بداء در برزخ و قیامت: تفاوت میان نسخه‌ها

بداء در لغت به معناي ظهور پس از خفا و پنهان بودن است و هرگاه در مورد انسان به کار رود به اين معناست که چيزي بر انسان پوشيده و پنهان بوده و سپس معلوم و آشکار گشته است.

چنان که امام صادق(ع) فرموده است: از کسي که عقيده دارد براي خداوند چيزي را که ديروز نمي دانسته آشکار شده تبرّي بجوييد. بنابراين بداء در مورد خداوند در حقيقت ابداء و اظهار است! يعني آنچه را خداوند از قبل مي دانسته ولي براي انسان معلوم نبوده، آن را اظهار و آشکار مي سازد و بداء ناميدن آن به اعتبار مقام فعل الهي است اگر چه در ذات الهي جهل و تغيير راه ندارد. براي روشن شدن بداء در مورد خداوند بايد بدانيم که اولا علم گاهي به عنوان صفت ذات در مورد خداوند به کار مي رود و گاهي به عنوان صفت فعل. اگر ذات خداوند را بدون ملاحظه موجود ديگر لحاظ کنيم، مي توانيم صفت علم را بر او حمل کنيم. بنابراين خدا عالم است چه وجود ديگري باشد يا نباشد.<ref>غرويان، محسن و غلامي، ميرباقري، آموزش عقائد، قم، نشر دارالعلم، چاپ دوم، ۱۳۷۵ش، ج۱، ص۱۷۲.</ref> در مقابل علم فعلي آگاهي خداوند به پديده ها و آفريدگان خويش است. علم فعلي يک مفهوم انتزاعي است و از مقايسه بين فعل خداوند با او انتزاع مي شود. بر اين اساس وقتي قرآن کريم مي فرمايند: «هم اينک خداوند از ضعف و ناتواني شما آگاه شد»<ref>انفال / ۶۶.</ref> از علم به عنوان صفت فعل ياد مي کند و منظور اين است که ضعف شما هم اکنون ظاهر گشت و خداوند نيز به شما و ضعف شما عالم و آگاه است. تا هنگامي که ناتواني آنان آشکار نگشته بود، آگاهي خداوند از آن ضعف ناتواني به صورت يک واقعيت تحقق يافته در ظرف زماني مشخص معنا و مفهوم نداشت.<ref>آموزش عقائد، همان، ص۱۹۰.</ref>