولات فراوانی حول حماسه عاشورا از این کتاب مشهور سرچشمه گرفته است.<ref>جدیدی، حمیدرضا، «نقش روضه الشّهدای کاشفی در گسترش تحریفات تاریخ عاشورا»، تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا)، دوره ۱۳، بهار ۱۴۰۰، شماره ۴۷، ص۲۳۰.</ref> | ||
میرزا ابوالحسن شعرانی در مقدمه روضة الشهداء مصحح خود نوشته است «از نقل ضعیف در روضة الشهدا عجب نباید داشت، چون در ادای مقصودِ واعظ قوی است اگرچه برای مقصودِ مورخ کافی نیست. سید محمدعلی | [[میرزا ابوالحسن شعرانی]] در مقدمه روضة الشهداء مصحح خود نوشته است «از نقل ضعیف در روضة الشهدا عجب نباید داشت، چون در ادای مقصودِ واعظ قوی است اگرچه برای مقصودِ مورخ کافی نیست. [[سید محمدعلی طباطبایی]]، مطالب آن را بی‌ارزش و از درجه اعتبار ساقط می‌داند. [[محدث نوری]] در کتاب [[لؤلؤ و مرجان (کتاب)|لؤلؤ و مرجان]]، گزارش‌های تاریخی این کتاب را بدون پشتوانه تاریخی می‌داند. [[صاحب اعیان الشیعه]] روایات این کتاب را غیرمستند و غیرمنطبق با واقعیات تاریخی می‌داند.<ref>جدیدی، حمیدرضا، «نقش روضه الشّهدای کاشفی در گسترش تحریفات تاریخ عاشورا»، تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا)، دوره ۱۳، بهار ۱۴۰۰، شماره ۴۷، ص۲۳۹.</ref> [[افندی]] در قرن دوازدهم هجری منابع کتاب روضة الشهدا را مورد انتقاد قرار داده است.<ref>جعفریان، رسول، تأملی در نهضت عاشورا، انصاریان، ص۳۲۰.</ref> | ||
گفته شده است کاشفی بیش از آنکه به فکر تأثیر بر عقل خوانندگانش باشد، به دنبال تهییج عواطف و اثرگذاری بر احساسات آنهاست.<ref>جدیدی، حمیدرضا، «نقش روضه الشّهدای کاشفی در گسترش تحریفات تاریخ عاشورا»، تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا)، دوره ۱۳، بهار ۱۴۰۰، شماره ۴۷، ص۲۵۰.</ref> از نقاط ضعف این کتاب آورده‌اند که شمول آن به پاره‌ای از مطالب سخیف می‌باشد که ضعف و بی‌پایه بودن آنها مسلّم و قطعی است. به عنوان مثال او داستان عروسی حضرت قاسم(ع) را با آب و تاب فراوان، ذکر می‌کند و نوعی مجلس‌آرائی و صحنه‌سازی انجام می‌دهد در صورتی که این امر در آن حشر عظیم و در آن گیرودار هولناک، نه تنها صورت عملی و وقوعی ندارد، بلکه بسیار دور از عقل و منطق و شئون عرف، می‌باشد.<ref>کاشفی، ملا حسین، روضة الشهداء، مقدمه مصحح، ص۱۵. نوید اسلام. عقیقی بخشایشی، عبد الرحیم.</ref> در این کتاب از راویان ضعیف و مجهول‌الحال نقل شده است. غثّ و سمین، قوی، ضعیف، معتبر و نامعتبر هر دو با هم، و در کنار هم قرار گرفته‌اند.<ref>کاشفی، ملا حسین، روضة الشهداء، مقدمه مصحح، ص۱۴. نوید اسلام. عقیقی بخشایشی، عبد الرحیم.</ref> | گفته شده است کاشفی بیش از آنکه به فکر تأثیر بر عقل خوانندگانش باشد، به دنبال تهییج عواطف و اثرگذاری بر احساسات آنهاست.<ref>جدیدی، حمیدرضا، «نقش روضه الشّهدای کاشفی در گسترش تحریفات تاریخ عاشورا»، تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا)، دوره ۱۳، بهار ۱۴۰۰، شماره ۴۷، ص۲۵۰.</ref> از نقاط ضعف این کتاب آورده‌اند که شمول آن به پاره‌ای از مطالب سخیف می‌باشد که ضعف و بی‌پایه بودن آنها مسلّم و قطعی است. به عنوان مثال او داستان عروسی [[حضرت قاسم(ع)]] را با آب و تاب فراوان، ذکر می‌کند و نوعی مجلس‌آرائی و صحنه‌سازی انجام می‌دهد در صورتی که این امر در آن حشر عظیم و در آن گیرودار هولناک، نه تنها صورت عملی و وقوعی ندارد، بلکه بسیار دور از عقل و منطق و شئون عرف، می‌باشد.<ref>کاشفی، ملا حسین، روضة الشهداء، مقدمه مصحح، ص۱۵. نوید اسلام. عقیقی بخشایشی، عبد الرحیم.</ref> در این کتاب از راویان ضعیف و مجهول‌الحال نقل شده است. غثّ و سمین، قوی، ضعیف، معتبر و نامعتبر هر دو با هم، و در کنار هم قرار گرفته‌اند.<ref>کاشفی، ملا حسین، روضة الشهداء، مقدمه مصحح، ص۱۴. نوید اسلام. عقیقی بخشایشی، عبد الرحیم.</ref> | ||
== انتقادات شهید مطهری == | == انتقادات شهید مطهری == | ||