عقاید اخباری‌گری: تفاوت میان نسخه‌ها

{{پاسخ}}'''اخباری‌گری''' رویکردی در مباحث [[فقه|فقهی]] است که در آن، تمایلی به اصول کلی عقلی و شرعی در استنباط احکام شرعی نیست و تنها، بر اساس نصِّ [[حدیث|احادیث]] عمل می‌شود. اخباریان معتقدند [[عقل]] جایزالخطا است و نباید از آن در شناخت [[اصول دین|اصول]] و [[فروع دین]] بهره برد. به باور آنها، فهم غیر معصوم از [[ظاهر قرآن]] حجت نیست. آنها [[ظنون معتبره]] را نیز نپذیرفته‌اند.  

اخباریان [[عقل]] را جایزالخطا شمرده و به او در شناخت [[اصول دین|اصول]] و [[فروع دین]] نقشی نمی‌دهند. محمدامین استرآبادی بنیان‌گذار اخباری‌گری، مدعی است عقل فقط در اموری که مبدأ حسی یا نزدیک به حس دارند (مانند ریاضیات) حجت است.<ref>مطهری، مرتضی، مجموعه آثار شهید مطهری، ج۲۰، ص۱۶۹.</ref> شهید مطهری، اخباریگری را نهضتی می داند بر ضد عقل.<ref>مجموعه آثار، مطهری، مرتضی، ج۲۰، ص۱۷۰.</ref> اخیاریان اذعان داشتند عقل انسان توان درك و فهم احكام و نظريات شرعى را ندارد؛ بنابراين، اعتماد بر ادراكات عقلى در فهم اين موارد جايز نيست. امين استرآبادى در اين باره نوشته است.<ref>تاريخ حديث شيعه، طباطبايى، محمد كاظم، ص۲۲۲</ref>

== انکار حجت ظنون معتبر ==

اخباری‌ها حجیت هر گمانی حتی [[ظنون معتبره]] را نفی کرده‌اند. آنها برای این نظر، به آیات و روایات نهی کننده از عمل به گمان استناد کرده‌اند.

آنها اجماع را برگرفته از اهل سنت می دانند و آن را حجت شرعی نمی دانند.

== تواتر کتب اربعه و حجیت احادیث ==

عالمان اخباری، معتقد به [[تواتر]] روایات [[کتب اربعه]] بلکه همه کتاب‌های روایی شیعه شدند. آنها با توجه به این اعتقاد، احتیاج به [[علم رجال]] را منکر شدند؛ زیرا با توجه به متواتر شمردن کتب اربعه، بحث‌های رجالی فایده نخواهد داشت. همچنین علم رجال حداکثر به ما گمان قوی به صدور حدیث از معصوم(ع) می‌دهد و گمان هم که حجت نیست.  اخباريها معتقد بودند كه همه احاديث وارده از معصومان در كتب معروف و معتبر مانند كتب اربعه قطعى است و نيازى به علم رجال، براى بررسى اسناد آنها نداريم.<ref>دائرة المعارف فقه مقارن، مكارم شيرازى، ناصر، ج۱، ص۱۲۳</ref>

تفکر اصلى اخباريان اين بود كه تنها راه رسيدن به صلاح و فلاح، تمسك روايات معصومين (ع) و دورى گزيدن از ساير منابع معرفتى است.<ref>تاريخ حديث شيعه، طباطبايى، محمد كاظم، ص۲۲۱</ref>

اخباریان معتقدند دلیلی برای تقلید از فتاوای [[مجتهد]] نیست و افراد باید با رجوع به کتاب‌های حدیث، وظیفه خود را بفهمند. زیرا [[اجتهاد]] به معنای به کار بردن دقت‌های عقلی و رجالی برای درک احکام از مضمون آیات و روایات است؛ با اینکه از نظر اخباریان دقت عقلی اعتبار نداشته و مباحث رجالی نیز فایده‌ای ندارد.

به باور اخباری‌ها، درباره موضوعاتی که برای آن روایتی در کتب اربعه نیست، باید [[احتیاط]] شود (واجب احتمالی انجام شود و حرام احتمالی ترک شود). شعار عملی اخباریون احتیاط گرایی است. آنها معتقدند در تمامی موارد مشکوک و مردد باید حکم به احتیاط داد.<ref>پيدايش، سير تطور و تداوم اخباری‌گری، فائز قاسم, شريفی محمد، دوفصلنامه كتاب قيم، پاييز و زمستان ۱۳۹۳،  دوره ۴، شماره ۱۱ (ويژه علوم قرآن و حديث)</ref>