عوامل فساد در جامعه و راه‌کارهای مبارزه با آن در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

مخالفت مردم با دستورات الهی؛ پیروی از خواسته‌های کافران و پیروی شیطان، از جمله عوامل فساد در جامعه از نگاه قرآن است. ترسیم سرانجام کارهای خوب برای مؤمنان و پیامدهای مخالفت با دستورات الهی برای کافران؛ توصیه‌های فردی و اجتماعی بازدارنده از فساد و انحراف؛ تشویق فرد و جامعه به رفتارهای حرکت دهنده جامعه به سمت رشد و کمال؛ مسئولیت دادن به تک تک افراد جامعه برای نظارت همگانی بر رفتارهای خود و جامعه با امر به معروف و نهی از منکر از راه‌کارهای قرآن برای مبارزه با فساد در جامعه می‌باشد.

مخالفت مردم با دستورات الهی و انحراف آنها از طریق حق باعث گسترش فساد در جامعه می‌شود: {{قرآن||ترجمه=فساد، در خشکی و دریا بخاطر کارهایی که مردم انجام داده‌اند آشکار شده است؛ خدا می‌خواهد نتیجه بعضی از اعمال‌شان را به آنان بچشاند، شاید (بسوی حق) بازگردند!|سوره=روم|آیه=۴۱}}

دین برای افراد مؤمن و نیکوکار که دستورهای دینی مربوط به اندیشه و عمل را به خوبی رعایت می‌کنند، متناسب با میزان پایداری آنان، پاداش‌های دنیوی و اخروی معرفی می‌کند مانند: نعمت‌های بهشتی؛ احساس رضایت‌مندی؛ سرور و افتخار؛ جلب نظر و توجه الهی؛ به دست آوردن یقین؛ اطمینان و آرامش؛ برخورداری از کمک‌های ویژة الهی در دنیا و برخورداری از هدایت بیشتر الهی و….<ref>سوره فتح، آیه ۱۷۸؛ سوره بینه، آیه۸؛ سوره انشقاق، آیه۹؛ سوره آل عمران، آیه ۱۵؛ سوره انعام؛ آیه۸۲؛ سوره یونس، آیه۶۲؛ سوره فصلت، آیه۳۱.</ref> در مقابل، عقوبت‌هایی را برای کفار و بدکاران ترسیم می‌کند مانند: عذاب‌های اخروی؛ پشیمانی و سرافکندگی؛ برخوردار نبودن از توجه و رضایت الهی؛ شک و ناآرامی.<ref>سوره بقره، آیه۳۹؛ سوره عبس، آیه۴۰؛ سوره آل عمران، آیه۷۷؛ سوره توبه، آیه ۴۵.</ref>

انسان بر طبق فطرت و آموزه‌های اجتماعی، چیزهایی را خوشایند و زیبا و چیزهایی را ناخوشایند و نامطلوب می‌یابد. درک این زیبایی‌ها و زشتی‌ها در انسان نهادینه شده است. امور خوب(زیبایی‌های معنوی) و بد(زشتی‌های معنوی) دینی نیز به همین ترتیب شکل می‌گیرد. دین سعی می‌کند  زشتی و زیبایی بعضی اعمال را همچون ناخوشایندی و زشتی‌ها یا خوشایندی و زیبایی‌های طبیعی و اجتماعی مجسم نموده و برای ما روشن سازد. قمار، شراب، گوشت خوک، مردار و خون به رجس و پلیدی تعبیر می‌شود؛<ref>سوره مائده، آیه ۹۰؛ سوره انعام، آیه ۱۴۵</ref> از منافقین به سبب اعمال ناشایست‌شان، به عنوان افراد بیمار دل یاد می‌شود؛<ref>سوره توبه، آیه ۹۵</ref> از مال حرام، عقاید نادرست و افراد بدکار به خبیث، آلوده و ناپاک تعبیر می‌گردد‏.<ref>سوره نساء، آیه۲؛ سوره آل عمران، آیه ۱۷۹؛ سوره نور، آیه ۲۶؛ سوره ابراهیم، آیه ۲۶.</ref>

در مقابل افراد مؤمن و درستکار در قرآن با صفاتی چون هدایت شده، دارای نور، زنده دل، صاحب عقل و دانش توصیف می‌گردد.<ref>سوره آل عمران، آیه ۱۸ و ۱۷۹؛ سوره حج، آیه ۲۴؛ سوره نحل، آیه ۱۱۴؛ سوره هود، آیه ۲۴؛ سوره لقمان، آیه ۵؛ سوره بقره، آیه ۵؛ سوره انعام، آیه ۱۲۲؛ سوره زمر، آیه ۱۸.</ref>

'''توصیه‌های فردی:''' رفتاری که هر کسی با عمل به آن می‌تواند خودش را از انحراف دور نماید. اعمال و عباداتی مانند: تلاوت مقدار ممکن قرآن کریم در هر شبانه روز،<ref>سوره مزمل، آیه۲۰.</ref> اقامه نماز،<ref>سوره بقره، آیه۴۳ و ۸۳ و ۱۱۰؛ سوره نساء، آیه۷۷؛ سوره انعام، آیه۷۲ و ... .</ref> تفکر در خلقت آسمان و زمین،<ref>سوره آل عمران، آیه۱۹۱؛ سوره جاثیه، آیه۱۳.</ref> حج،<ref>سوره بقره، آیه۱۹۶ و ۱۹۷.</ref> روزه،<ref>سوره بقره، آیه۱۸۳.</ref> صله رحم<ref>سوره رعد، آیه۲۱.</ref> و به‌طور کلی همه افعالی که به عنوان عبادت و اطاعت خداوند انجام می‌شود، همه از توصیه‌های رفتار فردی است.

یک) رفتارهایی که افراد قطع نظر از اینکه انحرافی از سوی آنان ایجاد شده باشد، باید نسبت به یکدیگر انجام دهند که از مهم‌ترین این رفتارها می‌توان به «ارشاد» و «تبلیغ» اشاره نمود.{{مدرک|date=مارس ۲۰۲۲}}

دو) رفتارهایی که افراد پس از بروز انحراف، به منظور مقابله با آن باید انجام دهند که به این نوع رفتار «امر به معروف و نهی از منکر» اطلاق می‌شود.{{مدرک|date=مارس ۲۰۲۲}}