عقاید اخباری‌گری: تفاوت میان نسخه‌ها

عقاید اخباری‌گری (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱۳ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۱۰:۱۷

۱٬۹۲۸ بایت حذف‌شده ، ‏۱۳ اوت ۲۰۲۲

بدون خلاصۀ ویرایش

A.rezapour

automoderated، ناظمان (CommentStreams)، trustworthy

۱۶٬۱۰۵

ویرایش

@@ خط ۸: / خط ۸: @@
 عالمان اخباری، معتقد به [[تواتر]] روایات [[کتب اربعه]] بلکه همه کتاب‌های روایی شیعه شدند؛ بنابراین [[علم رجال]] را بی‌فایده شمرده‌اند. به اعتقاد آنها، [[اجتهاد]] جایز نیست و مکلفان باید خود، به کتاب‌های حدیثی مراجعه کرده و تکلیف خود را بفهمند و اگر در موضوعی روایتی یافت نشد [[احتیاط]] کنند.
-== مفهوم‌شناسی و پیشینه ==
+== انکار حجیت عقل ==
-اخباری‌گری رویکردی در مباحث [[فقه|فقهی]] است که در آن، تمایلی به اصول کلّی عقلی و شرعی در استنباط احکام شرعی نیست و تنها، بر اساس نصِّ [[حدیث|احادیث]] عمل می‌شود.<ref>فائز، قاسم و محمد شریفی، پیدایش سیر تطور و تداوم اخباری‌گری، در کتاب قیم، شماره ۱۱، پاییز و زمستان ۱۳۹۳ش، ص۲۱۴.</ref> مفهوم مقابل اخباری‌گری، [[اصولی‌گری]] است.
+اخباریان [[عقل]] را جایزالخطا شمرده و به او در شناخت [[اصول دین|اصول]] و [[فروع دین]] نقشی نمی‌دهند. محمدامین استرآبادی بنیان‌گذار اخباری‌گری، مدعی است عقل فقط در اموری که مبدأ حسی یا نزدیک به حس دارند (مانند ریاضیات) حجت است.<ref>مطهری، مرتضی، مجموعه آثار شهید مطهری، ج۲۰، ص۱۶۹.</ref>
-در دوره بعد از غیبت صغرا در افکار و آراء برخی از عالمان شیعه رگه‌هایی از اخباری‌گری به وجود آمد، ولی با توجه به وجود عالمانی چون شیخ مفید، سید مرتضی و شیخ طوسی اندیشه‌های اخباری‌گری قدرت و تداوم نیافت. اخباری‌گری با شروع دوره صفویه، به‌تدریج قدرت یافت و در قرن دوازدهم با ظهور محمدامین استرآبادی (درگذشت ۱۰۳۶ق)، بر بیشتر حوزه‌های شیعه سیطره یافت.
+== انکار حجیت ظواهر قرآن ==
+اخباریان فهم غیر معصوم از [[قرآن]] را حجت نمی‌دانند. دلیل آنها روایاتی است که فهم قرآن را مختص [[معصومان(ع)]] شمرده و نیز روایاتی که از [[تفسیر به رأی]] نهی کرده است.
-پیشینه حدیث‌گرایی که رگه‌هایی از اخباری‌گری دانسته شده در میان عالمان شیعه، به زمان [[شهید ثانی]] (۹۱۱–۹۵۶ق) بازگردانده شده است.
+== انکار حجت ظنون معتبر ==
+اخباری‌ها حجیت هر گمانی حتی [[ظنون معتبره]] را نفی کرده‌اند. آنها برای این نظر، به آیات و روایات نهی کننده از عمل به گمان استناد کرده‌اند.
+== تواتر کتب اربعه و حجیت احادیث ==
+عالمان اخباری، معتقد به [[تواتر]] روایات [[کتب اربعه]] بلکه همه کتاب‌های روایی شیعه شدند. آنها با توجه به این اعتقاد، احتیاج به [[علم رجال]] را منکر شدند؛ زیرا با توجه به متواتر شمردن کتب اربعه، بحث‌های رجالی فایده نخواهد داشت. همچنین علم رجال حداکثر به ما گمان قوی به صدور حدیث از معصوم(ع) می‌دهد و گمان هم که حجت نیست.
+== عدم اعتبار و جواز اجتهاد ==
+اخباریان معتقدند دلیلی برای تقلید از فتاوای [[مجتهد]] نیست و افراد باید با رجوع به کتاب‌های حدیث، وظیفه خود را بفهمند. زیرا [[اجتهاد]] به معنای به کار بردن دقت‌های عقلی و رجالی برای درک احکام از مضمون آیات و روایات است؛ با اینکه از نظر اخباریان دقت عقلی اعتبار نداشته و مباحث رجالی نیز فایده‌ای ندارد.
+== لزوم احتیاط ==
+به باور اخباری‌ها، درباره موضوعاتی که برای آن روایتی در کتب اربعه نیست، باید [[احتیاط]] شود (واجب احتمالی انجام شود و حرام احتمالی ترک شود).
-{{جعبه نقل قول|شهید مطهری: جمود اخباری‌گری در بسیاری از مسائل اخلاقی و اجتماعی و بلکه پاره‌ای مسائل فقهی هنوز هم حکومت می‌کند.<ref>ده گفتار، مطهری، مرتضی، ج۱، ص۱۰۷</ref>}}
-== ویژگی‌ها ==
-برخی از ویژگی‌های اخبارگری را چنین دانسته‌اند:
-* '''انکار حجیت عقل''': اخباریان [[عقل]] را جایزالخطا شمرده و به او در شناخت [[اصول دین|اصول]] و [[فروع دین]] نقشی نمی‌دهند. محمدامین استرآبادی بنیان‌گذار اخباری‌گری، مدعی است عقل فقط در اموری که مبدأ حسی یا نزدیک به حس دارند (مانند ریاضیات) حجت است.<ref>مطهری، مرتضی، مجموعه آثار شهید مطهری، ج۲۰، ص۱۶۹.</ref>
-* '''انکار حجیت ظواهر قرآن''': اخباریان فهم غیر معصوم از [[قرآن]] را حجت نمی‌دانند. دلیل آنها روایاتی است که فهم قرآن را مختص [[معصومان(ع)]] شمرده و نیز روایاتی که از [[تفسیر به رأی]] نهی کرده است.
-* '''انکار حجت ظنون معتبر''': اخباری‌ها حجیت هر گمانی حتی [[ظنون معتبره]] را نفی کرده‌اند. آنها برای این نظر، به آیات و روایات نهی کننده از عمل به گمان استناد کرده‌اند.
-* '''تواتر کتب اربعه و حجیت احادیث''': عالمان اخباری، معتقد به [[تواتر]] روایات [[کتب اربعه]] بلکه همه کتاب‌های روایی شیعه شدند. آنها با توجه به این اعتقاد، احتیاج به [[علم رجال]] را منکر شدند؛ زیرا با توجه به متواتر شمردن کتب اربعه، بحث‌های رجالی فایده نخواهد داشت. همچنین علم رجال حداکثر به ما گمان قوی به صدور حدیث از معصوم(ع) می‌دهد و گمان هم که حجت نیست.
-* '''عدم اعتبار و جواز اجتهاد''': اخباریان معتقدند دلیلی برای تقلید از فتاوای [[مجتهد]] نیست و افراد باید با رجوع به کتاب‌های حدیث، وظیفه خود را بفهمند. زیرا [[اجتهاد]] به معنای به کار بردن دقت‌های عقلی و رجالی برای درک احکام از مضمون آیات و روایات است؛ با اینکه از نظر اخباریان دقت عقلی اعتبار نداشته و مباحث رجالی نیز فایده‌ای ندارد.
-* '''لزوم احتیاط''': به باور اخباری‌ها، درباره موضوعاتی که برای آن روایتی در کتب اربعه نیست، باید [[احتیاط]] شود (واجب احتمالی انجام شود و حرام احتمالی ترک شود).
 == منابع ==