پرش به محتوا

کتاب الفتن: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۲ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۶ آوریل ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۵: خط ۵:
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
[[پرونده:الفتن نعیم بن حماد.jpg|بندانگشتی|کتاب «الفتن» نوشته نُعیم بن حَماد|299x299px]]
[[پرونده:الفتن نعیم بن حماد.jpg|بندانگشتی|کتاب «الفتن» نوشته نُعیم بن حَماد|299x299px]]
کتاب الفتن، با وجود تأثير فراوانى كه بر [[اهل‌سنت]] و شيعيان داشته و آنان بسيارى از روايات علائم ظهور از آن نقل کرده‌اند، اعتبار چندانى نزد عالمان اهل‌سنت و شیعه ندارد. نویسندهٔ این کتاب نُعَیم بن حَمَّاد مَرْوَزی، از محدثان اهل‌سنت، است. کتاب «الفتن» قدیمی‌ترین منبع در مورد نشانه‌های ظهور است که در دسترس است. موضوع کتاب الفتن نقل روایاتی با محتوای پیش‌گویی در مورد آینده است. در این کتاب روایات آستانهٔ ظهور مهدی(ع) نیز نقل شده است.  
کتاب الفِتَن، با وجود تأثير فراوانى كه بر [[اهل‌سنت]] و شيعيان داشته و آنان بسيارى از روايات علائم ظهور از آن نقل کرده‌اند، اعتبار چندانى نزد عالمان اهل‌سنت و شیعه ندارد. نویسندهٔ این کتاب نُعَیم بن حَمَّاد مَرْوَزی، از محدثان اهل‌سنت، است. کتاب «الفتن» قدیمی‌ترین منبع در مورد نشانه‌های ظهور است که در دسترس است. موضوع کتاب الفتن نقل روایاتی با محتوای پیش‌گویی در مورد آینده است. در این کتاب روایات آستانهٔ ظهور مهدی(ع) نیز نقل شده است.  


بزرگان اهل‌سنت در کل از [[ابن حماد]] تجليل كرده و بعضاً او را توثيق كرده‌اند، با این حال روايات او را قوى نمى‌دانند. كتاب الفتن ابن حماد يا مجموعه روايات او در منابع روايى [[شيعه]] و اهل‌سنت جايگاه مهمى به خود اختصاص داده و حجم گسترده‌اى از آنچه او در موضوع مهدويت و نشانه‌هاى ظهور گزارش كرده در كتاب‌هاى بعدى آمده است. از اين رو هنگام بررسى و تحليل اين روايات بايد به اين تأثيرپذيرى توجه شود.
بزرگان اهل‌سنت در کل از [[ابن حماد]] تجليل كرده و بعضاً او را توثيق كرده‌اند، با این حال روايات او را قوى نمى‌دانند. كتاب الفتن ابن حماد يا مجموعه روايات او در منابع روايى [[شيعه]] و اهل‌سنت جايگاه مهمى به خود اختصاص داده و حجم گسترده‌اى از آنچه او در موضوع مهدويت و نشانه‌هاى ظهور گزارش كرده در كتاب‌هاى بعدى آمده است. از اين رو هنگام بررسى و تحليل اين روايات بايد به اين تأثيرپذيرى توجه شود.
خط ۲۴: خط ۲۴:


== کتاب‌های فتن و ملاحم ==
== کتاب‌های فتن و ملاحم ==
فتن و ملاحم دو عنوانى است كه به حوادث آينده و پيشگويى‌هاى آخرالزمان می‌پردازد. اين دو عنوان از قديم مورد توجه و اهتمام محدثان و مؤلفان مسلمان بوده و چه در ضمن جوامع روايى و چه به‌صورت مستقل به آن پرداخته‌اند. با مراجعه به فهرست‌ها روشن مى‌شود كه عنوان الفتن در ميان اهل‌سنت بيشتر كاربرد داشته است. اما، مؤلفان شيعه غالباً از عنوان ملاحم برای این دست کتاب‌ها استفاده كرده‌اند. الفتن ابن حماد، الفتن حنبل بن اسحاق، الفتن سليلى، الفتن زكريا بن يحيى و الفتن [[ابو نعيم اصفهانى|ابونعيم اصفهانى]] نمونه‌هايى از تأليفات مستقل اهل‌سنت در اين موضوع است. احمد بن حنبل، بخارى، [[مسلم|مسلم بن حجاج]]، [[ترمذى]] و ديگران نيز در کتاب‌های روايى خود بابى با عنوان الفتن گشوده‌اند. شيعيان برای تألیفات خود در این زمینه کمتر از نام فتن استفاده کرده‌اند؛ آنان مطالب مربوط به آينده، حوادث آخرالزمان و علائم ظهور را در كتاب‌هايى با عنوان الملاحم آورده‌اند. در فهرست‌هاى شیعی نجاشى و طوسى بيش از بيست كتاب ملاحم نام برده شده و تنها در دو مورد تعبير الفتن وجود دارد.‌<ref>صادقی، «الفتن ابن‌حماد قدیمی‌ترین کتاب در مهدویت»، ص۴۶-۴۷.</ref>  
فِتَن و مَلاحِم دو عنوانى است كه به حوادث آينده و پيشگويى‌هاى آخرالزمان می‌پردازد. اين دو عنوان از قديم مورد توجه و اهتمام محدثان و مؤلفان مسلمان بوده و چه در ضمن جوامع روايى و چه به‌صورت مستقل به آن پرداخته‌اند. با مراجعه به فهرست‌ها روشن مى‌شود كه عنوان الفتن در ميان اهل‌سنت بيشتر كاربرد داشته است. اما، مؤلفان شيعه غالباً از عنوان ملاحم برای این دست کتاب‌ها استفاده كرده‌اند. الفتن ابن حماد، الفتن حنبل بن اسحاق، الفتن سليلى، الفتن زكريا بن يحيى و الفتن [[ابو نعيم اصفهانى|ابونعيم اصفهانى]] نمونه‌هايى از تأليفات مستقل اهل‌سنت در اين موضوع است. احمد بن حنبل، بخارى، [[مسلم|مسلم بن حجاج]]، [[ترمذى]] و ديگران نيز در کتاب‌های روايى خود بابى با عنوان الفتن گشوده‌اند. شيعيان برای تألیفات خود در این زمینه کمتر از نام فتن استفاده کرده‌اند؛ آنان مطالب مربوط به آينده، حوادث آخرالزمان و علائم ظهور را در كتاب‌هايى با عنوان الملاحم آورده‌اند. در فهرست‌هاى شیعی نجاشى و طوسى بيش از بيست كتاب ملاحم نام برده شده و تنها در دو مورد تعبير الفتن وجود دارد.‌<ref>صادقی، «الفتن ابن‌حماد قدیمی‌ترین کتاب در مهدویت»، ص۴۶-۴۷.</ref>  


محققان احتمال داده‌اند که دلیل استفاده عنوان فتن در ميان مؤلفان اهل‌سنت و عنوان ملاحم در ميان مؤلفان شيعه ریشه در اختلاف ديدگاه شيعه و اهل‌سنت دربارهٔ حکومت باشد؛ زيرا قيام‌هاى مخالف خلفا غالباً از سوى شيعيان صورت گرفته و از ديدگاه اهل‌سنت اين قيام‌ها فتنه به‌شمار مى‌رفته است. اين واژه در عصر [[پیامبر(ص)]] بيشتر جنبهٔ دينى داشت و غالباً به معناى گمراه‌كردن استفاده مى‌شد، اما پس از آن فتنه مفهومى سياسى پيدا كرد و حرکت‌های ضد حکومتی اطلاق می‌شد. اما انتخاب نام ملاحم براى كتاب‌های شيعه در مقابل فتن محتمل است به این دلیل باشد که شیعیان ايستادگى مقابل حاكمان غاصب و ظالم را فتنه محسوب نمى‌کردند و آنچه در جریان این قیام‌ها رخ مى‌داد از نظر آنان كشتار انسان‌هاى حق‌طلب و مبارز بود.<ref>صادقی، «الفتن ابن‌حماد قدیمی‌ترین کتاب در مهدویت»، ص۴۷.</ref>
محققان احتمال داده‌اند که دلیل استفاده عنوان فتن در ميان مؤلفان اهل‌سنت و عنوان ملاحم در ميان مؤلفان شيعه ریشه در اختلاف ديدگاه شيعه و اهل‌سنت دربارهٔ حکومت باشد؛ زيرا قيام‌هاى مخالف خلفا غالباً از سوى شيعيان صورت گرفته و از ديدگاه اهل‌سنت اين قيام‌ها فتنه به‌شمار مى‌رفته است. اين واژه در عصر [[پیامبر(ص)]] بيشتر جنبهٔ دينى داشت و غالباً به معناى گمراه‌كردن استفاده مى‌شد، اما پس از آن فتنه مفهومى سياسى پيدا كرد و حرکت‌های ضد حکومتی اطلاق می‌شد. اما انتخاب نام ملاحم براى كتاب‌های شيعه در مقابل فتن محتمل است به این دلیل باشد که شیعیان ايستادگى مقابل حاكمان غاصب و ظالم را فتنه محسوب نمى‌کردند و آنچه در جریان این قیام‌ها رخ مى‌داد از نظر آنان كشتار انسان‌هاى حق‌طلب و مبارز بود.<ref>صادقی، «الفتن ابن‌حماد قدیمی‌ترین کتاب در مهدویت»، ص۴۷.</ref>
۱۵٬۰۹۲

ویرایش