پرش به محتوا

اعتبار کتاب بحارالانوار: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۷: خط ۱۷:


== اعتبار کتاب ==
== اعتبار کتاب ==
محققان بحار الانوار مجلسی را دایرة المعارفی فراهم آمده از روایات ائمه اطهار(ع) می دانند. هدف علامه مجلسی از فراهم آوردن چنین دایرة المعارفی با گستره موضوعی وسیع علاوه بر جلوگیری از تلف شدن روایات پاسخ به یک نیاز تمدنی جدید در دولت فراگیر شیعی صفوی بود. با برآمدن دولت صفوی در ایران و رسمیت تشیع به عنوان مذهب رسمی برای اداره امور سیاسی و اجتماعی یک دولت شیعی نیاز به معارف دینی شیعی در موضوعات مختلف بود. نگارش جوامع روایی مانند بحارالانوار در این دوره در پاسخ به این نیاز انجام گرفت.
پس از نگارش بحار الانوار، نگاه کلی جامعه علمی شیعه به چنین دایرة المعارف گسترده و جامعی همیشه همراه با تأیید بود. این کتاب بعد از نگارش به مرجعی قابل اتکا برای نقل روایات اهل بیت(ع) تبدیل شد.   
برخی از صاحب نظران معتقدند که علامه مجلسی احادیث را جمع‌آوری کرده تا از تلف شدن در امان باشند و در واقع به سبک [[دائره‌المعارف]] بوده که انتخاب درست و نادرست در آن معیار نبوده است.
برخی از صاحب نظران معتقدند که علامه مجلسی احادیث را جمع‌آوری کرده تا از تلف شدن در امان باشند و در واقع به سبک [[دائره‌المعارف]] بوده که انتخاب درست و نادرست در آن معیار نبوده است.


خط ۲۴: خط ۲۸:


لازم به ذکر است که این کتاب، شامل کل [[روایات معصومین(ع)]] نیست و شاهد بر این مدعا، کتاب «مستدرک» است که بعدها نوشته شده است. علاوه بر آن علامه مجلسی از کتب مشهور و متواتر، مانند [[کتب اربعه]]، [[صحیفه سجادیه]]، [[نهج البلاغه]] و … روایات کمتری نقل کرده است.<ref>بحارالانوار، ج۵۳، مقدمه جناب آقای شعرانی.</ref>
لازم به ذکر است که این کتاب، شامل کل [[روایات معصومین(ع)]] نیست و شاهد بر این مدعا، کتاب «مستدرک» است که بعدها نوشته شده است. علاوه بر آن علامه مجلسی از کتب مشهور و متواتر، مانند [[کتب اربعه]]، [[صحیفه سجادیه]]، [[نهج البلاغه]] و … روایات کمتری نقل کرده است.<ref>بحارالانوار، ج۵۳، مقدمه جناب آقای شعرانی.</ref>
معتبرترین کتاب‌های حدیثی شیعه، «کتب اربعه» است و این کتب اربعه برگرفته از ۴۰۰ کتاب به نام [[اصول اربعمأه]] که [[صحابه]] و [[تابعین]] آن را جمع‌آوری کرده‌اند می‌باشد. کتب اربعه شامل کتاب‌های ذیل است:
* [['''الکافی فی الاصول و الفروع و الروضه''']]؛ این کتاب از نخستین [[جوامع حدیثی شیعه]] است که در زمان [[غیبت صغری]] شکل گرفت و توسط [[ابوجعفر محمد بن یعقوب کلینی]]، در سه بخش، اصول، فروع و روضه و مشتمل بر ۱۶۱۹۹ حدیث است.
* [['''من لا یحضره الفقیه''']]؛ [[ابوجعفر محمد بن علی بن بابویه قمی]]، معروف به [[شیخ صدوق]]، و مشتمل بر ۵۹۶۳ حدیث فقهی است.
* [['''تهذیب الاحکام فی شرح المقنعه''']]؛ [[ابوجعفر محمد بن حسن طوسی]]، که مشتمل بر روایات حاوی [[احکام شرعی]] است.
* [['''الاستبصار فی ما اختلف من الاخبار''']].
کتاب اخیر نیز تألیف [[شیخ طوسی]] است. تهذیب مشتمل بر ۱۳۵۹۰ حدیث و استبصار مشتمل بر ۵۵۱۱ حدیث است.<ref>مؤدب، سید رضا، علم الحدیث، قم، انتشارات احسن الحدیث، چاپ اول، ۱۳۷۸، ص۱۷۷.</ref>


در نتیجه باید گفت، بحارالانوار نقش واسطه را ایفا می‌کند و چون منابع و مصادر آن از اعتبار یکسانی برخوردار نیست، بر این پایه در بررسی روایات آن، سه جهت مهم را باید مورد توجه قرار داد، اول: منابعی که کتاب از آن‌ها استفاد کرده؛ دوم سند روایت؛ سوم بررسی محتوایی روایت.
در نتیجه باید گفت، بحارالانوار نقش واسطه را ایفا می‌کند و چون منابع و مصادر آن از اعتبار یکسانی برخوردار نیست، بر این پایه در بررسی روایات آن، سه جهت مهم را باید مورد توجه قرار داد، اول: منابعی که کتاب از آن‌ها استفاد کرده؛ دوم سند روایت؛ سوم بررسی محتوایی روایت.
trustworthy
۷٬۳۴۶

ویرایش