برنامه عملی محاسبه نفس: تفاوت میان نسخه‌ها

چگونه بايد نفس خويش را محاسبه کنيم؟ هنگام محاسبه نفس چه اموري را بايد محاسبه کنيم؟ (مثلاً آيا بايد هنگام شادي، ناراحتي، غيبت و...) اگر کتابي در اين زمينه مي باشد مرا راهنمايي بفرماييد تا آنها را مطالعه کنم. قبل از محاسبه نفس بايد اول گناهان را بشناسيم؛ لطفاً کتبي را به من معرفي کنيد تا بتوانم گناهان را بشناسم (اگر کتابي را معرفي مي کنيد لطفاً کمي آسان تر باشد تا متناسب با سطح فکري ما سازگار باشد ؟

{{پایان سوال}}

تاجري را در نظر بگيريد که سرمايه دارد او نسبت به سرمايه خود حساس است براي حفظ آن گاو صندوق تهيه مي کند در تجارت با هر کسي دوست نمي شود و او را شريک خود قرار نمي دهد و باهر کس وارد معامله نمي شود. براي اين که سود ببرد بازار يابي مي کند و با احتياط پيش مي رود او به راکد گذاشتن سرمايه خود پرهيز مي کند و تمايل شديد دارد که روز به روز بر سرمايه خود بيفزايد هر جا که ببيند سرمايه اش حيف و ميل مي شود، سريع تلاش مي کند جلوي ضرر را بگيرد. و به حساب و کتاب اهميت زيادي مي دهد تا سرش کلاه نرود. به نفس و شيطان بايد در تجارت معنوي جوري نگاه کنيم که ممکن است هر لحظه نيرنگي سوار کنند و ما را فريب دهند و سرمايه وجودي ما را به تاراج ببرند. بنابراين محاسبه نفس براي يک فرد متدين، کاري عاقلانه است.

ما معمولا از محاسبه نفس خود و رسيدگي به انگيزه ها، نيت ها و حيله هايي که در درونمان مي گذرد غافليم. انسان بر اساس يک سري عوامل طبيعي، رواني و اجتماعي رفتارهاي خاصي را از خود بروز مي دهند. به همين دليل است که ما در بسياري از موارد اشتباه مي کنيم کاري نسنجيده و غير عاقلانه انجام مي دهيم و بعد هم از کارمان پشيمان مي شويم. سخني ناپخته را بر زبان جاري مي سازيم و موجب رنجش ديگري مي شويم و... کسي که مي خواهد رفتارش واقعا عاقلانه باشد بايد اولا سود و زيان انجام هر کاري را محاسبه نمايد، ثانيا در مورد کيفيت و چگونگي انجام آن کار، خوب بينديشد امام صادق(ع) به همين دليل توصيه مي کنند هيچ گاه شتاب زده و با عجله دست به کاري نزنيد، مقداري تأمل کنيد تا هم مطمئن شويد که نفع آن از ضررش بيشتر است و هم ببينيد چگونه بايد آن کار را انجام دهيد تا به نتيجه مطلوب برسيد (قف عند کل امر حتي تعرف مدخله من مخرجه قبل ان تقع فيه فتندم)<ref>همان، ص۱۹۶ ـ ۱۹۵.</ref>

۴. معاقبه: اگر اعمال انجام شده با معيار هاي اخلاقي موافق بوده بايد يک پاداشي مثل تفريح، غذاي مناسب و... براي آن درنظر بگيريم و اگر خلاف آن بوده بايد مجازاتي مناسب و متوازن در نظر بگيرد مثل اين که در ابتدا به سرزنش و ملامت خود به طور کلامي و تلقين به نفس برآييم و در مراتب بعد اعمال مشقت آميزي را بر خود تحمل کنيم مثل روزه، حذف يک وعده غذا، در اين موارد مي توان تشابه با عمل خلاف را هم لحاظ کرد مثلا در مورد عدم مراعات نسبت به غذاي حرام، به خود گرسنگي دهيم، و درمورد نگاه به نامحرم، چشم خود را از ديدن امور دوست داشتني مثل فيلم جذاب، طبيعت زيبا، محروم کنيم، جريمه بايد متناسب با کميّت و کيفيت گناه انتخاب شود.<ref>همان، ص۲۳۳.</ref>  

۱ـ اخلاق اسلامي، احمد ديلمي و مسعود آذربايجاني، دفتر نشر معارف.

 

۲ـ اخلاق اسلامي، محمد علي سادات، نشر سمت.

 

۳ـ گناهان کبيره، شهيد آيت الله عبدالحسين دستغيب، نشر تربيت.

 

۴ـ نقش زمان در سرنوشت انسان ـ مهدي فقيه ايماني، انتشارات عطر سعادت.

 

۵ـ گناه شناسي، محسن قرائتي، ستاد اقامه نماز، مرکز فرهنگي درس هايي از قرآن.