پرش به محتوا

تدبر در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

۴٬۱۵۷ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۵ ژوئیهٔ ۲۰۲۲
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۵: خط ۵:
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
تدبر در قرآن دارای ۲ مرحله است، مرحله اول، فهم عمومی از ظاهر قرآن است، که افراد در معانی ظاهری به اندازه فهم خودشان استفاده کنند. مرحله عمیق‌تر، فهم باطنی قرآن است که مختص به عالمان است و دارای مرتبه بالاتری است. قرآن در سه محور، تدبر در خلقت انسان، تدبر در طبیعت و تدبر در آسمان و زمین، انسان را دعوت به تدبر در مخلوقات می‌کند.


== تعریف تفکر و تدبر ==
== تعریف تفکر و تدبر ==
فکر در لغت به معنای اندیشه، تأمل، اعمال نظر و تدبّر است.<ref>قرشی، سیدعلی اکبر، قاموس قرآن، ج۵، تهران: دارالکتب الاسلامیه، هشتم، ۱۳۶۱، ص۱۹۹.</ref> در تعریف اصطلاحی فکر آمده است: «فکر یا اندیشه، اجرای عملیّات عقلی در معلومات، برای دستیابی به مطلوب است.»<ref>مظفر، محمدرضا، المنطق، ترجمه علی شیروانی، قم: دارالعلم، دوازدهم، ۱۳۸۲، ص۳۹.</ref>
فکر در لغت به معنای اندیشه، تأمل، اعمال نظر و تدبّر است.<ref>قرشی، سیدعلی اکبر، قاموس قرآن، ج۵، تهران: دارالکتب الاسلامیه، هشتم، ۱۳۶۱، ص۱۹۹.</ref> در تعریف اصطلاحی فکر آمده است: «فکر یا اندیشه، اجرای عملیّات عقلی در معلومات، برای دستیابی به مطلوب است.»<ref>مظفر، محمدرضا، المنطق، ترجمه علی شیروانی، قم: دارالعلم، دوازدهم، ۱۳۸۲، ص۳۹.</ref>
== دعوت کردن قرآن به تدبر ==
آیات قرآن، انسان را به تدبیر در دو چیز دعوت کرده‌اند:
* دسته ای از آیات، انسان‌ها را تشویق می‌کنند تا در درون قرآن کریم و در مورد خود قرآن کریم تفکّر و تدبّر نمایند.
* دسته دیگری از آیات، انسان‌ها را تشویق می‌نمایند تا در بیرون قرآن کریم، پیرامون جهان هستی، پیرامون اصل خلقت، پیرامون فلسفه خلقت، پیرامون زندگی و پیرامون دین و دنیا و پیرامون روز حساب و [[معاد]]، تفکّر و تدبّر نماید.
== تدبر در قرآن ==
تفکّر در مورد خود قرآن دو صورت دارد:
=== تدبّر در ظاهر قرآن ===
{{همچنین ببینید|اکتفا به ظاهر قرآن}}
قرآن همه انسان‌ها را به تدبّر و تفکر در ظاهر قرآن دعوت می‌کند. در این صورت همه انسان‌ها می‌توانند در آن تفکّر نمایند و از ظاهر قرآن کریم به صورت مستقیم یا غیرمستقیم بهره ببرند و بهره‌مند شوند.<ref>موسوی خمینی، روح الله، تفسیر سوره حمد، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره)، ششم، ۱۳۸۱، ص۱۷.</ref> با اندک توجهی به علوم عربی، روان خوانی و توجّه به ترجمه و معانی قرآن کریم، می‌توان از قرآن استفاده کرد. دعوت به این تدبر، برای برداشت بیشتر و فهم بهتر از قرآن است.


=== تفکر در باطن قرآن ===
=== تفکر در باطن قرآن ===
خط ۲۷: خط ۱۴:
با فراگیری این علوم و جهت روشن شدن معانی قرآن کریم، اوّل باید از خود قرآن و در مرحله ثانی از سنت معصومین و سپس از عقل برهانی و قلب سلیم بهره گرفت تا بتوان به معانی پنهان قرآن کریم و لایه‌های درونی آن دست یافت.<ref>جوادی آملی، عبدالله، تفسیر تسنیم، قم، انتشارات اسراء، چاپ اول، ۱۳۷۸، ج۱، ص۵۷.</ref>
با فراگیری این علوم و جهت روشن شدن معانی قرآن کریم، اوّل باید از خود قرآن و در مرحله ثانی از سنت معصومین و سپس از عقل برهانی و قلب سلیم بهره گرفت تا بتوان به معانی پنهان قرآن کریم و لایه‌های درونی آن دست یافت.<ref>جوادی آملی، عبدالله، تفسیر تسنیم، قم، انتشارات اسراء، چاپ اول، ۱۳۷۸، ج۱، ص۵۷.</ref>


== تدبر در مخلوقات ==
آیاتی از قرآن انسان‌ را به تفکّر و تدبّر در جهان طبیعت و جهان هستی دعوت می‌نماید، از جمله:
* '''تفکّر و تدبّر، پیرامون خودشناسی''': {{قرآن|أَأَنْتُمْ تَخْلُقُونَهُ أَمْ نَحْنُ الْخَالِقُونَ|ترجمه=آیا شما آن را آفرینش می‌دهید یا ما آفریدگاریم؟|سوره=واقعه|آیه=۵۹}}
* '''تفکّر و تدبّر، پیرامون طبیعت''': {{قرآن|أَفَرَأَیْتُمُ الْمَاءَ الَّذِی تَشْرَبُونَ|۶۸|أَأَنْتُمْ أَنْزَلْتُمُوهُ مِنَ الْمُزْنِ أَمْ نَحْنُ الْمُنْزِلُونَ|۶۹|ترجمه=آیا به آبی که می‌نوشید اندیشیده‌اید؟ (۶۸) آیا شما آن را از ابر نازل می‌کنید؟ یا ما نازل می‌کنیم؟ (۶۹)|سوره=واقعه|آیه=۶۸ و ۶۹}}
* '''تفکّر و تدبّر پیرامون زمین و آسمان''': {{قرآن|إِنَّ فِی خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاخْتِلَافِ اللَّیْلِ وَالنَّهَارِ لَآیَاتٍ لِأُولِی الْأَلْبَابِ|ترجمه= محققا در خلقت آسمانها و زمین و رفت و آمد شب و روز دلائل روشنی است برای خردمندان عالم|سوره=آل عمران|آیه=۱۹۰}}


انسان در این دعوت به تفکر، در واقع دعوت به خداشناسی می‌شود، یعنی مقصود اصلی از دعوت به دقت در آسمان و زمین، [[توحید]] و اعتقاد به یگانگی خدا است.
{{پایان پاسخ}}
{{پایان پاسخ}}
{{مطالعه بیشتر}}
{{مطالعه بیشتر}}
automoderated، ناظمان (CommentStreams)، trustworthy
۱۵٬۹۹۰

ویرایش