automoderated، ناظمان (CommentStreams)، trustworthy
۱۵٬۹۷۵
ویرایش
A.rezapour (بحث | مشارکتها) (←معرفی) |
A.rezapour (بحث | مشارکتها) (←تیتر) |
||
خط ۹: | خط ۹: | ||
== معرفی == | == معرفی == | ||
مقام، قدمگاه و محلّ ایستادن شخص است و مقام ابراهیم سنگی است که آن حضرت هنگام ساختن کعبه یا وقت دعوت از مردم برای انجام حج، روی آن ایستاده و جای قدمهای آن حضرت، به معجزه الهی، در آن نقش بسته است.<ref>حسن شُراب، محمد محمد، فرهنگ اعلام جغرافیایی - تاریخی در حدیث و سیره نبوی (ترجمه المعالم الأثیره فی السنة و السیرة)، ترجمه حمید رضا شیخی، تهران، مشعر، ۱۳۸۳ش، ص۳۹۱.</ref> | |||
مقام ابراهیم جایگاهی است با فاصله تقریبی ۱۳ متر از کعبه، که بر حاجیان لازم است بعد از طواف خانه خدا، پشت آن دو رکعت نماز بگزارند و در آنجا سنگی قرار دارد که حضرت ابراهیم برای بالا بردن دیوارهای کعبه، بر روی آن ایستاده است و آن سنگ فعلًا در محفظهای نگهداری میشود.<ref>قرائتی، محسن، تفسیر نور، تهران، مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۱۹۸.</ref> | مقام ابراهیم جایگاهی است با فاصله تقریبی ۱۳ متر از کعبه، که بر حاجیان لازم است بعد از طواف خانه خدا، پشت آن دو رکعت نماز بگزارند و در آنجا سنگی قرار دارد که حضرت ابراهیم برای بالا بردن دیوارهای کعبه، بر روی آن ایستاده است و آن سنگ فعلًا در محفظهای نگهداری میشود.<ref>قرائتی، محسن، تفسیر نور، تهران، مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۱۹۸.</ref> | ||
از نقاط مقدس مسجدالحرام، مقام ابراهیم است. این مکان مربوط به زمانی است که ابراهیم(ع) دیوارهای کعبه را بالا میبرد؛ آنگاه که دیوار بالا رفت، به حدی که دست بدان نمیرسید، سنگی آوردند و ابراهیم(ع) بر روی آن ایستاد و سنگها را از دست اسماعیل(ع) گرفت و دیوار کعبه را بالا برد. در روایات دیگری آمده است که ابراهیم(ع) بر روی این سنگ ایستاد و مردم را به حج فرا خواند. بر روی این سنگ، اثر پای ابراهیم (ع) مشخص است.<ref>جعفریان، رسول، آثار اسلامی مکّه و مدینه، ص۹۹ تا ۱۰۱.</ref> | از نقاط مقدس مسجدالحرام، مقام ابراهیم است. این مکان مربوط به زمانی است که ابراهیم(ع) دیوارهای کعبه را بالا میبرد؛ آنگاه که دیوار بالا رفت، به حدی که دست بدان نمیرسید، سنگی آوردند و ابراهیم(ع) بر روی آن ایستاد و سنگها را از دست اسماعیل(ع) گرفت و دیوار کعبه را بالا برد. در روایات دیگری آمده است که ابراهیم(ع) بر روی این سنگ ایستاد و مردم را به حج فرا خواند. بر روی این سنگ، اثر پای ابراهیم (ع) مشخص است.<ref>جعفریان، رسول، آثار اسلامی مکّه و مدینه، ص۹۹ تا ۱۰۱.</ref> | ||
مقام ابراهیم از نشانههای روشن الهی و از نظر مشهور همان سنگ معروف در نزدیکی کعبه است جایگاه ابراهیم علیه السلام، هنگام بالا بردن پایههای بیت «کعبه» بوده است در این سنگ، أثر قدم انسان آشکار دیده میشود و این خود معجزه و آیه ای الهی است که در یک جسم سخت و محکم، پا فرورود و اثر آن سالیان دراز باقی بماند و سیلها و جنگها و غارتها را پشت سرگذارد. در تفسیر دیگر از مقام ابراهیم از ابن عبّاس و مجاهد و عطا نقل شده است، ولی روایات، نظر مشهور را تأیید میکند. در زمان وقوع این معجزه الهی و ایستادن ابراهیم علیه السلامبر این سنگ، اختلاف نظر هست، بعضی آن را هنگام بنای کعبه و بالا بردن پایههای کعبه میدانند و معتقدند که حضرت ابراهیم علیه السلام بر آن میایستاده است تا بتواند قسمت بالایی دیوار کعبه را بسازد. دسته دوّم میگویند: حضرت ابراهیم علیه السلام هنگام اعلان حجّ، جهت امتثال امر «واذّن فی الناس بالحجّ» بر روی این سنگ ایستاد. برخی نیز میگویند: این سنگ در تمام واقعههای ذکر شده مورد استفاده حضرت ابراهیم علیه السلام قرار گرفته است.<ref>محمدی ریشهری، محمد، سیمای حج و عمره در قرآن و حدیث، ص۴۴ و ۴۵.</ref> | |||
در اصل، سنگی بوده که حضرت ابراهیم علیه السّلام در هنگام ساختن کعبه روی آن میایستاد. بعدها کنار این سنگ مصلّای کوچکی ساخته شد که مردم بعد از طواف، در آنجا دو رکعت نماز میخواندند. این مصلّا در عملیات توسعه مسجد الحرام خراب شد و محلّ نماز به شرق مصلّای قبلی منتقل شد که روبهروی چاه زمزم از سمت شمال واقع است. بر روی آن سنگ شیشهای بلوری گذاشتهاند که از پشت آن جای پاهای ابراهیم که بر سنگ نقش بسته است دیده میشود.<ref>حسن شُراب، محمد محمد، فرهنگ اعلام جغرافیایی - تاریخی در حدیث و سیره نبوی (ترجمه المعالم الأثیره فی السنة و السیرة)، ترجمه حمید رضا شیخی، تهران، مشعر، ۱۳۸۳ش، ص۳۹۱.</ref> | |||
=== شکل ظاهری === | === شکل ظاهری === | ||
این سنگ به شکل تقریبیِ مربع با طول و عرض ۴۰ سانتیمتر و ارتفاع تقریبی ۵۰سانتیمتر است. رنگ آن، رنگی میانه زرد و قرمزی متمایل به سفید است. از زمان مهدی عباسی بدین سو، این سنگ با طلا پوشانده شد و در محفظه ای قرار گرفت تا صدمه ای نبیند.<ref>جعفریان، رسول، آثار اسلامی مکّه و مدینه، ص۹۹ تا ۱۰۱.</ref> | این سنگ به شکل تقریبیِ مربع با طول و عرض ۴۰ سانتیمتر و ارتفاع تقریبی ۵۰سانتیمتر است. رنگ آن، رنگی میانه زرد و قرمزی متمایل به سفید است. از زمان مهدی عباسی بدین سو، این سنگ با طلا پوشانده شد و در محفظه ای قرار گرفت تا صدمه ای نبیند.<ref>جعفریان، رسول، آثار اسلامی مکّه و مدینه، ص۹۹ تا ۱۰۱.</ref> | ||
== موقعیت مکانی == | |||
در گذشته، بر روی این محل، بنایی بزرگ از آجر و سنگ و چوب بنا شده بود که اطراف آن را با آیات قرآن مزیّن کرده بودند. از آنجا که این قبّه قسمتی از مسجد را به خود اختصاص داده و از فضای مطاف کاسته بود، به تدریج از انتقال آن به محلی دیگر در مسجد الحرام سخن به میان آمد. گفتنی است بنا به برخی از اقوال، مقام ابراهیم تا فتح مکه داخل کعبه بوده و پس از فتح، رسول خدا (ص) آن را درآورد و کنار کعبه، نزدیک در نصب کرد. زمانی که آیه " وَاتَّخِذُوا مِنْ مَقامِ إِبْراهِیمَ مُصَلًّی نازل شد، آن حضرت دستور داد تا مقام را جایی که اکنون قرار گرفته انتقال دهند. نقلهای دیگر حاکی است که تا زمان خلیفه دوم به کعبه چسبیده بوده و وی آن را به این محل منتقل کرده است. این نقلهای متفاوت، زمینه نظریه تغییر محل مقام را فراهم کرد. درباره انتقال مقام به نقطه دیگر مسجد، در حوالی سالهای ۱۳۷۷ تا ۱۳۸۰ قمری، بحثهای زیادی میان علمای اهل سنت صورت گرفت. ابتدا قرار بود که مقام به مقصوره ای که در نزدیکی باب بنی شیبه ساخته شد، منتقل شود؛ اما به دلیل مخالفت عمومی علمای اسلامی در سایر نقاط با این اقدام و تأکید بر ابقای آن در محل قبلی ـ والبته در مقصوره فلزی موجود ـ دولت سعودی پذیرفت تا آن را در بنای کوچکتری که امروزه موجود است، قرار دهد. مقصوره جدید در ۱۸ رجب سال ۱۳۸۷ هجری قمری نصب شد و گویا اندکی بعد مقصوره ای به همان صورت، با طراحی نوینی ساخته و نصب شد. مقصوره قبلی در موزه حرم در مکه مکرمه نگاهداری میشود.<ref>جعفریان، رسول، آثار اسلامی مکّه و مدینه، ص۹۹ تا ۱۰۱.</ref> | در گذشته، بر روی این محل، بنایی بزرگ از آجر و سنگ و چوب بنا شده بود که اطراف آن را با آیات قرآن مزیّن کرده بودند. از آنجا که این قبّه قسمتی از مسجد را به خود اختصاص داده و از فضای مطاف کاسته بود، به تدریج از انتقال آن به محلی دیگر در مسجد الحرام سخن به میان آمد. گفتنی است بنا به برخی از اقوال، مقام ابراهیم تا فتح مکه داخل کعبه بوده و پس از فتح، رسول خدا (ص) آن را درآورد و کنار کعبه، نزدیک در نصب کرد. زمانی که آیه " وَاتَّخِذُوا مِنْ مَقامِ إِبْراهِیمَ مُصَلًّی نازل شد، آن حضرت دستور داد تا مقام را جایی که اکنون قرار گرفته انتقال دهند. نقلهای دیگر حاکی است که تا زمان خلیفه دوم به کعبه چسبیده بوده و وی آن را به این محل منتقل کرده است. این نقلهای متفاوت، زمینه نظریه تغییر محل مقام را فراهم کرد. درباره انتقال مقام به نقطه دیگر مسجد، در حوالی سالهای ۱۳۷۷ تا ۱۳۸۰ قمری، بحثهای زیادی میان علمای اهل سنت صورت گرفت. ابتدا قرار بود که مقام به مقصوره ای که در نزدیکی باب بنی شیبه ساخته شد، منتقل شود؛ اما به دلیل مخالفت عمومی علمای اسلامی در سایر نقاط با این اقدام و تأکید بر ابقای آن در محل قبلی ـ والبته در مقصوره فلزی موجود ـ دولت سعودی پذیرفت تا آن را در بنای کوچکتری که امروزه موجود است، قرار دهد. مقصوره جدید در ۱۸ رجب سال ۱۳۸۷ هجری قمری نصب شد و گویا اندکی بعد مقصوره ای به همان صورت، با طراحی نوینی ساخته و نصب شد. مقصوره قبلی در موزه حرم در مکه مکرمه نگاهداری میشود.<ref>جعفریان، رسول، آثار اسلامی مکّه و مدینه، ص۹۹ تا ۱۰۱.</ref> | ||
تغییر مکان «مقام ابراهیم» از مسلّمات تاریخ است و بسیاری ازکتابهای سیره و حدیث و تاریخ آن را از مکان کنونی اش به کعبه نزدیک تر یا حتّی چسبیده به آن دانستهاند. بر طبق آنچه که از برخی احادیث، به دست میآید، ابتدا در جاهلیت آن را از کعبه دورتر بردند و سپس پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله آن را پس از فتح مکّه به جای نخستینش بازگرداند، یعنی همان مکانی که ابراهیم علیه السلام آن را نهاده بود و سپس عمر آن را به مکانی که هماکنون قرار دارد، انتقال داد. در علّت این انتقال اختلاف کردهاند: برخی آن را به جهت سیلی میدانند که مقام را با خود برد و برخی دیگر به جهت توسعه دادن مکان طواف و دسته ای به جهت این که زیر پای طواف کنندگان نرود، دانستهاند.<ref>محمدی ریشهری، محمد، سیمای حج و عمره در قرآن و حدیث، ص۴۴ و ۴۵.</ref> | |||
== در قرآن == | == در قرآن == | ||
خط ۴۷: | خط ۵۵: | ||
از بعضی روایات معلوم میشود که منظور از مقام، سنگ معروف است.<ref>قرشی، سید علی اکبر، تفسیراحسنالحدیث، قم، دفتر نشر نوید اسلام، ۱۳۹۱ش، ج۱، ص۲۳۹.</ref> | از بعضی روایات معلوم میشود که منظور از مقام، سنگ معروف است.<ref>قرشی، سید علی اکبر، تفسیراحسنالحدیث، قم، دفتر نشر نوید اسلام، ۱۳۹۱ش، ج۱، ص۲۳۹.</ref> | ||
{{مطالعه بیشتر}}{{پایان مطالعه بیشتر}} | {{مطالعه بیشتر}}{{پایان مطالعه بیشتر}} |