پرش به محتوا

استقلال حوزه‌های علمیه: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۸: خط ۸:
{{درگاه|حوزه و روحانیت}}
{{درگاه|حوزه و روحانیت}}


حوزه‌های علمیه همیشه در طول تاریخ مستقل بودند؛ نه فقط در دوران حكومتهای معارض با تشیع، بلكه حتّی در دوران حكومتهای شیعی. یعنی آن وقتی كه صفویه در رأس كار قرار گرفتند و علمای بزرگی مثل محقق كركی و پدر شیخ بهائی و بزرگان زیادی به ایران آمدند و در مناصب گوناگون دینی قرار گرفتند، هرگز این علما و شاگردان و تربیت شدگان آنها مقهور سیاست صفویه نشدند و در اختیار آنها قرار نگرفتند.<ref>[https://farsi.khamenei.ir/newspart-index?tid=1751 «استقلال حوزه‌های علمیه و روحانیت شیعه در طول تاریخ»] آیت‌الله خامنه‌ای، تاریخ درج مطلب:۱۳۸۹، تاریخ بازدید:۱۴۰۱.</ref>
== استقلال، از مهمترین ویژگی حوزه‌های علمیه ==
حوزه‌های علمیه همیشه در طول تاریخ مستقل بودند؛ نه فقط در دوران حكومت‌های معارض با تشیع، بلكه حتی در دوران حكومت‌های شیعی مانند صفویه که در رأس كار قرار گرفتند و علمای بزرگی مثل محقق كركی و پدر شیخ بهائی و بزرگان زیادی به ایران آمدند و در مناصب گوناگون دینی قرار گرفتند، هرگز این علما و شاگردان و تربیت شدگان آنها مقهور سیاست صفویه نشدند و در اختیار آنها قرار نگرفتند.<ref>[https://farsi.khamenei.ir/newspart-index?tid=1751 «استقلال حوزه‌های علمیه و روحانیت شیعه در طول تاریخ»] آیت‌الله خامنه‌ای، تاریخ درج مطلب:۱۳۸۹، تاریخ بازدید:۱۴۰۱.</ref>


استقلال اقتصادى و سياسى حوزه‌هاى شيعه از دولتها، سودها و زيانهايى را براى حوزه‌ها و حكومتهاى دينى و شيعى دربرداشته و دارد. از يك سو، استقلال سياسى و فكرى عالمانِ شيعه و حوزه‌هاى علميه، از بركات استقلالِ اقتصادى بوده است و بى نيازى حوزه از حاكمان و دولتمردان، دست آنان را در نقد و انتقاد از كاركرد آنان بازتر كرده است. عالمان شيعه در طول تاريخ با دولتها و دولتمردانى كه راه ناصواب مى‌پيمودند، برخورد مى‌كردند و با ستم پيشگان به رويارويى بر مى‌خاستند و مردم را از پيامدهاى كارهاى نادرست حكومتها مى‌آگاهاندند. جنبشهايى چون نهضت تنباكو، نهضت مشروطيت، انقلاب (1920 م) عراق و انقلاب اسلامى ايران، همه و همه ريشه در حريت فكرى و سياسى عالمان شيعه و استقلال فكرى و سياسى آنان دارد كه نشأت گرفته از استقلال اقتصادى است.<ref>صالحى، سيد عباس، «تعالى و همبستگى در پرتو تعامل علمى حوزه‌هاى علميه جهان اسلام»، دوفصلنامه حوزه، شماره ۱۵۵، فروردین ۱۳۸۹، ص۱۰</ref>
استقلال اقتصادى و سياسى حوزه‌هاى شيعه از دولتها، سودها و زيانهايى را براى حوزه‌ها و حكومتهاى دينى و شيعى دربرداشته و دارد. از يك سو، استقلال سياسى و فكرى عالمانِ شيعه و حوزه‌هاى علميه، از بركات استقلالِ اقتصادى بوده است و بى نيازى حوزه از حاكمان و دولتمردان، دست آنان را در نقد و انتقاد از كاركرد آنان بازتر كرده است. عالمان شيعه در طول تاريخ با دولتها و دولتمردانى كه راه ناصواب مى‌پيمودند، برخورد مى‌كردند و با ستم پيشگان به رويارويى بر مى‌خاستند و مردم را از پيامدهاى كارهاى نادرست حكومتها مى‌آگاهاندند. جنبشهايى چون نهضت تنباكو، نهضت مشروطيت، انقلاب عراق و انقلاب اسلامى ايران، همه و همه ريشه در حريت فكرى و سياسى عالمان شيعه و استقلال فكرى و سياسى آنان دارد كه نشأت گرفته از استقلال اقتصادى است.<ref>صالحى، سيد عباس، «تعالى و همبستگى در پرتو تعامل علمى حوزه‌هاى علميه جهان اسلام»، دوفصلنامه حوزه، شماره ۱۵۵، فروردین ۱۳۸۹، ص۱۰</ref>


== استقلال حوزه در بیان عالمان ==
آيت اللّه سيد محمود طالقانى، سالها پيش حوزه‌هاى علوم دينى را به اهميت استقلال سياسى توجه داده و آن را از عوامل عزت نفس و موفقيت روحانيت شيعه در عمل به وظايف خود شمرده است. شهيد مطهرى نيز، استقلال اقتصادى روحانيت شيعه را از مزاياى مهم آن شمرده و استقلال سياسى و موفقيت حوزه‌ها و علماى شيعى را در مبارزه با فساد و انحرافات بزرگ، از پيامدهاى مبارك آن دانسته است.<ref>صالحى، سيد عباس، «تعالى و همبستگى در پرتو تعامل علمى حوزه‌هاى علميه جهان اسلام»، دوفصلنامه حوزه، شماره ۱۵۵، فروردین ۱۳۸۹، ص۱۰</ref>
آيت اللّه سيد محمود طالقانى، سالها پيش حوزه‌هاى علوم دينى را به اهميت استقلال سياسى توجه داده و آن را از عوامل عزت نفس و موفقيت روحانيت شيعه در عمل به وظايف خود شمرده است. شهيد مطهرى نيز، استقلال اقتصادى روحانيت شيعه را از مزاياى مهم آن شمرده و استقلال سياسى و موفقيت حوزه‌ها و علماى شيعى را در مبارزه با فساد و انحرافات بزرگ، از پيامدهاى مبارك آن دانسته است.<ref>صالحى، سيد عباس، «تعالى و همبستگى در پرتو تعامل علمى حوزه‌هاى علميه جهان اسلام»، دوفصلنامه حوزه، شماره ۱۵۵، فروردین ۱۳۸۹، ص۱۰</ref>


مقام معظم رهبرى درباره استقلال حوزه مى‌گويد: «استقلال حوزه به معناى انعزال حوزه از دستگاه‌هاى جارى كشور يا عدم برقرارى ارتباط عناصر حوزه با كارهاى خارج از حوزه نيست. مستقل بودن حوزه به اين نيست كه حوزويان در قبال نظام و دستگاه‌هاى حكومت اسلام،ى احساس مسؤوليت نكنند و در امور حكومتى شركت نداشته باشند. معناى استقلال حوزه اين است كه همچنان كه روحانيت شيعه تاكنون مستقل و به خود متكى بوده است و مديريت آن از درون حوزه‌ها جوشيده و به طور طبيعى انجام شده، نه به صورت تحميلى و خارج از حوزه، از اين به بعد هم بايد همين استقلال ادامه پيدا بكند.»<ref>صالحى، سيد عباس، «تعالى و همبستگى در پرتو تعامل علمى حوزه‌هاى علميه جهان اسلام»، دوفصلنامه حوزه، شماره ۱۵۵، فروردین ۱۳۸۹، ص۱۰</ref>
مقام معظم رهبرى درباره استقلال حوزه مى‌گويد: «استقلال حوزه به معناى انعزال حوزه از دستگاه‌هاى جارى كشور يا عدم برقرارى ارتباط عناصر حوزه با كارهاى خارج از حوزه نيست. مستقل بودن حوزه به اين نيست كه حوزويان در قبال نظام و دستگاه‌هاى حكومت اسلامى احساس مسؤوليت نكنند و در امور حكومتى شركت نداشته باشند. معناى استقلال حوزه اين است كه همچنان كه روحانيت شيعه تاكنون مستقل و به خود متكى بوده است و مديريت آن از درون حوزه‌ها جوشيده و به طور طبيعى انجام شده، نه به صورت تحميلى و خارج از حوزه، از اين به بعد هم بايد همين استقلال ادامه پيدا بكند.»<ref>صالحى، سيد عباس، «تعالى و همبستگى در پرتو تعامل علمى حوزه‌هاى علميه جهان اسلام»، دوفصلنامه حوزه، شماره ۱۵۵، فروردین ۱۳۸۹، ص۱۰</ref>


بنيان حوزه هاى علميّه شيعه هماره بر استقلال در برابر حاكميّتها استوار بوده است.<ref>«استقلال حوزه»، دوفصلنامه حوزه، شماره۷۲، اسفند ۱۳۷۴، ص۷.</ref>
بنيان حوزه هاى علميّه شيعه هماره بر استقلال در برابر حاكميّتها استوار بوده است.<ref>«استقلال حوزه»، دوفصلنامه حوزه، شماره۷۲، اسفند ۱۳۷۴، ص۷.</ref>
خط ۳۶: خط ۳۸:
آیت الله شبیری زنجانی، حفظ استقلالی مالی حوزه های علمیه از دولت ها را یک ضرورت دانستند و تصریح کردند دست حوزه نباید مقابل دیگران دراز باشد.<ref>[https://baztab.ir/%D8%A2%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87%E2%80%8C-%D8%B4%D8%A8%DB%8C%D8%B1%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%AC%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%AD%D9%81%D8%B8-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%82%D9%84%D8%A7%D9%84-%D9%85/ «آیت‌الله‌ شبیری زنجانی: حفظ استقلال مالی حوزه‌های علمیه از دولت‌ها ضروری است.»]، تاریخ درج مطلب: ۱۳۹۸، تاریخ بازدید:۱۴۰۱.</ref>
آیت الله شبیری زنجانی، حفظ استقلالی مالی حوزه های علمیه از دولت ها را یک ضرورت دانستند و تصریح کردند دست حوزه نباید مقابل دیگران دراز باشد.<ref>[https://baztab.ir/%D8%A2%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87%E2%80%8C-%D8%B4%D8%A8%DB%8C%D8%B1%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%AC%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%AD%D9%81%D8%B8-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%82%D9%84%D8%A7%D9%84-%D9%85/ «آیت‌الله‌ شبیری زنجانی: حفظ استقلال مالی حوزه‌های علمیه از دولت‌ها ضروری است.»]، تاریخ درج مطلب: ۱۳۹۸، تاریخ بازدید:۱۴۰۱.</ref>


حفظ استقلال حوزه در تمام جهات طبق توصیه‌های امام امت <sup>قدس‌سره</sup> و مقام معظم رهبری و مراجع عظام از اهدافی است که در اساسنامه شورای عالی حوزه های علمیه آمده است.<ref>[http://www.schowzeh.ir/fa/law/22 اساسنامه شورای عالی حوزه‌های علمیه]، تاریخ بازدید:۱۴۰۱.</ref>
حفظ استقلال حوزه در تمام جهات طبق توصیه‌های امام امت و مقام معظم رهبری و مراجع عظام از اهدافی است که در اساسنامه شورای عالی حوزه‌های علمیه آمده است.<ref>[http://www.schowzeh.ir/fa/law/22 اساسنامه شورای عالی حوزه‌های علمیه]، تاریخ بازدید:۱۴۰۱.</ref>


== منابع ==
== منابع ==
۱۵٬۲۵۷

ویرایش