امنیت معنوی از دیدگاه قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

«امنیت معنوی» عبارت است از آرامش روحی و اعتماد به [[خدا]] که در اثر [[ایمان]] خالص و یقین و یاد خدا به وجود می‌آید<ref>نراقی، ملامهدی، معراج السعاده، مقام چهارم، فصل در بیان اعتماد به خدا، ص۵۷۲.</ref> و انسان به حصول ثواب و ایمنی از عذاب الهی امیدوار می‌گردد.<ref>طبرسی، ابوعلی بن حسن، مجمع‌البیان، بیروت، دارالمعرفه، چاپ دوم، ۱۴۰۸ق، ج ۵ـ۴، ص۵۰۶.</ref> از دیدگاه قرآن این امنیت موقعی به دست می‌آید که در جوامع انسانی عواملی چون ایمان به خدا، پناه بردن به او و دوری از گناهان وجود داشته باشد.   

خداوند متعال در قرآن می‌فرماید: {{قرآن|الَّذِینَ آمَنُوا وَ لَمْ یَلْبِسُوا إِیمانَهُمْ بِظُلْمٍ أُولئِکَ لَهُمُ الْأَمْنُ}}<ref>سوره انعام، آیه ۸۲.</ref> آنها که [[ایمان]] آوردند و ایمان خود را با شرک نپوشاندند دارای امنیت می‌باشند؛ چنانکه در جای دیگر فرموده: {{قرآن|وَعَدَ اللَّهُ الَّذِینَ آمَنُوا مِنْکُمْ وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ لَیَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِی الْأَرْضِ کَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَ لَیمَکِّنَنَّ لَهُمْ دِینَهُمُ الَّذِی ارْتَضی لَهُمْ وَ لَیُبَدِّلَنَّهُمْ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْناً}}<ref> . سوره نو، آیه ۵۵.</ref> خداوند به کسانی از شما که ایمان آورده‌اند و اعمال صالح انجام داده‌اند وعده می‌دهد... که خوف و ترس آنها را به امنیت و آرامش مبدل کند؛ بنابراین ایمان تأثیر مستقیمی در آرامش و امنیت روحی انسان دارد.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ هفدهم، ۱۳۷۲، ج۵، ص۳۲۱.</ref>

نکته دیگری که از قرآن استفاده می‌شود این است که یاد خدا چه در لفظ و چه در فکر و اندیشه موجب آرامش قلب می‌گردد.<ref>سوره نساء، آیه ۳۱.</ref> هرچند ذکر قلبی اساس در آرامش دانسته شده است{{قرآن|أَلا بِذِکْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ}}<ref>سوره رعد، آیه ۲۸.</ref> آگاه باش به یاد خدا دل‌ها آرام می‌گردند. به باور [[آیت‌الله سبحانی]] انسان برای آرامش خود و رها ساختن خویش از دست عوامل اضطراب تکیه‌گاهی لازم دارد که جاویدان، عالم و قادر باشد و چنین تکیه‌گاهی جز ایمان به خدا و علاقه به کمالات روحی و معنوی و اعتقاد عمیق به زندگی جاودانی در سرای دیگر چیز دیگری نمی‌تواند باشد و جهان ماده با تمام زیبایی‌های زودگذر خود از آن جهت که لرزان و بی‌قرار و رو به فنا و نابودی است نمی‌تواند سکون و آرامش به زندگی پرتلاطم وی بخشد و چنین تکیه‌گاه مثل لانه عنکبوتی است که در مسیر باد و آب و آتش قرار می‌گیرد.<ref>سبحانی، جعفر، قرآن و اسرار آفرینش، قم، انتشارات مهر، چاپ اول، ۱۳۵۴ش، ص۳۰۲.</ref>

عامل دیگری که موجب امنیت معنوی در انسان می‌شود استعاذه یعنی پناه بردن به [[خدا]] است؛ زیرا یکی از خصوصیت‌های انسان این است که وقتی شرّی متوجه او می‌شود، او را به هراس انداخته و سبب احساس ضعف و ترس او می‌شود. در چنین حالتی انسان نیازمند پناهگاهی است که با پناه بردن به او آرامش پیدا کرده و احساس امنیت نماید. این پناهگاه باید صلاحیت‌هایی را دارا باشد، مثلاً توانایی دفع آن شرّ را داشته باشد و بتواند انسان را حفظ کرده و پناه دهد. طبق [[آیات قرآن]] بهترین پناه برای انسان خدا است زیرا: خداوند آفریننده انسان است و تمام کارها و تدبیر امور انسان در دست او است. و اوست که می‌تواند تمام احتیاجات انسان را برطرف کرده و بدی‌ها را از انسان دفع کند.  

پناه بردن به خداوند در گفتار [[امامان معصوم]] نیز بازتاب داشته است. چنانکه در [[مناجات شعبانیه]] آمده است: «الهی اعوذ بک من غضبک و حلول سخطک؛ خدایا از خشم تو و فرود آمدن غضب تو به تو پناه می‌بریم».  

به باور محققان، کسی که می‌خواهد به امنیت معنوی دست یابد، باید علاوه بر ایمان به خدا از [[گناهان کبیره]] و [[گناهان صغیره|صغیره]] که همه آنها ظلم محسوب می‌شوند، پرهیز نماید؛ زیرا ارتکاب ظلم و گناه سبب ناراحتی وجدان و سلب آرامش روانی خواهد شد.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ هفدهم، ۱۳۷۲ش، ج۵، ص۳۲۱.</ref> آثار [[ایمان]] وقتی ظاهر می‌شود که از گناهان کبیره مانند [[عاق والدین|عقوق والدین]]؛ خوردن مال یتیم، قتل عمد، [[زنا]]، شراب‌خواری و... پرهیز شود. خداوند در قرآن کریم می‌فرماید: {{قرآن|إِنْ تَجْتَنِبُوا کَبائِرَ ما تُنْهَوْنَ عَنْهُ نُکَفِّرْ عَنْکُمْ سَیِّئاتِکُمْ وَ نُدْخِلْکُمْ مُدْخَلاً کَرِیماً}}<ref>سوره نساء، آیه ۳۱.</ref> اگر از گناهان کبیره‌ای که از آن نهی شده‌اید اجتناب کنید گناهان کوچک شما را می‌پوشانیم و در جایگاه خوبی شما را وارد می‌سازیم.