عدم تناقض قرآن در حرف زدن یا نزدن افراد در قیامت: تفاوت میان نسخه‌ها

قیامت دارای [[منازل آخرت|مواقف(توقف‌گاه‌های)]] مختلفی است؛ در یک موقف زبان انسان‌ها بسته می‌شود و در موقفی به آنها اذن سخن داده نمی‌شود و با هم مخاصمه می‌کنند؛ در موقفی نگه داشته می‌شوند تا مورد سوال و بازخواست قرار گیرند و در موقفی دیگر پرونده‌شان کامل شده و از آنها سوال نخواهد شد. آین آیات با هم تناقض ندارند، بلکه هر کدام ناظر به ایستگاهی از ایستگاه‌های قیامت می‌باشند.

قیامت دارای مواقف (ایستگاه‌ها و توقف‌گاه‌های) مختلفی است؛ در یک موقف زبان انسان‌ها بسته می‌شود: {{قرآن|هذا يَوْمُ لا يَنْطِقُونَ|ترجمه=امروز روزى است كه سخن نمى‏‌گويند.|سوره=مرسلات|آیه=۳۵}} و در یک موقف سخن گفته و با هم مخاصمه می‌کنند: {{قرآن| قالَ لا تَخْتَصِمُوا لَدَيَّ وَ قَدْ قَدَّمْتُ إِلَيْكُمْ بِالْوَعيدِ|ترجمه=(خداوند) مى‏‌گويد: نزد من جدال و مخاصمه نكنيد؛ من پيشتر به شما هشدار داده‌‏ام (و اتمام حجّت كرده‏‌ام)!|سوره=ق|آیه=۲۸}}

در موقفی به آنها اذن سخن داده نمی‌شود: {{قرآن|وَ لا يُؤْذَنُ لَهُمْ فَيَعْتَذِرُونَ|ترجمه=و به آنها اجازه داده نمى‏شود كه عذرخواهى كنند!|سوره=مرسلات|آیه=۳۸}} و در موقفی نگه داشته می‌شوند تا مورد سوال و بازخواست قرار گیرند: {{قرآن| وَ قِفُوهُمْ إِنَّهُمْ مَسْؤُلُونَ|ترجمه=آنها را نگهداريد كه بايد بازپرسى شوند!|سوره=صافات|آیه=۳۴}}

از این‌رو این آیات با هم در تناقض نیستند، بلکه هر کدام ناظر به ایستگاهی از ایستگاه‌های قیامت می‌باشند؛ در برخي از مواقف (ايستگاه ها) از مجرمين سوال مي‌شود كه چرا اين كار را انجام دادید كه در واقع نوعي محاكمه است، نه اينكه خدا بخواهد آنها از خود دفاع كنند و در مواقفي ديگر از مجرمان سوال نمي‌شود؛ چون در موقف قبلي پاسخي نداشته‌اند و محكوم شدند؛ ‌در موقفي به آنها اجازه سخن گفتن داده مي‌شود تا به كاري كه انجام داده‌‌اند،‌ اقرار كنند و در موقفي ديگر زبان آنها قفل شده و اعضاي شان به كاري كه انجام داده‌اند، اعتراف مي‌كنند. در موقفي ديگر حتي از آنها سوال هم نمي‌شود؛ چون در واقع پرونده شان تكميل شده است وديگر جايي براي پاسخ وجود ندارند.<ref>طباطبائی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه: محمد باقر موسوی همدانی، قم، جامعه مدرسین، چاپ پنجم، ۱۳۷۴ه.ش، ج۱۹، ص۱۸۰. ملاحویش آل غازی، بیان المعانی، دمشق، مطبعه الترقی، چاپ اول، ۱۳۸۲ه.ق، ج۱، ص۲۵۴.</ref>

'''یک)''' گاهی کسی از کاری که دیگری انجام داده است، بی خبر است و برای کسب اطلاع از وی سوال می‌کند که این نوع سوال در قیامت وجود ندارد و آیه ۳۹ سوره الرحمن همین نوع سوال را نفی کرده و می‌فرماید: {{قرآن| فَيَوْمَئِذٍ لا يُسْئَلُ عَنْ ذَنْبِهِ إِنْسٌ وَ لا جَانٌّ|ترجمه=در آن روز هيچ كس از انس و جنّ از گناهش سؤال نمى‏‌شود (و همه چيز روشن است)!}} زيرا خداوند متعال مى‌‏داند بنده‌اش چه کرده و نامه عمل او نیز توسط فرشتگان ثبت شده است.

'''دو)''' خداوند متعال از باب مواخذه و بازخواست از انسان‌ها می پرسد كه با خويش چه كرديد؛ یعنی با نشانه‌ها و دستورات من چه واکنش‌هایی نشان دادید و کدام راه را انتخاب کردید و آيه‏ ۲۴ سوره صافات راجع به اين قسمت است.{{قرآن| وَ قِفُوهُمْ إِنَّهُمْ مَسْؤُلُونَ|ترجمه=آنها را نگهداريد كه بايد بازپرسى شوند!<ref>طیب، عبد الحسین، أطيب البيان في تفسير القرآن، تهران، انتشارات اسلام، چاپ دوم، ۱۳۷۸ه.ش، ج ‏۱۲، ص۳۸۲.</ref>}}

در واقع این بیان‌ها یک هشدار عمومی است مبنی بر اینکه در آن روز، هر کس در فکر خویشتن است و به دفاع از خود می‏‌پردازد تا بلکه خود را از عذاب هولناک نجات دهد؛ هول قیامت چنان است که مجرمان دنبال شریک جرم می‏‌گردند و گناه خود را به گردن رهبران گمراه‌‏شان می‏‌اندازند<ref>سوره اعراف، آیه۳۸.</ref> و بعضی شرک خود را منکر می‏‌شوند؛<ref>سوره انعام، آیه۲۳.</ref> ولی این تلاش‏ها سودی نمی‏‌دهد و هرکسی نتیجه اعمال خود را بی  کم و کاست می‌بیند: {{قرآن|يَوْمَ لا تَمْلِكُ نَفْسٌ لِنَفْسٍ شَيْئاً وَ الْأَمْرُ يَوْمَئِذٍ لِلَّهِ|ترجمه=روزى است كه هيچ كس قادر بر انجام كارى به سود ديگرى نيست، و همه امور در آن روز از آن خداست! |سوره=انفطار|آیه=۱۹}}.

قرآن می‌خواهد این پیام را به بشریت برساند که در قیامت مالک حقیقی و صاحب اختیار اصلی خداوند عادل است که انسان‌ها را بر اساس عملی که دارند، پاداش و یا مجازات خواهد کرد و شما هر چه در قیامت مجادله کنید که نجات یابید، فایده نخواهد داشت و اختیار این کار را ندارید. اکنون که اختیار انتخاب راه درست را دارید، بخود آمده و راه سعادت را انتخاب کنید. از این‌رو آیاتی که می‌گوید در قیامت انسان‌ها مجادله می‌کنند با آیاتی که می‌گوید مالک نفس خویشتن نیستند تا اعتراض کنند، در تناقض نیستند.