قصاص نابالغ: تفاوت میان نسخه‌ها

۸۱۰ بایت حذف‌شده ،  ‏۱۵ مارس ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۱: خط ۱۱:
شایان ذکر است که در قتل و هر جرم دیگری که ارتکاب آن توسط افراد نابالغ مستلزم پرداخت دیه یا هر نوع ضمان مالی دیگر باشد دادگاه اطفال و نوجوانان حکم به پرداخت مال خواهد نمود.<ref>قانون مجازات اسلامی، ماده 92.</ref>
شایان ذکر است که در قتل و هر جرم دیگری که ارتکاب آن توسط افراد نابالغ مستلزم پرداخت دیه یا هر نوع ضمان مالی دیگر باشد دادگاه اطفال و نوجوانان حکم به پرداخت مال خواهد نمود.<ref>قانون مجازات اسلامی، ماده 92.</ref>


به موجب بند ب ماده 292 قانون مجازات اسلامی جنایت ارتکابی توسط فرد غیر بالغ خطای محض محسوب می‌شود. بر اساس ماده 463 همین قانون در جنایات خطای محض اصولا پرداخت دیه با عاقله است. اما در صورت عدم تمکن عاقله یا فقدان عاقله برای مرتکب دیه باید از اموال خود مرتکب پرداخت شود و در صورت عدم تمکن وی دیه از بیت المال پرداخت خواهد شد.<ref>قانون مجازات اسلامی، ماده 470.</ref> ق448 قانون مجازات اسلامی در جرائم غیر عمدی نسبت به نفس دیگران  و در جرائم عمدی هر گاه قصاص ممکن نباشد حکم به پرداخت دیه خواهد شد. در رابطه با عدم قصاص صبی در ماده۵۰ آورده است که «چنانچه غیر بالغ مرتکب قتل و جرح و ضرب شود عاقله ضامن است لکن در مورد اتلاف مال اشخاص خود طفل ضامن است و اداء آن از مال طفل به عهده ولی طفل می‌باشد» و ماده ۲۲۱ ق.م. ا نیز مقرراتی را در مورد ارتکاب قتل یا جرح توسط نابالغ پیش‌بینی کرده است و هر گاه دیوانه یا نابالغی عمداً کسی را بکشد خطا محسوب و قصاص نمی‌شود بلکه باید عاقله آنها دیه قتل خطا را به ورثه مقتول بدهند.
به موجب بند ب ماده 292 قانون مجازات اسلامی جنایت ارتکابی توسط فرد غیر بالغ خطای محض محسوب می‌شود. بر اساس ماده 463 همین قانون در جنایات خطای محض اصولا پرداخت دیه با عاقله است. اما در صورت عدم تمکن عاقله یا فقدان عاقله برای مرتکب دیه باید از اموال خود مرتکب پرداخت شود و در صورت عدم تمکن وی دیه از بیت المال پرداخت خواهد شد.<ref>قانون مجازات اسلامی، ماده 470.</ref> براین‌پایه کودک نابالغ در صورت ارتکاب قتل تنها در صورتی مسئول پرداخت دیه خواهد بود که از نظر مالی تمکن داشته باشد و عاقله نداشته باشد یا عاقله او نادار باشند.  


حکم ماده۲۲۱ و قسمت اول ماده ۵۰ ق.م. ا متأثر از روایات و منابع شرعی است و تبصره ماده ۳۰۶ ق.م. ا نیز دلالت بر همین مطلب دارد «جنایات عمد و شبه عمد نابالغ و دیوانه به منزله خطاء محض و بر عهده عاقله می‌باشد» ماده ۳۰۷ ق.م. ا در تعریف عاقله بیان می‌دارد که «عاقله عبارت است از بستگان ذکور نسبی پدر و مادری یا پدری به ترتیب طبقات ارث به طوری که همه کسانی که حین الفوت می‌توانند ارث ببرند به صورت مساوی عهده‌دار پرداخت دیه خواهند بود.{{پایان پاسخ}}
احکام یاد شده متأثر از روایات و منابع شرعی است. ماده 468 قانون مجازات اسلامی در تعریف عاقله بیان می‌دارد که «عاقله عبارت است از پدر، پسر بستگان ذکور نسبی پدر و مادری یا پدری به ترتیب طبقات ارث است.» همچنین در ادامه می افزاید: «همه کسانی که در زمان فوت می‌توانند ارث ببرند به صورت مساوی مکلف به پرداخت دیه می‌باشند».{{پایان پاسخ}}
{{مطالعه بیشتر}}
{{مطالعه بیشتر}}


خط ۲۵: خط ۲۵:
۴. شرح قانون حدود و قصاص، مرعشی شوشتری.
۴. شرح قانون حدود و قصاص، مرعشی شوشتری.


۵. محشای قانون مجازات اسلامی، دکتر ایرج گلدوزیان، انتشارات مجد.
۵. محشای قانون مجازات اسلامی، ایرج گلدوزیان، انتشارات مجد.


۶. مجمع الفایده، محقق اردبیلی، ج۱۴.
۶. مجمع الفایده، محقق اردبیلی، ج۱۴.


۷. فلسفه قصاص از دیدگاه اسلام، قدرت الله خسرو شاهی.
۷. فلسفه قصاص از دیدگاه اسلام، قدرت الله خسرو شاهی.
8. شرح مختصر قانون مجازات، عباس زراعت
{{پایان مطالعه بیشتر}}
{{پایان مطالعه بیشتر}}


۴۶۵

ویرایش