۱۱٬۹۱۳
ویرایش
(←درمان) |
(ابرابزار) |
||
خط ۵: | خط ۵: | ||
{{پاسخ}} | {{پاسخ}} | ||
{{رذائل اخلاقی}} | {{رذائل اخلاقی}} | ||
'''کینه''' از [[رذائل اخلاقی]] و حالتی روحی است که فرد، دشمنیِ دیگری را در دل پنهان کرده و در فرصت مناسب | '''کینه''' از [[رذائل اخلاقی]] و حالتی روحی است که فرد، دشمنیِ دیگری را در دل پنهان کرده و در فرصت مناسب آن را ابراز میکند. کینه را از [[پیامدهای خشم|آثار خشم]] دانستهاند. راههای درمان کینه، توجه به پیامدهای کینه، تقویت روحیه گذشت و رفتار دوستانه با شخصی است که مورد کینه قرار گرفته است. | ||
از عوامل کینه، احساس کمبود است که موجب میشود فرد با دیدن موفقیتهای دیگران، نسبت به آنها کینه بورزد. [[جدال|جدال لفظی]]، [[سرزنش]]، [[غیبت]]، [[تمسخر]]، [[نفرین]] و [[فحاشی]] از دیگر عواملی هستند که سبب میشوند طرف مقابل، کینه فرد را به دل بگیرد. | از عوامل کینه، احساس کمبود است که موجب میشود فرد با دیدن موفقیتهای دیگران، نسبت به آنها کینه بورزد. [[جدال|جدال لفظی]]، [[سرزنش]]، [[غیبت]]، [[تمسخر]]، [[نفرین]] و [[فحاشی]] از دیگر عواملی هستند که سبب میشوند طرف مقابل، کینه فرد را به دل بگیرد. | ||
== مفهومشناسی و جایگاه == | == مفهومشناسی و جایگاه == | ||
کینه حالتی روحی که فرد دشمنیِ دیگری را در دل پنهان کرده و منتظر فرصت مناسب میماند تا آن را ابراز کند.<ref name=":0">نراقی، احمد، معراج السعاده، ناشر کشف الغطاء، چاپ اول، ۸۲، ص۲۰۰.</ref> کینه فقط یک حالت قلبی است و اگر به کینه ترتیب اثر داده شود، به آن «عدوات؛ دشمنی» گفته میشود. | کینه حالتی روحی که فرد دشمنیِ دیگری را در دل پنهان کرده و منتظر فرصت مناسب میماند تا آن را ابراز کند.<ref name=":0">نراقی، احمد، معراج السعاده، ناشر کشف الغطاء، چاپ اول، ۸۲، ص۲۰۰.</ref> کینه فقط یک حالت قلبی است و اگر به کینه ترتیب اثر داده شود، به آن «عدوات؛ دشمنی» گفته میشود. | ||
کینه را از آثار خشم دانستهاند؛ زیرا هنگامی که فرد نسبت به شخصی خشمگین شود و نتواند خشم خود را ظاهر کند، خشم در دل او جمع شده و باعث ایجاد کینه میشود.<ref name=":0" /> | کینه را از آثار خشم دانستهاند؛ زیرا هنگامی که فرد نسبت به شخصی خشمگین شود و نتواند خشم خود را ظاهر کند، خشم در دل او جمع شده و باعث ایجاد کینه میشود.<ref name=":0"/> | ||
در روایت، شخص کینهتوز از ایمان حقیقی محروم است.<ref name=":1"/> | |||
== عوامل == | == عوامل == | ||
{{اصلی|عوامل کینه}}عوامل مختلفی برای کینه گفته شده است: | {{اصلی|عوامل کینه}}عوامل مختلفی برای کینه گفته شده است: | ||
* [[جدال لفظی]]: در روایات از ادامه بحثهای علمی که به جدال کشیده شده، طوری که هیچکدام از دو طرف حرف دیگری را نمیپذیرد، نهی شده است؛ زیرا ادامه آن باعث ایجاد کینه و دشمنی میشود.<ref>رجوع شود به کتاب شهید ثانی؛ فیته المراید؛ باب مراء.</ref> | |||
* [[جدال لفظی]]: در روایات از ادامه بحثهای علمی که به جدال کشیده شده، طوری که | |||
* [[مراء]]: مِراء به معنای خردهگیری از گفتار دیگران، دوستیها را از بین برده و باعث ایجاد کینه میشود.<ref>تهرانی، مجتبی، اخلاق الهی، ناشر مؤسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر، چاپ اول، ۱۳۸۱ش، ج۴، ص۱۷۳–۱۷۴.</ref> | * [[مراء]]: مِراء به معنای خردهگیری از گفتار دیگران، دوستیها را از بین برده و باعث ایجاد کینه میشود.<ref>تهرانی، مجتبی، اخلاق الهی، ناشر مؤسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر، چاپ اول، ۱۳۸۱ش، ج۴، ص۱۷۳–۱۷۴.</ref> | ||
* توقع زیاد و [[سرزنش]]: بنابر روایات، اگر انسان از دیگری بیش از اندازهای که توانایی انجام آن را دارد، انتظار داشته باشد و او را به دلیل برآورده نکردن انتظارش سرزنش کند، باعث ایجاد کینه در دل او میشود.<ref>محمدی ری شهری، میزان الحکمه، ترجمه حمیدرضا مشایخی، نشر دارالحدیث، چاپ اول، ۱۳۷۷، ج۳، ص۱۲۲۱، باب حقد.</ref> | * توقع زیاد و [[سرزنش]]: بنابر روایات، اگر انسان از دیگری بیش از اندازهای که توانایی انجام آن را دارد، انتظار داشته باشد و او را به دلیل برآورده نکردن انتظارش سرزنش کند، باعث ایجاد کینه در دل او میشود.<ref>محمدی ری شهری، میزان الحکمه، ترجمه حمیدرضا مشایخی، نشر دارالحدیث، چاپ اول، ۱۳۷۷، ج۳، ص۱۲۲۱، باب حقد.</ref> | ||
خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
== پیامدها == | == پیامدها == | ||
فرد کینهتوز دچار عذاب همیشگی بوده و احساس آسایش نمیکند. او به دلیل عدم پایبندی به دوستی، دوستان کمی دارد. فرد کینهتوز را بدترین همنشین دانستهاند. | فرد کینهتوز دچار عذاب همیشگی بوده و احساس آسایش نمیکند. او به دلیل عدم پایبندی به دوستی، دوستان کمی دارد. فرد کینهتوز را بدترین همنشین دانستهاند. | ||
شخص کینهتوز از ایمان حقیقی محروم است؛ زیرا بر پایه روایت، انسان مؤمن کینه به دل ندارد مگر لحظهای و زمانی که از برادر خود جدا شود، در دل خود کینهای نسبت به او نگه نمیدارد.<ref name=":1">محمدی ری شهری، میزان الحکمه، ترجمه حمیدرضا مشایخی، نشر دارالحدیث، چاپ اول، ۱۳۷۷، ج۳، ص۱۲۲۱، باب حقد.</ref> کینه موجب گناهان | شخص کینهتوز از ایمان حقیقی محروم است؛ زیرا بر پایه روایت، انسان مؤمن کینه به دل ندارد مگر لحظهای و زمانی که از برادر خود جدا شود، در دل خود کینهای نسبت به او نگه نمیدارد.<ref name=":1">محمدی ری شهری، میزان الحکمه، ترجمه حمیدرضا مشایخی، نشر دارالحدیث، چاپ اول، ۱۳۷۷، ج۳، ص۱۲۲۱، باب حقد.</ref> کینه موجب گناهان دیگری مانند حسادت، غیبت، تهمت، سرزنش، توبیخ و تحقیر دیگران نیز میشود. | ||
== درمان == | == درمان == | ||
{{اصلی|راههای درمان کینه}}برخی از راههای درمان کینه را چنین دانستهاند: | {{اصلی|راههای درمان کینه}}برخی از راههای درمان کینه را چنین دانستهاند: | ||
* توجه به [[پیامدهای کینه]]: آگاهی نسبت به اینکه کینهتوزی فایدهای برای شخص کینهتوز ندارد؛ بلکه باعث میشود او همیشه در ناراحتی باشد. | * توجه به [[پیامدهای کینه]]: آگاهی نسبت به اینکه کینهتوزی فایدهای برای شخص کینهتوز ندارد؛ بلکه باعث میشود او همیشه در ناراحتی باشد. | ||
* تقویت روحیه گذشت: اگر فرد مورد آزار یا توهین کسی قرار گرفت، به جای [[خشم]] و کینهتوزی نسبت به او، با صفت گذشت از او بگذرد؛ چرا که به گفته [[پیامبر(ص)]] بخشش، [[عزت]] و بزرگی انسان را میافزاید.<ref>عبدالله شبر، اخلاق شبرّ، ناشر هجرت، چاپ دوم، ۱۳۷۷، | * تقویت روحیه گذشت: اگر فرد مورد آزار یا توهین کسی قرار گرفت، به جای [[خشم]] و کینهتوزی نسبت به او، با صفت گذشت از او بگذرد؛ چرا که به گفته [[پیامبر(ص)]] بخشش، [[عزت]] و بزرگی انسان را میافزاید.<ref>عبدالله شبر، اخلاق شبرّ، ناشر هجرت، چاپ دوم، ۱۳۷۷، ص۲۵۳–۲۵۴.</ref> | ||
* رفتار دوستانه با شخص مورد کینه؛ برای نمونه در انجام خواستهها و برآوردن نیازهای او تلاش کند و نیکیهای او را در مجالس بیان کند.<ref name=":02"> | * رفتار دوستانه با شخص مورد کینه؛ برای نمونه در انجام خواستهها و برآوردن نیازهای او تلاش کند و نیکیهای او را در مجالس بیان کند.<ref name=":02">نراقی، احمد، معراج السعاده، ص۲۰۱.</ref> | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس|۲}} | ||
{{شاخه | {{شاخه | ||
| شاخه اصلی = اخلاق | | شاخه اصلی = اخلاق | ||
خط ۵۶: | خط ۵۵: | ||
| تغییر مسیر = شد | | تغییر مسیر = شد | ||
| ارجاعات = | | ارجاعات = | ||
| بازبینی نویسنده = | | بازبینی نویسنده = | ||
| بازبینی = | | بازبینی = | ||
| تکمیل = | | تکمیل = |