پرش به محتوا

مقام محمود: تفاوت میان نسخه‌ها

۲۸۲ بایت حذف‌شده ،  ‏۴ اکتبر ۲۰۲۲
خط ۸: خط ۸:
واژه «محمود» به معنای «ستایش شده» است.<ref>راغب اصفهانی، حسین، مفردات الفاظ القرآن، بیروت، دارالعلم، اول، ۱۴۱۲ق، ص۲۵۶.</ref>  مقام محمود در قرآن از جمله مقاماتی که برای پیامبر(ص) وعده داده شده است:
واژه «محمود» به معنای «ستایش شده» است.<ref>راغب اصفهانی، حسین، مفردات الفاظ القرآن، بیروت، دارالعلم، اول، ۱۴۱۲ق، ص۲۵۶.</ref>  مقام محمود در قرآن از جمله مقاماتی که برای پیامبر(ص) وعده داده شده است:


{{قرآن|وَمِنَ اللَّيْلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ نَافِلَةً لَكَ عَسَىٰ أَنْ يَبْعَثَكَ رَبُّكَ مَقَامًا مَحْمُودًا|ترجمه=و پاسی از شب را برای عبادت و بندگی بیدار باش که این افزون [بر واجب،] ویژه توست، امید است پروردگارت تو را [به سبب این عبادت ویژه] به جایگاهی ستوده برانگیزد|سوره=اسراء|آیه=۷۹}}.
{{قرآن|وَمِنَ اللَّيْلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ نَافِلَةً لَكَ عَسَىٰ أَنْ يَبْعَثَكَ رَبُّكَ مَقَامًا مَحْمُودًا|ترجمه=و پاسی از شب را برای عبادت و بندگی بیدار باش که این افزون [بر واجب،] ویژه توست، امید است پروردگارت تو را [به سبب این عبادت ویژه] به جایگاهی ستوده برانگیزد|سوره=اسراء|آیه=۷۹}}. خداوند در قرآن، محمود بودن و ستایش شدن مقام پیامبر را مطلق آورده و از این برداشت شده که همگان آن‌را می‌پسندند و ستایش می‌کنند.  


خداوند در قرآن، محمود بودن و ستایش شدن مقام پیامبر را مطلق آورده و از این برداشت شده که همگان آن‌را می‌پسندند و ستایش می‌کنند. این مقام را شفاعت کبرای [[رسول خدا(ص)]] دانسته‌اند که [[روز قیامت]] پیامبر در آن مقام قرار می‌گیرد. روایات وارد شده در تفسیر این آیه از طریق [[شیعه]] و [[اهل‌سنت]] همه بر این معنا دلالت دارند.<ref>طباطبایی، محمد حسین، ‏المیزان فی تفسیر القرآن، ‏ قم‏، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ پنجم، ‏۱۴۱۷ ق، ج‏۱۳، ص۱۷۶؛ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ اول، ۱۳۷۴، ج‏۱۲، ص۲۲۵؛ طبرسی، فضل، مجمع البیان، تهران، ناصر خسرو، چاپ سوم، ۱۳۷۲ش، ج۶، ص۶۷۱. جهت اطلاع بیشتر از روایات پیرامون این موضوع به تفسیر نورالثقلین، جلد۳، صفحه ۲۰۴ به بعد مراجعه نمایید.</ref>
این مقام را شفاعت کبرای [[رسول خدا(ص)]] دانسته‌اند که [[روز قیامت]] پیامبر در آن مقام قرار می‌گیرد. روایات وارد شده در تفسیر این آیه از طریق [[شیعه]] و [[اهل‌سنت]] همه بر این معنا دلالت دارند.<ref>طباطبایی، محمد حسین، ‏المیزان فی تفسیر القرآن، ‏ قم‏، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ پنجم، ‏۱۴۱۷ ق، ج‏۱۳، ص۱۷۶؛ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ اول، ۱۳۷۴، ج‏۱۲، ص۲۲۵؛ طبرسی، فضل، مجمع البیان، تهران، ناصر خسرو، چاپ سوم، ۱۳۷۲ش، ج۶، ص۶۷۱. جهت اطلاع بیشتر از روایات پیرامون این موضوع به تفسیر نورالثقلین، جلد۳، صفحه ۲۰۴ به بعد مراجعه نمایید.</ref> شفاعت کبری، یکی از مصادیق و جلوه‌ای از مظاهر مقام محمود است.<ref>طهرانی، ابوالفضل، شفاء الصدور فی شرح زیارت العاشور، قم، اسوه، چاپ دوم، ۱۳۸۷ش، ص۳۳۲.</ref> میزان شفاعت نزد خداوند براساس تقرب به ذات الهی تعریف می‌شود و هر بنده‌ای که در طریق بندگی قله‌های بالاتری را در نوردیده باشد، از مقام شفاعت بالاتری برخوردار خواهد بود.


رسول خدا(ص) فرمود: «زمانی که مردم در روز قیامت محشور می‌شوند، منادی ندا می‌دهد: ای رسول خدا، همانا خداوند بزرگ تو را متصدی پاداش دادن دوستانت و ... دشمنان دشمنان هستی، پس هر پاداشی که می‌خواهی به آن‌ها عطا کن. و من می‌گویم ای پروردگار! بهشت را به آن‌ها بده. ... این همان مقام محمودی است که مرا به آن نوید داده است».<ref>طوسی، محمد، الأمالی، قم، دارالثقافه، چاپ اول، ۱۴۱۴ق، ص۲۹۸.</ref>
رسول خدا(ص) فرمود: «زمانی که مردم در روز قیامت محشور می‌شوند، منادی ندا می‌دهد: ای رسول خدا، همانا خداوند بزرگ تو را متصدی پاداش دادن دوستانت و ... دشمنان دشمنان هستی، پس هر پاداشی که می‌خواهی به آن‌ها عطا کن. و من می‌گویم ای پروردگار! بهشت را به آن‌ها بده. ... این همان مقام محمودی است که مرا به آن نوید داده است».<ref>طوسی، محمد، الأمالی، قم، دارالثقافه، چاپ اول، ۱۴۱۴ق، ص۲۹۸.</ref>
خط ۱۸: خط ۱۸:
* در زیارت عاشورا آمده: {{عربی|و أَسْأَلُهُ أَنْ یُبَلِّغَنِی الْمَقَامَ الْمَحْمُودَ لَکُمْ عِنْدَ اللَّهِ|ترجمه=و از خدا درخواست می‌کنم که مرا به مقام محمودی که برای شما نزد خداست، برساند}}.<ref>كامل الزيارات، النص، ص ۱۷۷.</ref>
* در زیارت عاشورا آمده: {{عربی|و أَسْأَلُهُ أَنْ یُبَلِّغَنِی الْمَقَامَ الْمَحْمُودَ لَکُمْ عِنْدَ اللَّهِ|ترجمه=و از خدا درخواست می‌کنم که مرا به مقام محمودی که برای شما نزد خداست، برساند}}.<ref>كامل الزيارات، النص، ص ۱۷۷.</ref>
* در زیارت جامعه کبیره درباره همه معصومان(ع) آمده است: {{عربی|وَلَكُمُ الْمَوَدَّةُ الْواجِبَةُ، وَالدَّرَجاتُ الرَّفِيعَةُ، وَالْمَقامُ الْمَحْمُودُ، وَالْمَكانُ الْمَعْلُومُ عِنْدَاللّٰهِ عَزَّوَجَلّ|ترجمه=و برای شماست مودّت واجب و درجات بلند و مقام محمود و جایگاه معلوم نزد خداوند.}}.<ref>شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، قم، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ دوم، ۱۴۱۳ق، ج‏۲، ص۶۱۶.</ref>
* در زیارت جامعه کبیره درباره همه معصومان(ع) آمده است: {{عربی|وَلَكُمُ الْمَوَدَّةُ الْواجِبَةُ، وَالدَّرَجاتُ الرَّفِيعَةُ، وَالْمَقامُ الْمَحْمُودُ، وَالْمَكانُ الْمَعْلُومُ عِنْدَاللّٰهِ عَزَّوَجَلّ|ترجمه=و برای شماست مودّت واجب و درجات بلند و مقام محمود و جایگاه معلوم نزد خداوند.}}.<ref>شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، قم، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ دوم، ۱۴۱۳ق، ج‏۲، ص۶۱۶.</ref>
اشاره به مقام محمود در زیارت عاشورا و زیارت جامعه و انتساب آن به اهل‌بیت پیامبر نیز همان اشاره به مقام محمود پیامبر است. مقام محمود دارای مراتب مختلف و درجات گوناگون است.<ref>طهرانی، ابوالفضل، شفاء الصدور فی شرح زیاره العاشور، قم، اسوه، چاپ دوم، ۱۳۸۷ش، ص۳۳۳.</ref> رسول‌الله مظهر تام و تمام اسماء و صفات الهی و اشرف مخلوقات عالم است و در اوج قله آن قرار دارد و به استناد برخی از روایات، امامان معصوم(ع) و حضرت زهرا(س) در این مقام همراه و همدوش پیامبر اسلام هستند.
اشاره به مقام محمود در دعاها و انتساب آن به اهل‌بیت پیامبر نیز همان اشاره به مقام محمود پیامبر است. مقام محمود دارای مراتب مختلف و درجات گوناگون است.<ref>طهرانی، ابوالفضل، شفاء الصدور فی شرح زیاره العاشور، قم، اسوه، چاپ دوم، ۱۳۸۷ش، ص۳۳۳.</ref> رسول‌الله مظهر تام و تمام اسماء و صفات الهی و اشرف مخلوقات عالم است و به استناد برخی روایات، امامان معصوم(ع) و حضرت زهرا(س) در این مقام همراه و همدوش پیامبر اسلام هستند.
 
شفاعت کبری، یکی از مصادیق و جلوه‌ای از مظاهر مقام محمود است.<ref>طهرانی، ابوالفضل، شفاء الصدور فی شرح زیارت العاشور، قم، اسوه، چاپ دوم، ۱۳۸۷ش، ص۳۳۲.</ref> شفاعت و میزان بهره‌مندی شافعان از آن نزد خدای متعال بر اساس تقرب به ذات الهی تعریف می‌شود و هر بنده‌ای که در طی طریق بندگی قله‌های بالاتری را درنوردیده باشد، از مقام شفاعت بالاتری برخوردار خواهد بود. براین‌اساس، مقام شفاعت کبری تجلی و بروز بیرونی این مقام در صحنه قیامت است.


در باب امکان همراهی مؤمنان و شیعیان با پیامبر و ائمه(ع) در سرای آخرت نیز روایاتی وجود دارد. از رسول خدا روایت شده است: «... کسی که به شما (حسنین) و ائمه از ذریه شما تمسک کند در قیامت همراه ما بوده و کنار ما در بهشت و در مرتبه ما خواهد بود.»<ref>خزاز رازی، علی، کفایه الأثر فی النصّ علی الأئمه الإثنی عشر، قم، بیدار، ۱۴۰۱ ق، ص۹۶.</ref>
در باب امکان همراهی مؤمنان و شیعیان با پیامبر و ائمه(ع) در سرای آخرت نیز روایاتی وجود دارد. از رسول خدا روایت شده است: «... کسی که به شما (حسنین) و ائمه از ذریه شما تمسک کند در قیامت همراه ما بوده و کنار ما در بهشت و در مرتبه ما خواهد بود.»<ref>خزاز رازی، علی، کفایه الأثر فی النصّ علی الأئمه الإثنی عشر، قم، بیدار، ۱۴۰۱ ق، ص۹۶.</ref>
۱۱٬۹۱۳

ویرایش