کاربر:Golpoor/صفحه تمرین: تفاوت میان نسخه‌ها

ماه‌های [[ماه محرم|محرم]] و [[صفر]] در فرهنگ شیعه جایگاه ویژه‌ای دارد و به‌خصوص در روزهای [[روز تاسوعا|تاسوعا]] و [[روز عاشورا|عاشورا]] و [[اربعین حسینی]]، مجموعه آیین‌های گوناگونی در پاسداشت این مناسبت برپا می‌شود.<ref>حاج منوچهری، «حسین(ع)، امام»، ص۶۸۹.</ref> شیعیان به پیروی از [[امامان(ع)|پیشوایان دینی]]، هنگام نوشیدن آب، از تشنگی امام حسین یاد می‌کنند و بر او سلام می‌دهند.<ref>حاج منوچهری، «حسین(ع)، امام»، ص۶۸۱؛ محدثی، فرهنگ عاشورا، ۱۳۹۳ش، ص۵۰۸.</ref>

==زندگی‌نامه==

امام حسین(ع) در سوم<ref>ابن‌المشهدی، المزار[الکبیر]، ۱۴۱۹ق، ص۳۹۷؛ شیخ طوسی، مصباح المتهجد، ۱۴۱۱ق، ص۸۲۶، ۸۲۸؛ سید بن طاوس، اقبال الاعمال، ۱۳۶۷ش، ص۶۸۹-۶۹۰.</ref> یا پنجم شعبان<ref>شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۲۷.</ref> سال چهارم هجری قمری در [[مدینه]] به دنیا آمد.<ref>یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، بیروت، ج۲، ص۲۴۶؛ دولابی، الذریة الطاهرة، ۱۴۰۷ق، ص۱۰۲، ۱۲۱؛ طبری، تاریخ طبری، ۱۹۶۲، ج۲، ص۵۵۵؛ شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۴ق، ج۲، ص۲۷.</ref> او از خاندان [[بنی‌هاشم]] و [[قریش|قبیله قریش]] و نوه [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اسلام(ص)]] و از فرزندان امام علی(ع) و حضرت فاطمه(س) و برادر کوچک‌تر امام حسن(ع) بود.<ref>شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۲۷.</ref> [[حضرت عباس(ع)]]، [[محمد بن حنفیه]] از دیگر برادران، و [[حضرت زینب(س)]] و [[ام کلثوم]] از خواهران او دانسته شده‌‌اند.<ref>شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۴ق، ج۲، ص۲۷.</ref>

منابع فریقین در مورد نامگذاری‌اش آورده‌اند که [[پیامبر(ص)]] نام «حسین»<ref>شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۲۷؛ احمد ابن حنبل، المسند، دارصادر، ج۱، ص۹۸، ۱۱۸.</ref> را به فرمان [[خداوند]] برای او انتخاب کرد.<ref>ابن‌شهرآشوب‏، المناقب، ۱۳۷۹ق، ج۳، ص۳۹۷؛ ابن‌سعد، الطبقات الكبرى، ج۱۰، ص۲۴۴.</ref> نام حسین معادل شَبیر<ref>ابن‌منظور، لسان العرب، ۱۴۱۴ق، ج۴، ص۳۹۳؛ زبیدى، تاج العروس، ۱۴۱۴ق، ج۷، ص۴.</ref> که نام یکی از پسران [[هارون]] است، دانسته شده است.<ref>ابن‌عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۱۳، ص۱۷۱.</ref> از ام فضل<ref>شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۲۹؛ مقریزی، امتاع الأسماع، ۱۴۲۰ق، ج‏۱۲، ص۲۳۷؛ ابن کثیر، البدایة و النهایة، دار الفکر، ج۶، ص۲۳۰.</ref> و همچنین مادر عبدالله بن یقطر<ref>سماوی، ابصار العین، ۱۴۱۹ق، ص۹۳.</ref> به عنوان دایه‌های امام نام برده شده است.

===دوران خلفای سه‌گانه===

اطلاعات تاریخی اندکی از دوره 25 ساله زندگانی امام حسین(ع) در دوران خلفای سه‌گانه گزارش شده است.<ref>محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام حسین، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۳۲۵.</ref> گفته شده است که او از احترام ویژه‌ای نزد خلیفه دوم برخوردار بود.<ref>ابن‌عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۱۴، ص۱۷۵؛ سبط بن جوزى، تذکرة الخواص‏، ۱۴۱۸ق، ص۲۱۱-۲۱۲.</ref>

برخی منابع [[اهل سنت]] به حضور ایشان به همراه برادرش در برخی از فتوحات چون افریقیه در سال ۲۶ق<ref>ابن‌خلدون، العبر، ۱۴۰۱ق، ج۲، ص۵۷۳-۵۷۴.</ref> و [[طبرستان]] در سال ۳۰ق<ref>طبری، تاریخ طبری، ۱۳۸۷ق. ج۴، ص۲۶۹.</ref> اشاره کرده‌اند، اما چنین گزارش‌هایی در منابع شیعه نیامده است. برخی از پژوهشگران شیعه چون [[جعفر مرتضی عاملی]]، این‌گونه گزارش‌ها را ساختگی دانسته‌اند.<ref>جعفر مرتضی، الحیاة السیاسیة للامام الحسن، دارالسیرة، ص۱۵۸.</ref>  

===دوران حکومت امام علی(ع)===

===دوران امام حسن(ع)===

==دوران امامت==

===موضع‌گیری در برابر اقدامات معاویه===

معاویه هنگام وصیت به فرزندش [[یزید]] نیز بر جایگاه حسین(ع) تأکید کرد و او را محبوب‌ترین فرد نزد مردم دانست<ref>ابن‌سعد، البقات الکبری، ۱۴۱۸، ج۱۰، ص۴۴۱؛ طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷، ج۵، ص۳۲۲؛ ابن‌اعثم کوفی، الفتوح، ۱۹۹۱، ج۴، ص۳۴۹-۳۵۰.</ref> و سفارش کرد در صورت غلبه بر حسین از او درگذرد، چرا که او حقی بزرگ دارد.<ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷، ج۵، ص۳۲۲.</ref>

اقدام معاویه در کشتن افرادی چون [[حجر بن عدی]]، [[عمرو بن حمق خزاعی]] و [[عبدالله بن یحیی حضرمی]] از مواردی بود که اعتراض شدید امام حسین(ع) را در پی داشت.<ref>دینوری، الاخبار الطوال، ۱۳۶۸، ص۲۲۴-۲۲۵؛ بلاذری، انساب الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج۵، ص۱۲۰و۱۲۱؛ ابن‌قتبیه، الامامه والسیاسه، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۲۰۲-۲۰۴.</ref> و بنابر گزارش منابع متعدد، نامه‌ای به معاویه نوشت و کشتن یاران امام علی را محکوم کرد و ضمن برشمردن برخی از کارهای ناشایست معاویه، او را نکوهید و گفت: «من برای خود و دین خود چیزی بالاتر از جهاد با تو نمی‌دانم‏». در ادامه این نامه آمده است: «من فتنه‌ای بزرگ‌تر از حکومت تو بر این [[امت]] سراغ ندارم».<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج۵، ص۱۲۱و۱۲۲؛ ابن‌سعد، الطبقات الکبری‏، ۴۱۸ق، ج۱۰، ص۴۴۰؛ شیخ طوسی، اختیار معرفة الرجال (رجال کشی)، ۱۳۴۸، ص۵۰؛ ذهبی، تاریخ الإسلام، ۱۴۰۹ق، ج۵، ص۶؛ ابن عساکر، تاریخ مدینة الدمشق، ۱۴۱۵، ج۱۴، ص۲۰۶.</ref>

همچنین نقل شده است که وقتی معاویه در سفر [[حج]]<ref>طبرسی، الاحتجاج، ۱۴۰۳ق، ج۲، ص۲۹۶.</ref> با امام حسین(ع) رو در رو شد، به او گفت: «آیا شنیده‌ای ما چه بر سر حُجر و اصحاب او و شیعیان پدرت آوردیم؟». امام فرمود: «چه کردید؟». معاویه گفت: «آنها را کشتیم، کفن کردیم، بر آنها نماز خواندیم و دفن کردیم». حسین بن علی(ع) گفت: «اما اگر ما یاران تو را بکشیم، نه آنها را کفن می‌کنیم، نه بر آنها نماز می‌خوانیم و نه دفن‌شان می‌کنیم»‏.<ref>یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، دار الصادر، ج۲، ص۲۳۱؛ شیخ طوسی، اختیار معرفة الرجال (رجال کشی)، ۱۳۴۸، ص۴۸؛ اربلی، کشف الغمة فی معرفة الأئمة، ۱۴۲۱، ج۱، ص۵۷۴.</ref>

معاویه در سال ۵۶ق بر خلاف مفاد [[صلح امام حسن|صلح‌نامه]] (درباره اینکه کسی را ولیعهد و جانشین خود نکند) مردم را به بیعت با یزید به عنوان جانشین خود فراخواند<ref>ابن‌کثیر، البدایة و النهایة، دار الفکر، ج۸، ص۷۹.</ref> و برخی از شخصیت‌ها از جمله امام حسین از بیعت خودداری کردند. <ref>http://ensani.ir/fa/article/45732/</ref> معاویه به مدینه رفت تا نظر بزرگان این شهر را برای ولایتعهدی یزید جلب کند.<ref>ابن‌قتیبه، الامامة و السیاسة، ۱۴۱۰، ج۱، ص۲۰۴.</ref> امام حسین در مجلسی که معاویه و [[ابن‌عباس]] و برخی از درباریان و خاندان اموی حضور داشتند، معاویه را نکوهش کرد و با اشاره به خلق و خوی یزید، معاویه را از تلاش برای جانشینی او بر حذر داشت و ضمن تأکید بر جایگاه و حق خود، به ابطال استدلال‌های معاویه برای جلب بیعت با یزید پرداخت.<ref>ابن‌قتیبه، الامامة و السیاسة، ۱۴۱۰، ج۱، ص۲۰۸-۲۰۹.</ref>

همچنین در مجلس دیگری که عموم مردم در آن حضور داشتند، امام حسین در واکنش به سخنان معاویه درباره شایستگی یزید، خودش را به لحاظ فردی و خانوادگی برای خلافت سزاوارتر دانست و یزید را شراب‌خوار و اهل هوا و هوس معرفی کرد.<ref>ابن‌قتیبه، الامامة و السیاسة، ۱۴۱۰، ج۱، ص۲۱۱.</ref>

امام حسین در [[سال ۵۸ قمری]]، دو سال قبل از مرگ [[معاویه]]، خطبه‌ای اعتراض‌آمیز در [[منا]] خواند.<ref>ابن‌شعبه حرانی، تحف العقول، ۱۴۰۴، ص۶۸.</ref> در این زمان فشار معاویه بر [[شیعیان]] به اوج رسیده بود.<ref>گروهی از تاریخ‌پژوهان، تاریخ قیام و مقتل جامع سیدالشهداء، ۱۳۸۹، ج۱، ص۳۹۲.</ref> حسین بن علی در این [[خطبه]] ضمن برشمردن [[فضائل امام علی(ع)|فضائل امیرمؤمنان]] و [[اهل بیت]] و دعوت به [[امر به معروف و نهی از منکر]] و تأکید بر اهمیت این وظیفه اسلامی، وظیفه علما و لزوم قیام آنان در مقابل ستمگران و نیز زیان‌های سکوت عالمان در مقابل زورگویان را گوشزد کرد.{{مدرک}}

در منابع [[اهل سنت]] آمده است که [[رسول خدا(ص)]] در میان [[اهل بیت]] خود، [[حسنین|حسن و حسین(ع)]] را بیش از بقیه دوست داشت<ref>ترمذی، سنن ترمذی، ۱۴۰۳ق، ج۵، ص۳۲۳.</ref> و این علاقه چنان بود که گاه با ورود آن دو به [[مسجد]]، خطبه‌اش را ناتمام می‌گذاشت، از منبر پایین می‌آمد و آنان را در آغوش می‌کشید.<ref>احمد بن حنبل، المسند، بیروت، ج۵، ص۳۵۴؛ ترمذی، سنن ترمذی، ۱۴۰۳ق، ج۵، ص۳۲۲؛ ابن‌حبان، صحیح، ۱۹۹۳م، ج۱۳، ص۴۰۲؛ حاکم نیشابوری، المستدرک، ۱۴۰۶ق، ج۱، ص۲۸۷.</ref> از پیامبر نقل شده است که محبت به این دو مرا از محبت به هر کس دیگری بازداشته است.<ref>ابن قولویه قمى، کامل الزیارات‏، ۱۳۵۶ق، ص۵۰.</ref>

== پانویس ==