automoderated، ناظمان (CommentStreams)، trustworthy
۱۶٬۱۰۵
ویرایش
عقاید اخباریگری: تفاوت میان نسخه‌ها
←دیگر عقاید
A.rezapour (بحث | مشارکتها) |
A.rezapour (بحث | مشارکتها) |
||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
اخباریگری و ویژگی‌های آن چیست؟ | اخباریگری و ویژگی‌های آن چیست؟ | ||
{{پایان سوال}} | {{پایان سوال}} | ||
{{پاسخ}}'''[[اخباریگری]]''' رویکردی در مباحث [[فقه|فقهی]] است که | {{پاسخ}}'''[[اخباریگری]]''' رویکردی در مباحث [[فقه|فقهی]] است که در استنباط حکم شرعی، تنها بر اساس نصِّ [[حدیث|احادیث]] عمل می‌شود. اخباریان معتقدند [[عقل]] جایزالخطا است و نباید از آن در شناخت [[اصول دین|اصول]] و [[فروع دین]] بهره برد. به باور آنها، فهم غیر معصوم از [[ظاهر قرآن]] حجت نیست. آنها [[ظنون معتبره]] را نیز نپذیرفته‌اند. | ||
عالمان اخباری، معتقد به [[تواتر]] روایات [[کتب اربعه]] بلکه همه کتاب‌های روایی شیعه شدند؛ بنابراین [[علم رجال]] را بی‌فایده شمرده‌اند. به اعتقاد آنها، [[اجتهاد]] جایز نیست و مکلفان باید خود، به کتاب‌های حدیثی مراجعه کرده و تکلیف خود را بفهمند و اگر در موضوعی روایتی یافت نشد [[احتیاط]] کنند. | عالمان اخباری، معتقد به [[تواتر]] روایات [[کتب اربعه]] بلکه همه کتاب‌های روایی شیعه شدند؛ بنابراین [[علم رجال]] را بی‌فایده شمرده‌اند. به اعتقاد آنها، [[اجتهاد]] جایز نیست و مکلفان باید خود، به کتاب‌های حدیثی مراجعه کرده و تکلیف خود را بفهمند و اگر در موضوعی روایتی یافت نشد [[احتیاط]] کنند. | ||
== انکار حجیت عقل == | == انکار حجیت عقل == | ||
اخباریان [[عقل]] را جایزالخطا شمرده و به او در شناخت [[اصول دین|اصول]] و [[فروع دین]] نقشی نمی‌دهند. محمدامین استرآبادی بنیان‌گذار اخباریگری، مدعی است عقل فقط در اموری که مبدأ حسی یا نزدیک به حس دارند (مانند ریاضیات) حجت است.<ref>مطهری، مرتضی، مجموعه آثار شهید مطهری، ج۲۰، ص۱۶۹.</ref> [[شهید مطهری]]، اخباریگری را نهضتی می‌داند بر ضد عقل.<ref>مجموعه آثار، مطهری، مرتضی، ج۲۰، ص۱۷۰.</ref> اخباریان اذعان داشتند عقل انسان توان درك و فهم احكام و نظريات شرعى را ندارد؛ بنابراين، اعتماد بر ادراكات عقلى در فهم اين موارد جايز نيست.<ref>تاريخ حديث شيعه، طباطبايى، محمد كاظم، ص۲۲۲</ref> | اخباریان [[عقل]] را جایزالخطا شمرده و به او در شناخت [[اصول دین|اصول]] و [[فروع دین]] نقشی نمی‌دهند. محمدامین استرآبادی بنیان‌گذار اخباریگری، مدعی است عقل فقط در اموری که مبدأ حسی یا نزدیک به حس دارند (مانند ریاضیات) حجت است.<ref>مطهری، مرتضی، مجموعه آثار شهید مطهری، ج۲۰، ص۱۶۹.</ref> [[شهید مطهری]]، اخباریگری را نهضتی می‌داند بر ضد عقل.<ref>مجموعه آثار، مطهری، مرتضی، ج۲۰، ص۱۷۰.</ref> اخباریان اذعان داشتند عقل انسان توان درك و فهم احكام و نظريات شرعى را ندارد؛ بنابراين، اعتماد بر ادراكات عقلى در فهم اين موارد جايز نيست.<ref>تاريخ حديث شيعه، طباطبايى، محمد كاظم، ص۲۲۲</ref> شیخ حر عاملی از عالمان اخباری معتقد است دليل عقلى قطعى براى كشف احكام شرعى وجود ندارد؛ زيرا حكم شرعى از دسترس عقل بشرى به دور است.<ref>فقه اهل بیت علیهم السلام - فارسی، موسسه دائرة المعارف فقه اسلامی، ج۶۴، ص۳۹۱.</ref> | ||
== انکار حجیت ظواهر قرآن == | == انکار حجیت ظواهر قرآن == | ||
| خط ۱۵: | خط ۱۵: | ||
اخباریان معتقد هستند بيشتر آيات قرآن كريم، براى مردم قابل فهم نيست و تنها امامان معصوم (ع) قدرت فهمِ مراد همه آيات قرآن را دارند. بنابراين، استناد به آيات قرآن براى به دست آوردن حكم و نظريه شارع صحيح نيست. و تنها تفسير اهل بيت معصوم عليهم السلام معتبر و قابل تبعيت است. شيخ يوسف بحرانى و ملا محسن فيض كاشانى، از جمله اخباريانى هستند كه فهم قرآن را در انحصار معصومان نمى‌دانند.<ref>تاريخ حديث شيعه، طباطبايى، محمد كاظم، ص۲۲۲</ref> | اخباریان معتقد هستند بيشتر آيات قرآن كريم، براى مردم قابل فهم نيست و تنها امامان معصوم (ع) قدرت فهمِ مراد همه آيات قرآن را دارند. بنابراين، استناد به آيات قرآن براى به دست آوردن حكم و نظريه شارع صحيح نيست. و تنها تفسير اهل بيت معصوم عليهم السلام معتبر و قابل تبعيت است. شيخ يوسف بحرانى و ملا محسن فيض كاشانى، از جمله اخباريانى هستند كه فهم قرآن را در انحصار معصومان نمى‌دانند.<ref>تاريخ حديث شيعه، طباطبايى، محمد كاظم، ص۲۲۲</ref> | ||
اخباريان استدلال و استناد به قرآن را براى استنباط احكام شرعى، نمى‌پذيرند. ايشان در عمل كردن به احكام قرآن، توقف مى‌كنند، مگر اين كه حديثى در توضيح و تفسير آن وارد شده باشد. اين بدان خاطر است كه عمومها و اطلاقهاى قرآن به وسيله سنت، تخصيص و تقييد يافته است و نيز بدان خاطر است كه رواياتى از تفسير به رأى قرآن نهى كرده‌اند.<ref>فقه اهل بیت علیهم السلام - فارسی، موسسه دائرة المعارف فقه اسلامی، ج۴، ص۱۳۳.</ref> | |||
== صحت روایات کتب اربعه و حجیت احادیث == | == صحت روایات کتب اربعه و حجیت احادیث == | ||
| خط ۲۵: | خط ۲۷: | ||
* '''عدم جواز تقلید:''' اخباريان عقيده دارند كه تقليدكردن از مجتهدان، جايز نيست. و بر مردم لازم است كه از ائمّه معصوم (ع) پيروى كنند؛ يعنى در زمان غيبت، مردم بايد به محكمات كتاب و احاديث ائمّه معصوم (ع) مراجعه كنند، و مردمی كه خود نمى‌توانند از آيات محكم و احاديث امامان معصوم (ع) بر حكم شرعى استدلال كنند، بايد به عالم و فقيهى مراجعه كنند كه فقط به محكمات و احاديث ائمّه (ع) تمسّك مى‌كند و با ادلّه عقليه و اجماع و رأى و نظر خود، حكمى را استنباط نمى‌كند. این نظر را استرابادی به شیخ صدوق و کلینی نسبت می‌دهد.<ref>الفوائد المدنية، ص ۴۰، به نقل از اخباريگرى، تاريخ و عقايد، بهشتى، ابراهيم، ج۱، ص۳۸۰.</ref> | * '''عدم جواز تقلید:''' اخباريان عقيده دارند كه تقليدكردن از مجتهدان، جايز نيست. و بر مردم لازم است كه از ائمّه معصوم (ع) پيروى كنند؛ يعنى در زمان غيبت، مردم بايد به محكمات كتاب و احاديث ائمّه معصوم (ع) مراجعه كنند، و مردمی كه خود نمى‌توانند از آيات محكم و احاديث امامان معصوم (ع) بر حكم شرعى استدلال كنند، بايد به عالم و فقيهى مراجعه كنند كه فقط به محكمات و احاديث ائمّه (ع) تمسّك مى‌كند و با ادلّه عقليه و اجماع و رأى و نظر خود، حكمى را استنباط نمى‌كند. این نظر را استرابادی به شیخ صدوق و کلینی نسبت می‌دهد.<ref>الفوائد المدنية، ص ۴۰، به نقل از اخباريگرى، تاريخ و عقايد، بهشتى، ابراهيم، ج۱، ص۳۸۰.</ref> | ||
* '''لزوم احتیاط:''' به باور اخباری‌ها، درباره موضوعاتی که برای آن روایتی در کتب اربعه نیست، باید [[احتیاط]] شود (واجب احتمالی انجام شود و حرام احتمالی ترک شود). شعار عملی اخباریون احتیاط گرایی است. آنها معتقدند در تمامی موارد مشکوک و مردد باید حکم به احتیاط داد.<ref>پيدايش، سير تطور و تداوم اخباریگری، فائز قاسم, شريفی محمد، دوفصلنامه كتاب قيم، پاييز و زمستان ۱۳۹۳، دوره ۴، شماره ۱۱ (ويژه علوم قرآن و حديث)</ref> | * '''لزوم احتیاط:''' به باور اخباری‌ها، درباره موضوعاتی که برای آن روایتی در کتب اربعه نیست، باید [[احتیاط]] شود (واجب احتمالی انجام شود و حرام احتمالی ترک شود). شعار عملی اخباریون احتیاط گرایی است. آنها معتقدند در تمامی موارد مشکوک و مردد باید حکم به احتیاط داد.<ref>پيدايش، سير تطور و تداوم اخباریگری، فائز قاسم, شريفی محمد، دوفصلنامه كتاب قيم، پاييز و زمستان ۱۳۹۳، دوره ۴، شماره ۱۱ (ويژه علوم قرآن و حديث)</ref> اصوليان اصل برائت و اخباريان اصل احتياط را جارى مى‌دانند.<ref>فرهنگ فقه فارسي، موسسه دائرة المعارف الفقه الاسلامي، ج۱، ص۵۴۸.</ref> | ||
* '''انکار حجت ظنون معتبر:''' اخباری‌ها حجیت هر گمانی حتی [[ظنون معتبره]] را نفی کرده‌اند. آنها برای این نظر، به آیات و روایات نهی کننده از عمل به گمان استناد کرده‌اند. | * '''انکار حجت ظنون معتبر:''' اخباری‌ها حجیت هر گمانی حتی [[ظنون معتبره]] را نفی کرده‌اند. آنها برای این نظر، به آیات و روایات نهی کننده از عمل به گمان استناد کرده‌اند. | ||