پرش به محتوا

مصباح المتهجد: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۹: خط ۳۹:
}}
}}


'''مصباح المتهجد''' کتابی در موضوع دعا و زیارات اثر [[شیخ طوسی]] که از مهمترین و معتبرترین منابع مربوط به دعا و عبادات مستحب در طول ایام سال است. کتاب مصباح المتهجد نخستین کتاب جامع و روشمند در زمینه گردآوری کتاب ادعیه شیعی به‌شمار می‌رود. این کتاب براساس روایات پیامبر(ص) و اهل‌بیت(ع) تنظیم شده است.  
'''مصباح المتهجد''' کتابی در موضوع دعا و زیارات، اثر [[شیخ طوسی]] که از مهمترین و معتبرترین منابع مربوط به دعا و عبادات مستحب در طول ایام سال است. کتاب مصباح المتهجد نخستین کتاب جامع و روشمند در زمینه گردآوری کتاب ادعیه شیعی به‌شمار می‌رود. این کتاب براساس روایات پیامبر(ص) و اهل‌بیت(ع) تنظیم شده است.  


این کتاب، در زمینه اعمال واجب و مستحب در ایّام سال و نیز دعاهای هر روز، تألیف شده است. در کتاب مصباح المتهجد بخشی از احکام فقهی مربوط به عبادات نیز بیان شده است. تألیف مصباح المتهجد را آغاز دوره جدیدی در ادبیات دعایی امامیه دانسته‌اند.
این کتاب، در زمینه اعمال واجب و مستحب در ایام سال و نیز دعاهای هر روز، تألیف شده است. در کتاب مصباح المتهجد بخشی از احکام فقهی مربوط به عبادات نیز بیان شده است. تألیف مصباح المتهجد را آغاز دوره جدیدی در ادبیات دعایی امامیه دانسته‌اند.


== نویسنده ==
== نویسنده ==
خط ۵۶: خط ۵۶:


== محتوا ==
== محتوا ==
کتاب مصباح المتهجّد، در زمینه اعمال واجب و مستحب در ایّام سال و نیز دعاهای هر روز، تألیف شده است. مطالب کتاب در یک مقدّمه، احکام فقهی و اعمال و دعاهای ایام سال، طبقه‌بندی شده‌اند. احکام فقهیِ کتاب، در دو مبحث طهارت (با تکیه بر غسل‌های واجب و مستحب) و نماز (با تکیه بر نمازهای واجب و مستحب یا نوافل)، خلاصه شده است. قسمت بزرگ مطالب کتاب، اعمال و دعاهاست که مؤلف با عنوان اعمال هفته، اعمال جمعه، دعاهای هفته، ادعیه مربوط به ماه‌های [[رمضان]]، ذی قعده، ذی حجه، [[محرم]]، [[صفر]]، [[رجب]] و [[شعبان]]، به بیان آنها پرداخته و با ذکر دعای [[حضرت خضر(ع)]]، کتاب را به پایان رسانده است.<ref>احمدی نورآبادی، مهدی؛ رحمتی، محمدکاظم، تاریخ حدیث شیعه در سده‌های چهارم تا هفتم هجری، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحدیث، قم، ۱۳۸۹ش. ص۳۳۰ تا ۳۳۴.</ref>
کتاب مصباح المتهجد، در زمینه اعمال واجب و مستحب در ایام سال و نیز دعاهای هر روز، تألیف شده است. مطالب کتاب در یک مقدمه، احکام فقهی و اعمال و دعاهای ایام سال، طبقه‌بندی شده‌اند. احکام فقهیِ کتاب، در دو مبحث طهارت (با تکیه بر غسل‌های واجب و مستحب) و نماز (با تکیه بر نمازهای واجب و مستحب یا نوافل)، خلاصه شده است. قسمت بزرگ مطالب کتاب، اعمال و دعاهاست که مؤلف با عنوان اعمال هفته، اعمال جمعه، دعاهای هفته، ادعیه مربوط به ماه‌های [[رمضان]]، ذی قعده، ذی حجه، [[محرم]]، [[صفر]]، [[رجب]] و [[شعبان]]، به بیان آنها پرداخته و با ذکر دعای [[حضرت خضر(ع)]]، کتاب را به پایان رسانده است.<ref>احمدی نورآبادی، مهدی؛ رحمتی، محمدکاظم، تاریخ حدیث شیعه در سده‌های چهارم تا هفتم هجری، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحدیث، قم، ۱۳۸۹ش. ص۳۳۰ تا ۳۳۴.</ref>


'''ساختار کتاب مصباح المتهجّد:'''
'''ساختار کتاب مصباح المتهجّد:'''
خط ۶۸: خط ۶۸:
* نسخه‌ای کهن در [[کتابخانه آستان قدس رضوی]] (تاریخ تحریر: ۵۰۲ق).
* نسخه‌ای کهن در [[کتابخانه آستان قدس رضوی]] (تاریخ تحریر: ۵۰۲ق).
* نسخه عنایة اللَّه بن اشرف بن حبیب اللَّه بن زین العابدین حسینی (به تاریخ: ۱۰۳۹ق).
* نسخه عنایة اللَّه بن اشرف بن حبیب اللَّه بن زین العابدین حسینی (به تاریخ: ۱۰۳۹ق).
* نسخه محمّد باقر بن محمّد مهدی مشهدی (تاریخ: ۱۱۰۹ق).
* نسخه محمد باقر بن محمد مهدی مشهدی (تاریخ: ۱۱۰۹ق).
* نسخه‌ای به تاریخ ۱۱۱۶.
* نسخه‌ای به تاریخ ۱۱۱۶.
* و نسخه‌ای دیگر به قلم محمّد هاشم بن شاه محمود (تاریخ تحریر: ۱۰۷۵ق).<ref>احمدی نورآبادی، مهدی؛ رحمتی، محمدکاظم، تاریخ حدیث شیعه در سده‌های چهارم تا هفتم هجری، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحدیث، قم، ۱۳۸۹ش. ص۳۳۰ تا ۳۳۴.</ref>
* و نسخه‌ای دیگر به قلم محمّد هاشم بن شاه محمود (تاریخ تحریر: ۱۰۷۵ق).<ref>احمدی نورآبادی، مهدی؛ رحمتی، محمدکاظم، تاریخ حدیث شیعه در سده‌های چهارم تا هفتم هجری، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحدیث، قم، ۱۳۸۹ش. ص۳۳۰ تا ۳۳۴.</ref>
خط ۹۳: خط ۹۳:
* ترجمه [[شیخ عبّاس قمی]].
* ترجمه [[شیخ عبّاس قمی]].


[[ابن طاووس]] نیز به تکمیل کتاب مصباح المتهجّد شیخ طوسی پرداخت و با استفاده از دیگر منابع دعایی که بیشترشان از اصول قدیمی بودند، آن را در ده مجلّد با عناوین مختلف، افزایش داد و مجموع آن را در مهمّات المتعبّد و تتمّات مصباح المتهجّد نام گذاشت.<ref>احمدی نورآبادی، مهدی؛ رحمتی، محمدکاظم، تاریخ حدیث شیعه در سده‌های چهارم تا هفتم هجری، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحدیث، قم، ۱۳۸۹ش. ص۳۳۰ تا ۳۳۴.</ref>
[[ابن طاووس]] نیز به تکمیل کتاب مصباح المتهجد شیخ طوسی پرداخت و با استفاده از دیگر منابع دعایی که بیشترشان از اصول قدیمی بودند، آن را در ده مجلّد با عناوین مختلف، افزایش داد و مجموع آن را در مهمّات المتعبّد و تتمّات مصباح المتهجّد نام گذاشت.<ref>احمدی نورآبادی، مهدی؛ رحمتی، محمدکاظم، تاریخ حدیث شیعه در سده‌های چهارم تا هفتم هجری، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحدیث، قم، ۱۳۸۹ش. ص۳۳۰ تا ۳۳۴.</ref>


== منابع ==
== منابع ==
۱۵٬۲۵۶

ویرایش