۸٬۱۶۹
ویرایش
شرکت نکردن در نماز جمعه بدون عذر: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'مسایل' به 'مسائل'
بدون خلاصۀ ویرایش |
Nazarzadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'مسایل' به 'مسائل') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| خط ۲۱: | خط ۲۱: | ||
==عصر حضور و عصر غیبت== | ==عصر حضور و عصر غیبت== | ||
عنصر زمان و مکان، در [[فقه]] بسیار نقش‌آفرین هستند. بعضی از [[احکام شرعی]] از حیث احکام پنج‌گانه (واجب، [[حرام]]، [[مستحب]]، [[مکروه]] و [[مباح]]) به شدت تحت تأثیر عنصر زمان و مکان بوده و نماز جمعه از جمله آن احکام است. از این روی نماز جمعه از جهت واجب بودن و مستحب، در زمان حضور و غیبت فرق می‌کند. آنچه مسلم است، این است که نماز جمعه در زمان حضور واجب است. اما در زمان غیبت واجب است یا مستحب؟ این مسئله تا حدودی اختلافی است. اکثر قریب به اتفاق فقها، نماز جمعه را در عصر غیبت، مستحب مؤکد می‌دانند، [[امام خمینی(ره)]] می‌فرماید: «در روز جمعه انسانی می‌تواند به جای [[نماز ظهر]]، دو رکعت نماز جمعه بخواند، ولی [[احتیاط مستحب]] آن است که اگر نماز جمعه خواند، نماز ظهر را هم بخواند.»<ref>موسوی خمینی، روح الله، توضیح | عنصر زمان و مکان، در [[فقه]] بسیار نقش‌آفرین هستند. بعضی از [[احکام شرعی]] از حیث احکام پنج‌گانه (واجب، [[حرام]]، [[مستحب]]، [[مکروه]] و [[مباح]]) به شدت تحت تأثیر عنصر زمان و مکان بوده و نماز جمعه از جمله آن احکام است. از این روی نماز جمعه از جهت واجب بودن و مستحب، در زمان حضور و غیبت فرق می‌کند. آنچه مسلم است، این است که نماز جمعه در زمان حضور واجب است. اما در زمان غیبت واجب است یا مستحب؟ این مسئله تا حدودی اختلافی است. اکثر قریب به اتفاق فقها، نماز جمعه را در عصر غیبت، مستحب مؤکد می‌دانند، [[امام خمینی(ره)]] می‌فرماید: «در روز جمعه انسانی می‌تواند به جای [[نماز ظهر]]، دو رکعت نماز جمعه بخواند، ولی [[احتیاط مستحب]] آن است که اگر نماز جمعه خواند، نماز ظهر را هم بخواند.»<ref>موسوی خمینی، روح الله، توضیح المسائل، مسئله ۷۳۳, ص۱۱۷.</ref> | ||
[[شهید اول]] و [[شهید ثانی]]، در [[کتاب لمعه]] و شرح آن آورده‌اند: «… اما در زمان غیبت، اصحاب فقها در وجوب و تحریم نماز جمعه اختلاف کرده‌اند….»<ref>الجبعی العاملی (شهید ثانی), زین الدین، الروضه البهیه فی شرح المعه الدمشقیه، ج۱، جامعه النجف الدینیه، دوم، بی تا، ص۶۶۳. (ده جلدی)</ref>بنابراین نماز جمعه در زمان غیبت مورد اختلاف است و در عصر حال، در [[سیره عملی متشرعین]] به صورت یک عمل سیاسی عبادی و مستحب مؤکد شناخته شده است، و در [[رساله عملیه]] بیشتر فقها نیز چنین آمده است. | [[شهید اول]] و [[شهید ثانی]]، در [[کتاب لمعه]] و شرح آن آورده‌اند: «… اما در زمان غیبت، اصحاب فقها در وجوب و تحریم نماز جمعه اختلاف کرده‌اند….»<ref>الجبعی العاملی (شهید ثانی), زین الدین، الروضه البهیه فی شرح المعه الدمشقیه، ج۱، جامعه النجف الدینیه، دوم، بی تا، ص۶۶۳. (ده جلدی)</ref>بنابراین نماز جمعه در زمان غیبت مورد اختلاف است و در عصر حال، در [[سیره عملی متشرعین]] به صورت یک عمل سیاسی عبادی و مستحب مؤکد شناخته شده است، و در [[رساله عملیه]] بیشتر فقها نیز چنین آمده است. | ||
==گستره عذر در عدم حضور== | ==گستره عذر در عدم حضور== | ||
[[عذر شرعی]] دامنه گسترده و مصادیق گوناگون دارد از بیماری سرما خوردگی گرفته تا به | [[عذر شرعی]] دامنه گسترده و مصادیق گوناگون دارد از بیماری سرما خوردگی گرفته تا به مسائل امنیتی، تمام عذر به حساب می‌آید. در یک جامعه گسترده، حفظ امنیت، کار اطلاعاتی و [[دشمن‌شناسی]] بسیار مهم و کار سختی است. عصری که به عصر [[ماهواره]]، [[اینترنت]]، [[رایانه]]، [[انقلاب اطلاعات]] و [[ارتباطات جمعی]] معروف گشته، برقراری امنیت بسیار کار سخت و دشوار است. در متن [[دعای جوشن صغیر]]، به موقعیت دشمن و دشمن‌شناسی اشاره شده هرچند این بحث دامنه گسترده دارد. | ||
بنابراین روایت مورد نظر، در صورت پذیرش سند و دلالت، ناظر به زمان حضور امام معصوم(ع) بوده که نماز جمعه واجب است و متن روایت مورد نظر و روایات دیگر گویای این مطلب است. نماز جمعه در عصر غیبت مستحب است. از طرفی بحث امنیت به عنوان یک عذر جدی محسوب می‌شود، از این روی برای یک عمل مستحبی، نمی‌توان امنیت یک شخصیت حقیقی و حقوقی را نادیده گرفت و طبق [[قاعده اهم و مهم]]، امنیت و حفظ جان، از یک عمل مستحبی به مراتب بالاتر است و مسئله رهبری و علما و مجتهدین و نیز برخی از مسئولین مملکتی این گونه است. به اضافه آن که نماز جمعه چه مستحب و چه واجب، هم چون [[حج]] است که اگر خلوت شود، انسان وظیفه حضور پیدا می‌کند یا دولت باید با [[بیت‌المال]] عده‌ای را به حج ببرد تا [[خانه خدا]] خلوت نشود؛ وقتی جمعیت موج می‌زند، دیگر چنین وظیفه‌ای برداشته می‌شود و [[واجب کفایی]] ساقط می‌شود. | بنابراین روایت مورد نظر، در صورت پذیرش سند و دلالت، ناظر به زمان حضور امام معصوم(ع) بوده که نماز جمعه واجب است و متن روایت مورد نظر و روایات دیگر گویای این مطلب است. نماز جمعه در عصر غیبت مستحب است. از طرفی بحث امنیت به عنوان یک عذر جدی محسوب می‌شود، از این روی برای یک عمل مستحبی، نمی‌توان امنیت یک شخصیت حقیقی و حقوقی را نادیده گرفت و طبق [[قاعده اهم و مهم]]، امنیت و حفظ جان، از یک عمل مستحبی به مراتب بالاتر است و مسئله رهبری و علما و مجتهدین و نیز برخی از مسئولین مملکتی این گونه است. به اضافه آن که نماز جمعه چه مستحب و چه واجب، هم چون [[حج]] است که اگر خلوت شود، انسان وظیفه حضور پیدا می‌کند یا دولت باید با [[بیت‌المال]] عده‌ای را به حج ببرد تا [[خانه خدا]] خلوت نشود؛ وقتی جمعیت موج می‌زند، دیگر چنین وظیفه‌ای برداشته می‌شود و [[واجب کفایی]] ساقط می‌شود. | ||