automoderated، ناظمان (CommentStreams)، trustworthy
۱۶٬۱۰۵
ویرایش
تسبیح: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
A.rezapour (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
A.rezapour (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
تسبيح، پاک دانستن خداوند، از همه كاستى‌ها و ناشايستگى‌ها است.<ref>نهج الذكر، محمدی ری‌شهری، محمد، ج۱، ص۴۳۹</ref> برخی استفاده‌های قرآنی، نشان از معنای سلبی تسبیح دارد؛ تسبیح از شرک، تسبیح از اینکه فرزندی بگیرد و تسبیح از اینکه به وعده‌اش عمل نکند.<ref>دانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۱۵، ص۵۹۱۵</ref> در قرآن، تسبیح خداوند، عبادت شمرده شده<ref>آیه ۲۰۶ سوره اعراف</ref> و همراه با ذکر <ref>آیه ۴۲ سوره احزاب</ref> و حمد<ref>آیه ۱۳۰ سوره طه و ۳۹ سوره ق و آیه ۴۸ سوره طور</ref> آمده است. | تسبيح، پاک دانستن خداوند، از همه كاستى‌ها و ناشايستگى‌ها است.<ref>نهج الذكر، محمدی ری‌شهری، محمد، ج۱، ص۴۳۹</ref> برخی استفاده‌های قرآنی، نشان از معنای سلبی تسبیح دارد؛ تسبیح از شرک، تسبیح از اینکه فرزندی بگیرد و تسبیح از اینکه به وعده‌اش عمل نکند.<ref>دانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۱۵، ص۵۹۱۵</ref> در قرآن، تسبیح خداوند، عبادت شمرده شده<ref>آیه ۲۰۶ سوره اعراف</ref> و همراه با ذکر <ref>آیه ۴۲ سوره احزاب</ref> و حمد<ref>آیه ۱۳۰ سوره طه و ۳۹ سوره ق و آیه ۴۸ سوره طور</ref> آمده است. | ||
در تفاوت [[حمد]] و ستایش با تسبیح گفته‌اند که حمد و ثنا، ستايش خدا در برابر صفات كمالى و ثبوتى او است، اما تسبيح، پيراسته ساختن او از معايب بوده و توصيف خدا با هر صفات سلبى، تسبيح و تنزيه وى است.<ref>منشور جاويد، سبحانى، شیخ جعفر، ج۱، ص۹۷</ref> | در تفاوت [[حمد]] و ستایش با تسبیح گفته‌اند که حمد و ثنا، ستايش خدا در برابر صفات كمالى و ثبوتى او است، اما تسبيح، پيراسته ساختن او از معايب بوده و توصيف خدا با هر صفات سلبى، تسبيح و تنزيه وى است.<ref>منشور جاويد، سبحانى، شیخ جعفر، ج۱، ص۹۷</ref>مفسران، مصادیق و معانی زیادی برای تسبیح ذکر کرده‌اند: نمازهای پنچ‌گانه، مطلق [[نماز در ادیان الهی|نماز]]، و مطلق حمد كه با يادآورى و حمد قلبى باشد و يا گفتن ذکر [[سبحان الله]] و [[الحمدللَّه]] و ... . برخی نیز تسبیح را تنها در اذکار خاص معنا کرده‌اند.<ref>تفسير نمونه، مکارم شیرازی، ج۱۳، ص: ۳۳۸ | ||
مفسران، مصادیق و معانی زیادی برای تسبیح ذکر کرده‌اند: نمازهای پنچ‌گانه، مطلق [[نماز در ادیان الهی|نماز]]، و مطلق حمد كه با يادآورى و حمد قلبى باشد و يا گفتن ذکر [[سبحان الله]] و [[الحمدللَّه]] و ... . برخی نیز تسبیح را تنها در اذکار خاص معنا کرده‌اند.<ref>تفسير نمونه، مکارم شیرازی، ج۱۳، ص: ۳۳۸ | |||
</ref> | </ref> | ||
مفسران تسبيح‌گوى حقيقى را كسى می‌دانند كه باور كرده خداوند در ذات، صفات و افعال، هيچ گونه كاستى ندارد و عظمت اين معنا را درک نموده است. بنابر اين، كسى كه حتى در دل، بر مقدّرات الهى، اعتراض دارد، نمى‌تواند در گفتن ذكر تسبيح، صادق باشد.<ref>نهج الذكر، محمدی ری‌شهری، محمد، ج۱، ص۴۳۷</ref> | مفسران تسبيح‌گوى حقيقى را كسى می‌دانند كه باور كرده خداوند در ذات، صفات و افعال، هيچ گونه كاستى ندارد و عظمت اين معنا را درک نموده است. بنابر اين، كسى كه حتى در دل، بر مقدّرات الهى، اعتراض دارد، نمى‌تواند در گفتن ذكر تسبيح، صادق باشد.<ref>نهج الذكر، محمدی ری‌شهری، محمد، ج۱، ص۴۳۷</ref> | ||
=== معنای تنزیه === | |||
تسبیح خداوند به معنای تنزیه اوست. تنزیه خداوند در قرآن به معانی مختلف آمده است<ref>آرام محمدرضا، شعور و تسبيح کيهاني در نگاه قرآني و ادبی، بهارستان سخن (ادبيات فارسي)، بهار و تابستان ۱۳۹۰، دوره ۷، شماره ۱۷، از صفحه ۱۹۷ تا صفحه ۲۱۸.</ref>: خداوند منزه است از آنچه وصف کنند.<ref>سوره مؤمنون آیه ۹۱، سوره انبیاء آیه ۱۲، سوره صافات آیه ۱۵۹ و ۱۸۰. سوره زخرف آیه ۸۲، سوره انعام آیه ۱۰۰.</ref> منزه است از آنچه شریکش قرار دهند.<ref>سوره طور آیه ۴۳، سوره قصص آیه ۶۸، سوره توبه آیه ۳۱، سوره یونس آیه ۱۸، سوره نحل آیه ۱، سوره روم آیه ۴۰، سوره زمر آیه ۶۷، سوره حشر آیه ۲۳.</ref>منزه است از آنچه غیرموحدان می‌گویند.<ref>سوره اسراء آیه ۴۳، سوره مائده آیه ۱۱۶.</ref> منزه از هر ولی و سرپرست.<ref>سوره فرقان آیه ۱۸، سوره سبأ آیه ۴۱، </ref> و منزه از داشتن فرزند و هر عیب و نقصی.<ref>سوره بقره آیه ۱۱۶، سوره یونس آیه ۶۸، سوره انبیاء آیه ۲۶، سوره نساء آیه ۱۷۱، سوره مریم آیه ۳۵، سوره زمر آیه ۴، سوره نحل آیه ۵۷.</ref> | |||
== امر به تسبیح خداوند در قرآن == | == امر به تسبیح خداوند در قرآن == | ||
| خط ۴۱: | خط ۴۲: | ||
== تسبیح در ادب فارسی == | == تسبیح در ادب فارسی == | ||
کلمه تسبیح در ادبیات و ادبیات عرفانی هم به معنای سبحه که به معنای ذکر گرفتن می‌باشد و هم به معنای به پاکی یاد کردن خدا که حاکی از شعور و نیایش همه موجودات است آمده است. بسیاری از شاعران تسبیح موجودات عالم را نه تکوینی که ظاهر می‌دانند. مولوی می‌گوید: « از میان مشت هر پاره سنگ/ در شهادت گفتن آمد بی درنگ.» سعدی در فضیلت تسبیح می گوید:«گفتم این شرط آدمیت نیست/ مرغ تسبیح گوی من خاموش.» اکثر شاعران عرفانی معتقد هستند تسبیح موجودات به زبان قال و قابل رویت است اما این شهود با علم حضور و چشم دل حاصل می‌شود. <ref>آرام محمدرضا، شعور و تسبيح کيهاني در نگاه قرآني و ادبی، بهارستان سخن (ادبيات فارسي)، بهار و تابستان ۱۳۹۰، دوره ۷، شماره ۱۷، از صفحه ۱۹۷ تا صفحه ۲۱۸.</ref> | |||
[[مولوی]]: | [[مولوی]] در این باب می‌گوید: | ||
{{شعر|جمله ذرات عالم در نهان| با تو مى گويند روزان و شبان| | {{شعر|جمله ذرات عالم در نهان| با تو مى گويند روزان و شبان| | ||
ما سميعيم و بصيريم و خوشيم| با شما نا محرمان ما خامشيم<ref>مثنوی، به نقل از منشور جاويد، سبحانى، شیخ جعفر، ج۱، ص۱۰۴</ref>}} | ما سميعيم و بصيريم و خوشيم| با شما نا محرمان ما خامشيم<ref>مثنوی، به نقل از منشور جاويد، سبحانى، شیخ جعفر، ج۱، ص۱۰۴</ref>}} | ||
[[سعدی]]: | و [[سعدی]] می‌فرماید: | ||
{{شعر|هر گل و برگی که هست، یاد خدا می‌کند|بلبل و قمری چه خواند، یاد خداوندگار | {{شعر|هر گل و برگی که هست، یاد خدا می‌کند|بلبل و قمری چه خواند، یاد خداوندگار | ||
<ref>سعدی، دیوان اشعار، ملحقات و مفردات</ref>}} | <ref>سعدی، دیوان اشعار، ملحقات و مفردات</ref>}} | ||