پرش به محتوا

علم جفر: تفاوت میان نسخه‌ها

۲٬۲۱۳ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۹ اکتبر ۲۰۲۲
خط ۱۷: خط ۱۷:
== خاستگاه ==
== خاستگاه ==
علم‌ جَفْر. اصطلاح‌ جفر به‌تدریج‌ برای‌ كتابهایی‌ بكار رفت‌ كه‌ با حروف‌ و اعداد و رعایت‌ جدولهای‌ مخصوص‌، روش‌ پیشگویی‌ و انجام‌ برخی‌ امور خارق‌ عادت‌ را به‌ خواننده‌ تعلیم‌ می‌داد. بسیاری‌ از اهل‌ جفر، جفر منسوب‌ به‌ ائمه‌ ع را همین‌گونه‌ می‌دانند و حتی‌ آن‌ را جفر جامع‌ نامیده‌اند؛ ولی‌، برای‌ این‌ مدعا در روایات‌ اهل‌ بیت‌ (ع) هیچ‌ دلیلی‌ نیست‌. جفر به‌ تدریج‌ به‌ دانش‌ پیش‌بینی‌ حوادث‌ آینده‌ نیز اطلاق‌ گردید. به‌ كسی‌ كه‌ جفر می‌دانست‌، جفری‌ می‌گفتند. بر این‌ اساس‌، علم‌ جفر با علم‌ حروف‌ و اعداد پیوندی‌ تنگاتنگ‌ پیدا كرد، به‌ گونه‌ای‌ كه‌ برخی‌ این‌ علم‌ را همان‌ علم‌ حروف‌ دانسته‌اند.<ref>علیرضا بهاردوست‌، مدخل علم جفر، دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، ج۱۰،</ref>
علم‌ جَفْر. اصطلاح‌ جفر به‌تدریج‌ برای‌ كتابهایی‌ بكار رفت‌ كه‌ با حروف‌ و اعداد و رعایت‌ جدولهای‌ مخصوص‌، روش‌ پیشگویی‌ و انجام‌ برخی‌ امور خارق‌ عادت‌ را به‌ خواننده‌ تعلیم‌ می‌داد. بسیاری‌ از اهل‌ جفر، جفر منسوب‌ به‌ ائمه‌ ع را همین‌گونه‌ می‌دانند و حتی‌ آن‌ را جفر جامع‌ نامیده‌اند؛ ولی‌، برای‌ این‌ مدعا در روایات‌ اهل‌ بیت‌ (ع) هیچ‌ دلیلی‌ نیست‌. جفر به‌ تدریج‌ به‌ دانش‌ پیش‌بینی‌ حوادث‌ آینده‌ نیز اطلاق‌ گردید. به‌ كسی‌ كه‌ جفر می‌دانست‌، جفری‌ می‌گفتند. بر این‌ اساس‌، علم‌ جفر با علم‌ حروف‌ و اعداد پیوندی‌ تنگاتنگ‌ پیدا كرد، به‌ گونه‌ای‌ كه‌ برخی‌ این‌ علم‌ را همان‌ علم‌ حروف‌ دانسته‌اند.<ref>علیرضا بهاردوست‌، مدخل علم جفر، دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، ج۱۰،</ref>
دربارۀ چیستی و ریشه‌های این علم، دیدگاههای متفاوتی وجود دارد. تهانوی در ''کشاف اصطلاحات الفنون''، جفر را ــ که علم حروف یا علم تکسیر نیـز نـامیده می‌شود ــ علمی دانستـه است کـه در آن از حروف به عنوان ساختاری مستقل برای دلالت، بحث می‌شود و از راه این علم می‌توان به حوادث دنیا تا پایان آن پی برد (۱ / ۲۰۲). طاش کوپری‌زاده علم جفر و جامعه را با یکدیگر آورده و در تعریف آنها گفته است: «و آن علم اجمالی به لوح قضا و قدر است که همه چیز در آنها مسطور است. جفر لوح قضا یا همان عقل کل است و جامعه لوح قَدَر یا نفس کل است و برخی مدعی شده‌اند که امام علی(ع) حروف بیست و هشت گانه را به روش بسط اعظم بر پوست بزغاله‌ای نگاشته بود و با شیوه‌ای ویژه از این حروف محتویات لوح قضا و قدر را استخراج می‌کرد» (۲ / ۴۲۰-۴۲۱). همچنین محمود دهدار شیرازی، از دانشمندان این علم، در تعریف آن چنین آورده است: « ... علم حروف و انواع و اقسام بسطها برای نتیجۀ مطلوب و آن ربط عالم سفلی به عالم علوی است، برای محبت یا بغض یا ... و دیگر اقسام آن»<ref>حسین روح اللهی، جفر، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۱۸.</ref>


== جفر، علم غریبه ==
== جفر، علم غریبه ==
'''جَفْر،''' شاخه‌ای از علوم غریبه که موضوع آن بررسی چگونگیِ تأثیر حروف در جهان هستی است.
بنابر تصريح برخى، فراگيرى علم جفر جايز است؛ اما برخى پيشگويى جزمى و حتمى از طريق جفر و مانند آن را حرام دانسته‌اند.<ref>فرهنگ فقه فارسي، موسسه دائرة المعارف الفقه الاسلامي، ج۳، ص۹۷.</ref>
.{{پایان پاسخ}}
.{{پایان پاسخ}}
{{مطالعه بیشتر}}
{{مطالعه بیشتر}}
۱۵٬۲۵۸

ویرایش