trustworthy
۷٬۳۴۶
ویرایش
عبدالرزاق صنعانی استاد بخاری در حدیث: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۷: | خط ۷: | ||
== شرح‌حال صنعانی == | == شرح‌حال صنعانی == | ||
ابوبکر عبدالرزاق بن همام بن نافع حمیری یمانی صنعانی از محدثان و مفسران شیعه در قرن دوم و اوایل قرن سوم هجری است. در سال ۱۲۶ قمری در صنعای یمن متولد شد و مراحل آموزش و استماع حدیث را در حجاز و عراق و شام گذراند.<ref>احمد بن محمد ابن خلکان، وفيات الأعيان و أنباء أبناء الزمان، بیروت، دار صادر، ج ۳، ص ۲۱۶-۲۱۷.</ref> در منابع شیعی، او از اصحاب [[امام جعفر صادق(ع)]] شمرده شده است.<ref>محمد بن الحسن الطوسی، رجال الطوسی، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، ص ۲۶۷. </ref> همچنین، صنعانی از [[امام محمدباقر(ع)]] و [[امام جعفرصادق(ع)]] نقل حدیث کرده است.<ref>السید محسن الامین، اعیان الشیعه، بیروت، دارالتعارف للمطبوعات، ج ۷، ص ۴۷۱.</ref> | ابوبکر عبدالرزاق بن همام بن نافع حمیری یمانی صنعانی از محدثان و مفسران شیعه در قرن دوم و اوایل قرن سوم هجری است. او در سال ۱۲۶ قمری در صنعای یمن متولد شد و مراحل آموزش و استماع حدیث را در حجاز و عراق و شام گذراند.<ref>احمد بن محمد ابن خلکان، وفيات الأعيان و أنباء أبناء الزمان، بیروت، دار صادر، ج ۳، ص ۲۱۶-۲۱۷.</ref> در منابع شیعی، او از اصحاب [[امام جعفر صادق(ع)]] شمرده شده است.<ref>محمد بن الحسن الطوسی، رجال الطوسی، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، ص ۲۶۷. </ref> همچنین، صنعانی از [[امام محمدباقر(ع)]] و [[امام جعفرصادق(ع)]] نقل حدیث کرده است.<ref>السید محسن الامین، اعیان الشیعه، بیروت، دارالتعارف للمطبوعات، ج ۷، ص ۴۷۱.</ref> | ||
رجال‌شناسان شیعه او را از ثقات و اعلام شیعه، مفسر و محدثی حافظ و | رجال‌شناسان شیعه او را از ثقات و اعلام شیعه، مفسر و محدثی حافظ و نویسندهٔ یکی از قدیمی‌ترین تفاسیر شیعی برشمرده‌اند.<ref>ابوالقاسم الخوئی، معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرواة، بی‌جا، بی‌نا، ج ۱۱، ص ۱۵؛ نیز: محمدمحسن آقابزرک الطهرانی، الذّريعة إلى تصانيف الشّيعة، قم، اسماعیلیان، ج ۴، ص ۲۵۰- ۲۵۱.</ref> صنعانی، در حالی که در نزد عالمان سنی به تشیع و داشتن علایق شیعی مشهور است، مورد وثوق آنان نیز قرار داشته و بعضی از بزرگان حدیث و رجال‌شناسان [[اهل سنت]] مقام علمی و وثاقت او را ستوده و تأیید کرده‌اند.<ref>جمال‌الدین المزی، تهذيب الكمال في اسماء الرجال، بیروت، مؤسسة الرسالة، ج ۱۸، ص ۵۷-۶۱.</ref> | ||
از آثار او می‌توان به تفسیر القرآن، کتاب السّنن في الفقه، الجامع الکبیر فی الحدیث، کتاب المغازی و تزكية الارواح عن مواقع الافلاح اشاره کرد.<ref>إسماعيل بن محمد أمين الباباني البغدادي، هدية العارفين أسماء المؤلفين وآثار المصنفين، بیروت، دار إحياء التراث العربي، ج ۱، ص ۵۶۶.</ref> صنعانی در اواخر عمر نابینا شد | از آثار او می‌توان به تفسیر القرآن، [[المصنف]]، کتاب السّنن في الفقه، الجامع الکبیر فی الحدیث، کتاب المغازی و تزكية الارواح عن مواقع الافلاح اشاره کرد.<ref>إسماعيل بن محمد أمين الباباني البغدادي، هدية العارفين أسماء المؤلفين وآثار المصنفين، بیروت، دار إحياء التراث العربي، ج ۱، ص ۵۶۶.</ref> صنعانی در اواخر عمر نابینا شد. او به سال ۲۱۱ق در یمن در گذشت.<ref>محمد بن حبان بن أحمد بن حبان، الثقات، الدکن، دائرة المعارف العثمانية بحيدر آباد الدكن الهند، ج ۸، ص ۴۱۲.</ref> | ||
==شرح‌حال بخاری== | ==شرح‌حال بخاری== | ||
ابوعبدالله محمد بن اسماعیل بن ابراهیم جعفی بخاری یکی از ائمهٔ حدیث اهل سنت است. او در سال ۱۹۴ق در شهر بخارا متولد شد و از ده‌سالگی مشغول تحصیل علم شد. در بیست‌سالگی برای کسب دانش و [[استماع حدیث]] به سفر در نقاط مختلف جهان اسلام پرداخت.<ref>احمد پاکتچی، «بخاری»، دایرة المعارف بزرگ اسلامی، ج ۱۱، ص ۴۵۶.</ref> او به خراسان، جبال، عراق، حجاز، شام، مصر و بغداد سفر کرد. در بغداد، محدثان زیادی از او حدیث شنیدند و به ضبط آنها پرداختند.<ref>احمد بن محمد ابن خلکان، وفیات الاعیان، قم، شریف رضی، ج ۴، ص ۱۸۸.</ref> | ابوعبدالله محمد بن اسماعیل بن ابراهیم جعفی [[بخاری]] یکی از ائمهٔ حدیث اهل سنت است. او در سال ۱۹۴ق در شهر بخارا متولد شد و از ده‌سالگی مشغول تحصیل علم شد. در بیست‌سالگی برای کسب دانش و [[استماع حدیث]] به سفر در نقاط مختلف جهان اسلام پرداخت.<ref>احمد پاکتچی، «بخاری»، دایرة المعارف بزرگ اسلامی، ج ۱۱، ص ۴۵۶.</ref> او به خراسان، جبال، عراق، حجاز، شام، مصر و بغداد سفر کرد. در بغداد، محدثان زیادی از او حدیث شنیدند و به ضبط آنها پرداختند.<ref>احمد بن محمد ابن خلکان، وفیات الاعیان، قم، شریف رضی، ج ۴، ص ۱۸۸.</ref> | ||
بخاری علاقه زیادی به حدیث و جمع‌آوری آن داشت و در کوشش برای | بخاری علاقه زیادی به حدیث و جمع‌آوری آن داشت و در کوشش برای جمع‌آوری و ضبط احادیث همت عالی و ذوقی سرشار داشت. به هر شهری که می‌رفت با حفّاظ حدیث ملاقات و در مجالس محدثان شرکت می‌نمود و روایات آنان را ثبت می‌کرد.<ref>محمد فرید وجدی، دایرةالمعارف القرن العشرین، بیروت دار الفکر، ج ۲، ص ۵۶.</ref> از تألیفات او می‌توان به التاریخ الکبیر، الضعفاء، السنن فی الفقه اشاره کرد.<ref>محمد بن اسحاق بن الندیم، کتاب الفهرست، بیروت، دار المعرفة، ص ۲۸۲.</ref> | ||
مهم‌ترین کتاب بخاری کتاب مشهور [[صحیح بخاری]] است. این کتاب با نام کامل الجامع المسند الصّحیح المختصر من امور رسول اللّه(ص) و سننه و ایامه یکی از مهم‌ترین کتاب‌های روایی اهل سنت و یکی از [[صحاح سته]] آنان به‌شمار می‌رود. | مهم‌ترین کتاب بخاری کتاب مشهور [[صحیح بخاری]] است. این کتاب با نام کامل الجامع المسند الصّحیح المختصر من امور رسول اللّه(ص) و سننه و ایامه یکی از مهم‌ترین کتاب‌های روایی اهل سنت و یکی از [[صحاح سته]] آنان به‌شمار می‌رود. بخاری در شب [[عید قربان]] سال ۲۵۶ق درگذشت.<ref>احمد پاکتچی، «بخاری»، دایرة المعارف بزرگ اسلامی، ج ۱۱، ص ۴۵۷.</ref> | ||
==ارتباط صنعانی با بخاری== | ==ارتباط صنعانی با بخاری== | ||
صنعانی از | صنعانی از روّات بخاری برشمرده شده است.<ref>إسماعيل بن محمد أمين الباباني البغدادي، هدية العارفين أسماء المؤلفين وآثار المصنفين، بیروت، دار إحياء التراث العربي، ج ۱، ص ۵۶۶.</ref> در صحیح بخاری روایات کثیری از طریق عبدالرزاق صنعانی نقل شده است.<ref>فهرستی از این روایات را ن.ک: السید حمید الحسینی و محمدجعفر المحمودتبار، عبدالرزاق الصنعانی شخصیته و تراثه العلمی، قم، مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) و برگ فردوس، ص ۳۲-۳۷. </ref> این روایات با واسطه، عموماً یک واسطه، از صنعانی نقل شده‌اند. | ||
بدرالدین عینی، یکی از شارحان صحیح بخاری، پس از تقسیم راویان و استادان بخاری به پنج طبقه، نام عبدالرزاق صنعانی را در | بدرالدین عینی، یکی از شارحان صحیح بخاری، پس از تقسیم راویان و استادان بخاری به پنج طبقه، نام عبدالرزاق صنعانی را در طبقهٔ سوم ذکر می‌کند. عینی در طبقه سوم از افرادی یاد کرده که بخاری زمان و مکان آنان را درک کرده و احتمالاً آنان را ملاقات کرده است، اما از آنها حدیثی نشنیده و نقل نکرده یا با واسطه نقل کرده است.<ref>بدرالدین محمود بن احمد العینی، عمده القاری شرح صحیح البخاری، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ج ۱، ص ۷.</ref> عبدالرزاق صنعانی جزو قسمت دوم این طبقه به‌شمار رفته است؛ چون روایات نقل شده از او در صحیح بخاری با یک واسطه نقل شده است. | ||
==مطالعه بیشتر== | ==مطالعه بیشتر== | ||
*عبدالرزاق الصنعانی شخصیته و تراثه العلمی، السید حمید الحسینی و محمدجعفر المحمودتبار، مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) و برگ فردوس. | *عبدالرزاق الصنعانی شخصیته و تراثه العلمی، السید حمید الحسینی و محمدجعفر المحمودتبار، مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) و برگ فردوس. | ||