حائل‌شدن خداوند میان انسان و قلبش در آیه ۲۴ سوره انفال: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۰: خط ۲۰:


==تفسیر==
==تفسیر==
آيه مورد بحث مى‏خواهد بفرمايد: بدانيد كه خدا مالك حقيقى شما و دلهاى شما است، و او از هر چيز به شما نزديك‏تر است‏


خداى تعالى ميان انسان و جزء جزء وجودش و تمامى توابعش حائل است، بين او و قلبش، بين او و گوشش، بين او و چشمش، بين او و بدنش و بين او و جانش، و در آنها هم بنحو ايجاد تصرف می‌كند، و هم بنحو مالك قرار دادن انسان، كه هر مقدار از آن را بهر نحوى كه بخواهد به سود انسان تمليك می‌كند، و هر مقدار را كه نخواهد نمی‌كند.<ref>علامه طباطبایی، ترجمه تفسير الميزان، ج۹، ص ۵۸.</ref>


خداى تعالى ميان انسان و جزء جزء وجودش و تمامى توابعش حائل است، بين او و قلبش، بين او و گوشش، بين او و چشمش، بين او و بدنش و بين او و جانش، و در آنها هم بنحو ايجاد تصرف می‌كند، و هم بنحو مالك قرار دادن انسان، كه هر مقدار از آن را بهر نحوى كه بخواهد به سود انسان تمليك می‌كند، و هر مقدار را كه نخواهد نمی‌كند. آیه می گوید بدانيد كه خدا مالك حقيقى شما و دلهاى شما است، و او از هر چيز به شما نزديك‏تر است‏<ref>علامه طباطبایی، ترجمه تفسير الميزان، ج۹، ص ۵۸.</ref>


تفاسیر مختلفی از آیه ۲۴ سوره انفال وجود دارد:
تفاسیر مختلفی از آیه ۲۴ سوره انفال وجود دارد:
خط ۳۴: خط ۳۳:
اما وجه جمع همه این تفسیرها این است که گفته شود: خداوند در همه جا حاضر و ناظر است و به همه موجودات احاطه دارد و مرگ و حیات، علم و قدرت، آرامش و امنیت، توفیق و سعادت همه در دست او و به قدرت اوست؛ به همین دلیل انسان نه چیزی را می‌تواند از او پنهان بدارد و نه کاری را بی‌توفیق او انجام دهد و نه سزاوار است به غیر او روی آورد و از غیر او تقاضا کند؛ چرا که او مالک همه چیز است و محیط به تمام وجود انسان. او به یک یک اجزاء وجودی انسان و توابع آن‌ها محیط است و به‌طور حقیقت همه آن‌ها را مالک است و در آن‌ها به هر صورت که بخواهد تصرف می‌کند و از ملک خود و تصرفاتش هر مقدار که بخواهد به انسان واگذار می‌نماید و به او تملیک می‌کند. پس خداوند، بین انسان و تمام اجزاء وجودش و تمامی توابع آن‌ها حائل است. و بین او و قلبش، بین او و گوشش، بین او و چشمش، بین او و بدنش، و بین او و جانش، هر مقدار از آن‌ها را به هر نحوی که بخواهد به سود انسان تملیک می‌کند و هر مقدار را که نخواهد نمی‌کند.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسير نمونه، ج۷، ص ۱۲۹.</ref>
اما وجه جمع همه این تفسیرها این است که گفته شود: خداوند در همه جا حاضر و ناظر است و به همه موجودات احاطه دارد و مرگ و حیات، علم و قدرت، آرامش و امنیت، توفیق و سعادت همه در دست او و به قدرت اوست؛ به همین دلیل انسان نه چیزی را می‌تواند از او پنهان بدارد و نه کاری را بی‌توفیق او انجام دهد و نه سزاوار است به غیر او روی آورد و از غیر او تقاضا کند؛ چرا که او مالک همه چیز است و محیط به تمام وجود انسان. او به یک یک اجزاء وجودی انسان و توابع آن‌ها محیط است و به‌طور حقیقت همه آن‌ها را مالک است و در آن‌ها به هر صورت که بخواهد تصرف می‌کند و از ملک خود و تصرفاتش هر مقدار که بخواهد به انسان واگذار می‌نماید و به او تملیک می‌کند. پس خداوند، بین انسان و تمام اجزاء وجودش و تمامی توابع آن‌ها حائل است. و بین او و قلبش، بین او و گوشش، بین او و چشمش، بین او و بدنش، و بین او و جانش، هر مقدار از آن‌ها را به هر نحوی که بخواهد به سود انسان تملیک می‌کند و هر مقدار را که نخواهد نمی‌کند.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسير نمونه، ج۷، ص ۱۲۹.</ref>


برخى گويند: منظور اين است كه خداوند، حتى از خود انسان، به قلب انسان نزديكتر است.برخى گويند: منظور اين است كه خداوند قادر است كه دلها را منقلب و حالى بحالى گرداند. در دعا مى‏خوانيم: «يا مقلب القلوب و الأبصار» گويا مسلمين از جنگ مى‏ترسيدند، از اينرو به آنها اعلام كرد كه: قادر است ميان ايشان و انديشه‌‏هاى ترسناكى كه در دلشان هست، فاصله افكند و ترس آنها را تبديل به ايمنى سازد. محمد بن اسحاق گويد: يعنى قلب نمى‏تواند چيزى را از خداوند مكتوم بدارد.<ref>طبرسی، ترجمه تفسير مجمع البيان، ج۱۰، ص ۱۹۲.
برخى گويند: منظور اين است كه خداوند، حتى از خود انسان، به قلب انسان نزديكتر است. برخى گويند: منظور اين است كه خداوند قادر است كه دلها را منقلب و حالى بحالى گرداند. در دعا مى‏خوانيم: «يا مقلب القلوب و الأبصار» گويا مسلمين از جنگ می‌ترسيدند، از اينرو به آنها اعلام كرد كه: قادر است ميان ايشان و انديشه‌‏هاى ترسناكى كه در دلشان هست، فاصله افكند و ترس آنها را تبديل به ايمنى سازد. محمد بن اسحاق گويد: يعنى قلب نمی‌تواند چيزى را از خداوند مكتوم بدارد.<ref>طبرسی، ترجمه تفسير مجمع البيان، ج۱۰، ص ۱۹۲.


</ref>
</ref>


خداوند بر اراده انسان مسلط مى‏شود و نيّتهاى او را تغيير مى‏دهد و تصميمات او را به هم مى‏زند و فراموشى‏اش را به يادآورى و يادآورى‏اش را به فراموشى و امنيّتش را به ترس و ترسش را به امنيّت مبدّل مى‏كند. انسان نمى‏تواند چيزى از مكنونات قلبى خود را از خداوند بپوشاند و او بر نهانها و انديشه‏هاى وى آگاه است.<ref>طبرسی، ترجمه تفسير جوامع الجامع، ج۲، ص: ۴۶۳.
خداوند بر اراده انسان مسلط می‌شود و نيّت‌هاى او را تغيير می‌‏دهد و تصميمات او را به هم می‌زند و فراموشى‏اش را به يادآورى و يادآوری‌‏اش را به فراموشى و امنيّتش را به ترس و ترسش را به امنيّت مبدّل می‌كند. انسان نمی‌‏تواند چيزى از مكنونات قلبى خود را از خداوند بپوشاند و او بر نهان‌ها و انديشه‏‌هاى وى آگاه است.<ref>طبرسی، ترجمه تفسير جوامع الجامع، ج۲، ص: ۴۶۳.


</ref>
</ref>


برخی گفته اند این آیه تمثیلی از غایت قرب حق است.<ref>ملا فتح الله کاشانی، منهج الصادقين فى إلزام المخالفين، ج۴، ص ۱۸۷.
برخی گفته‌اند این آیه تمثیلی از غایت قرب حق است.<ref>ملا فتح الله کاشانی، منهج الصادقين فى إلزام المخالفين، ج۴، ص ۱۸۷.


</ref>
</ref>
۱۵٬۱۶۱

ویرایش