پرش به محتوا

اهل‌سنت و تکفیر شیعیان: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{شروع متن}} {{سوال}} آيا مذاهب چهارگانه اهل سنت شيعه اماميه را كافر مي دانند؟ {{پایان سوال}} {{پاسخ}} هرچند در نزد پيروان مذاهب اهل سنت شيعه به عنوان روافض تكفير مي گردد، اما نظر مذاهب چهارگانه اهل سنت در اين مورد دچار تناقض گويي و اضطراب است. از يك س...» ایجاد کرد)
برچسب: ویرایش مبدأ ۲۰۱۷
 
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴: خط ۴:
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
هرچند در نزد پيروان مذاهب اهل سنت شيعه به عنوان روافض تكفير مي گردد، اما نظر مذاهب چهارگانه اهل سنت در اين مورد دچار تناقض گويي و اضطراب است. از يك سو معياري را كه براي اسلام و كفر مطرح مي كنند شيعه با اين معيار از ديدگاه اهل سنت نمي تواند كافر باشد اما ازسوي ديگر برخي از مذاهب اهل سنت مطالبي را مطرح كرده اند كه كفر شيعه از آنها به دست مي آيد و بدعت را به شيعه نسبت داده و لازمه بدعت را كفر دانسته اند. هرچند برخي از آنان چنين ملازمه اي را نمي پذيرند. قبل از بيان فتواي و نظر مذاهب اهل سنت در اين خصوص به معرفي اجمالي مذاهب اهل سنت مي پردازيم. 
هرچند در نزد پيروان مذاهب اهل سنت شيعه به عنوان روافض تكفير مي گردد، اما نظر مذاهب چهارگانه اهل سنت در اين مورد دچار تناقض گويي و اضطراب است. از يك سو معياري را كه براي اسلام و كفر مطرح مي كنند شيعه با اين معيار از ديدگاه اهل سنت نمي تواند كافر باشد اما ازسوي ديگر برخي از مذاهب اهل سنت مطالبي را مطرح كرده اند كه كفر شيعه از آنها به دست مي آيد و بدعت را به شيعه نسبت داده و لازمه بدعت را كفر دانسته اند. هرچند برخي از آنان چنين ملازمه اي را نمي پذيرند.  
1. مذهب حنفي
 
پيروان ابوحنيفه نعمان بن ثابت خراسانى (80 ـ 150 ق) هستند كه از شاگردان امام جعفر صادق عليه السلام بوده، مذهب حنفى بزرگترين مذهب اهل سنت است و غالباً در آسيا سكونت دارند و نيمى از مسلمانان روى زمين مى باشند، معروف ترين تأليفات ابوحنيفه المسند در حديث و كتاب المخارج و كتاب الفقه الاكبر در فقه است.
2. مذهب شافعي
ابوعبدالله محمد ادريس شافعي بنيانگذار اين مكتب است. شافعي مابين سالهاي 146 تا 150 قمري در غزه به دنيا آمد ودر سال 204 وفات يافت. او از مالك بن انس و محمد بن حسن شيباني شاگرد ابوحنيفه بهره برد. پيروان ابوعبدالله محمد بن ادريس شافعى هاشمى مطلبى (150 ـ 241 ق) صاحب كتاب الأمّ در فقه و المسند در حديث هستند و پيروان اين مذهب غالباً در كردستان و مصر سكونت دارند.
3. مذهب مالكي
شاخه مالكي از مذاهب فقهي و پيرو ابوعبدالله مالك بن انس است. وي در سالهاي 90 تا 95 هجري قمري در مدينه متولد شده‌است. وفات وي را در فاصله سالهاي 174 تا 179 مي‌دانند. او را امام دارالهجره و امام المدينه مي‌گويند. مكتب مالكي در مدينه شكل گرفت. وى به خواهش منصور عباسى كتاب الموطّأ را در فقه و حديث تصنيف نمود، بيشتر پيروان وي در شمال افريقا سكونت دارند.
4. مذهب حنبلي
احمد بن محمد بن حنبل (164-241ق) امام اين مذهب است. او از بزرگان محدثين اهل سنت است. در اين ترديد است كه آيا خود او فتواي مجتهدانه مي‌داده است يا از فتوا پرهيز داشته و تنها به روايت عمل مي‌كرده و شاگردانش بوده‌اند كه آراء او را منتشر كردند.[1] وى صاحب كتاب المسند در حديث و الناسخ و المنسوخ در فقه و كتب بسيار ديگرى در فقه و تفسير و حديث و تاريخ است، پيروان اين مذهب در افريقا و خليج فارس و عربستان ساكنند. از جمله پيروان فقهي حنابله، وهابيت هستند.
فرقه وهابيت گرچه به لحاظ فقهي حنبلي مذهب‌اند ولي به لحاظ فكري مورد اعتراض همه مذاهب چهارگانه اهل سنت قرار گرفته اند. فرقة وهابيت، پيروان محمد بن عبدالوهاب مي باشند كه وي تابع ابن تيميه حنبلي شامي بوده است. وي براي تكفير مسلمانان مدعي شد كه اعتقاد به شفاعت و اموري مانند تبرّك و توسل به پيامبران شرك و مخالف توحيد است.[2]
البته مذاهب چهارگانه اهل سنت انديشه ابن تيميه و پيروان و اتباع او را بر نتافتند و در مقابل او موضع‌گيري نمودند و گروهي از فقها عليه او قيام نمودند و از قاضي وقت كه حنفي هم بوده است محاكمه او را خواستار شدند و توسط قاضي مالكي وقت به زندان محكوم شد.
ابن كثير از بزرگان اهل سنّت مي نويسد: قضات هر چهار مذهب (حنفي، مالكي، شافعي و حنبلي) او را مذمت و به زندان محكوم كردند.[3] شوكاني از علماي بزرگ اهل سنت نيز مي‌نويسد: طبق فتواي قاضي مالكي دمشق كه حكم به كفر او داده بود در دمشق ندا در دادند كه هر كس معتقد به عقايد ابن تيميه باشد خون و مالش حلال است.[4]
بعد از بيان اين مقدمه بحث تكفير شيعه از سوي مذاهب اهل سنت از دو جهت قابل توجه است:  
بعد از بيان اين مقدمه بحث تكفير شيعه از سوي مذاهب اهل سنت از دو جهت قابل توجه است:  
1. معيار كفر و كافر از ديدگاه ‌فقهاى اهل سنت
1. معيار كفر و كافر از ديدگاه ‌فقهاى اهل سنت
خط ۳۲: خط ۲۲:
شافعي ها به طور سرپوشيده اقتداء به كساني را كه قائل به خلق قرآن هستند و بدعت شان موجب كفر نمي شود جايز دانسته اند.[14] ولي نگفته اند كه كدام بدعت موجب كفر مي شود و كدام موجب كفر نمي شود.
شافعي ها به طور سرپوشيده اقتداء به كساني را كه قائل به خلق قرآن هستند و بدعت شان موجب كفر نمي شود جايز دانسته اند.[14] ولي نگفته اند كه كدام بدعت موجب كفر مي شود و كدام موجب كفر نمي شود.
به هر حال در كتاب هاي علماء مذاهب حنبلي، مالكي و شافعي در ين مسئله از عنوان روافض استفاده نشده است امّا در كتاب هاي علماء حنفي مذهب اين عنوان خيلي به چشم مي خورد و معمولاً آن را بر شيعيان امامي حمل مي كنند.
به هر حال در كتاب هاي علماء مذاهب حنبلي، مالكي و شافعي در ين مسئله از عنوان روافض استفاده نشده است امّا در كتاب هاي علماء حنفي مذهب اين عنوان خيلي به چشم مي خورد و معمولاً آن را بر شيعيان امامي حمل مي كنند.
در نتيجه مي توان گفت از نظر مذهب حنفي شيعه اماميه و كساني كه خلافت ابوبكر را قبول ندارند و نيز كساني كه قائل به خلق قرآن هستند، كافر شمرده مي شود. وحنبلي ها به صراحت به كفر شيعه فتوا نداده اند. كلمات علماء مذهب مالكي صراحت بر عدم كفر شيعه دارد. از سخنان شافعيان نيز كفر شيعه اماميه به دست نمي آيد.  
در نتيجه مي توان گفت از نظر مذهب حنفي شيعه اماميه و كساني كه خلافت ابوبكر را قبول ندارند و نيز كساني كه قائل به خلق قرآن هستند، كافر شمرده مي شود. وحنبلي ها به صراحت به كفر شيعه فتوا نداده اند. كلمات علماء مذهب مالكي صراحت بر عدم كفر شيعه دارد. از سخنان شافعيان نيز كفر شيعه اماميه به دست نمي آيد.
پي نوشت ها:
 
[1] . براي آشنايي بيشتر ر.ك: آشنايي با فرق تسنن، فرمانيان، مهدي، مركز مديريت حوزه علميه، قم، 1387.
[1] . براي آشنايي بيشتر ر.ك: آشنايي با فرق تسنن، فرمانيان، مهدي، مركز مديريت حوزه علميه، قم، 1387.
[2] . براي اطلاعات بيشتر در مورد فرقه وهابيت رجوع كنيد: آئين وهابيت، آيۀالله سبحاني، جعفر، انتشارات اسلامي.
[2] . براي اطلاعات بيشتر در مورد فرقه وهابيت رجوع كنيد: آئين وهابيت، آيۀالله سبحاني، جعفر، انتشارات اسلامي.
[3] . ابن كثير، البداية و النهاية، ج 14، ص 47.
[3] . ابن كثير، البداية و النهاية، ج 14، ص 47.
[4] . الدرر الكامنة، شوكاني، ج 1، ص 147.
[4] . الدرر الكامنة، شوكاني، ج 1، ص 147.
[5] . بررسي فتواي تكفير در نگاه مذاهب اسلامي، رجبي، حسين، ص 27، نشر مشعر،تهران ١٣٨٨ش.
[5] . بررسي فتواي تكفير در نگاه مذاهب اسلامي، رجبي، حسين، ص 27، نشر مشعر،تهران ١٣٨٨ش.
[6]. نووي، ابو زكريا يحيي بن شرف، صحيح مسلم بشرح النووي، ج1، ص150، بيروت،  دار إحياء التراث العربي، چ2،  1392ق.  
[6]. نووي، ابو زكريا يحيي بن شرف، صحيح مسلم بشرح النووي، ج1، ص150، بيروت،  دار إحياء التراث العربي، چ2،  1392ق.  
[7]. ابن نجيم مصري، زين الدين ابن نجيم،  البحر الرائق شرح كنز الدقائق، ج1، ص371، بيروت، دار المعرفة ، چ2، بي‌تا.   
[7]. ابن نجيم مصري، زين الدين ابن نجيم،  البحر الرائق شرح كنز الدقائق، ج1، ص371، بيروت، دار المعرفة ، چ2، بي‌تا.   
[8]. صحيح مسلم: ج 4 ص 1871 ح 2405 باب/ فضائل علي/ ط دار احياء التراث، و صحيح البخاري ج 5 ص 171، و ج 5 ص 22 ط دار احياء التراث العربي؛ براي اطلاعات بيشتر رك: الفصول المهمة في تاليف الامة، سيد عبد الحسين شرف الدين،‏ ص 34-30، المجمع العالمي للتقريب‏، تهران، ‏1423 ق‏.
[8]. صحيح مسلم: ج 4 ص 1871 ح 2405 باب/ فضائل علي/ ط دار احياء التراث، و صحيح البخاري ج 5 ص 171، و ج 5 ص 22 ط دار احياء التراث العربي؛ براي اطلاعات بيشتر رك: الفصول المهمة في تاليف الامة، سيد عبد الحسين شرف الدين،‏ ص 34-30، المجمع العالمي للتقريب‏، تهران، ‏1423 ق‏.
[9]. شيخ شلتوت مي‌گويد: «ان المذهب الجعفرى المعروف بمذهب الشيعة الامامية الاثنى عشرية، مذهب يجوز التعبد به شرعاً كسائر المذاهب اهل السنة». رك: مجله رسالة الاسلام شماره 3 سال 11.
[9]. شيخ شلتوت مي‌گويد: «ان المذهب الجعفرى المعروف بمذهب الشيعة الامامية الاثنى عشرية، مذهب يجوز التعبد به شرعاً كسائر المذاهب اهل السنة». رك: مجله رسالة الاسلام شماره 3 سال 11.
[10]. مصري حنفي، زين الدين ابن نجيم، البحر الرائق شرح كنز الدقائق، 1:611. بيروت، محمد علي بيضون، اول، 1418ق.و حنفي فخرالدين عثمان بن علي.تبيين الحقائق شرح كنزالدقائق، 2:160، قاهره، دارالكتب الاسلاميه، 1313ق.
[10]. مصري حنفي، زين الدين ابن نجيم، البحر الرائق شرح كنز الدقائق، 1:611. بيروت، محمد علي بيضون، اول، 1418ق.و حنفي فخرالدين عثمان بن علي.تبيين الحقائق شرح كنزالدقائق، 2:160، قاهره، دارالكتب الاسلاميه، 1313ق.
[11]. كمال الدين محمد بن عبد الواحد، فتح القدير، 2:182، بيروت، دارالفكر، بي‌تا.
[11]. كمال الدين محمد بن عبد الواحد، فتح القدير، 2:182، بيروت، دارالفكر، بي‌تا.
[12]. سيوطي رحيباني، مصطفي، مطالب اولي النهي... 3:410، دمشق، مكتب الاسلامي، 1961م.
[12]. سيوطي رحيباني، مصطفي، مطالب اولي النهي... 3:410، دمشق، مكتب الاسلامي، 1961م.
[13]. محمد عيش، منح الجليل شرح مختصر الخليل، 2:299، بيروت، دارالفكر، 1409ق.
[13]. محمد عيش، منح الجليل شرح مختصر الخليل، 2:299، بيروت، دارالفكر، 1409ق.
[14]. النووي، محي الدين، المجموع، 4:254، بيروت، دارالفكر، 1997م.
[14]. النووي، محي الدين، المجموع، 4:254، بيروت، دارالفكر، 1997م.
==منابع==
==منابع==
۱۱٬۹۱۳

ویرایش