عوامل عدم درک متقابل والدین و فرزندان: تفاوت میان نسخه‌ها

عواملی مختلفی وجود دارد که والدین و فرزندان از فضای فکری و سِنی یکدیگر دور باشد و نتوانند همدیگر را درک کنند. توجه نداشتن به مراحل رشد فرزند به‌خصوص بلوغ، ندانستن شرایط روحی و روانی فرزند در سنین مختلف، انتظارهای بیش از حد از فرزندان و ناآگاهی نسبت به امور تربیتی از جمله عواملی که سبب می‌شود والدین فرزندان خود را درک نکنند. در مقابل، عدم شناخت وظایف دینی و اخلاقی و انسانی نسبت به پدر و مادر، عدم توجه به نصایح و خواسته‌های والدین، گرایش فرزندان به همسالان خود، از عواملی هستند که باعث می‌شود فرزندان رابطه خوبی با والدین خود نداشته باشند.

اگر والدین نسبت به نقش و وظایف خود، آگاهی کامل داشته باشند. و شناخت خود را از سطح درک و فهم فرزندان، بیشتر کنند و انتظارات خود را با تواناییهای فرزندان خویش تعدیل کنند و در برخورد با فرزندان خود، به موقعیت فعلی و روانی آنها توجه داشته باشند، و… و فرزندان نیز در مقابل، به وظایف انسانی خود نسبت به والدین، جامه عمل بپوشانند، و تجربیات و نصایح مشفقانه والدین را با جان و دل بپذیرند، در این صورت، بین فرزندان و والدین، روابط دوستانه و حسنه ای ایجاد می‌شود.

یکی از مهمترین وظایفی که در آیات [[قرآن]] و [[روایات]]، نسبت به پدر و مادر ذکر شده است، رعایت حقوق پدر و مادر و احسان و نیکی در گفتار و رفتار به آنها است. خداوند در قرآن می‌فرماید: {{قرآن|ترجمه=و پروردگار تو مقرر كرد كه جز او را مپرستيد و به پدر و مادر [خود] احسان كنيد. اگر يكى از آن دو يا هر دو، در كنار تو به سالخوردگى رسيدند به آنها [حتى‌] «اوف» مگو و به آنان پَرخاش مكن و با آنها سخنى شايسته بگوى. و از سر مهربانى، بالِ فروتنى بر آنان بگستر و بگو: «پروردگارا، آن دو را رحمت كن چنانكه مرا در خردى پروردند.»|سوره=اسراء|آیه=۲۳ و ۲۴}}

از آنجا که اصل وجود هر انسانی، از پدر و مادر است و هر شخصی در واقع ادامه همان پدر و مادر و از شاخه‌های آنهاست، هیچ‌کس به اندازه آنها با انسان مهربان نیست. بنابراین ارزش و احترام آنها از همه خویشاوندان بالاتر است؛ زیرا آنها حق حیات بر گردن فرزندان دارند. آنها هستند که در دوران ضعف و بیچارگی که کودک دارد، او را حفظ می‌کنند. نقش حیاتی و بسیار ارزشمند پدر و مادر در رشد فرزند، بر کسی پوشیده نیست. و فرزندان که در اثر زحمت‌های طاقت فرسای والدین خود، بزرگ می‌شوند و به جایی می‌رسند، لازم است که زحمت‌ها و مشقت‌هایی که پدر و مادر برای بزرگ شدن او تحمل نموده اند را فراموش نکنند. و ارزش و مقام پدر و مادر را بشناسند و بدانند که وجود آنها، پس از خداوند، از وجود پدر و مادر است.

جوانان در دوره بلوغ با رفقای همسن خود، ارتباط بیشتری دارند. و همین امر در روابط آنها با والدین، تغییراتی بوجود می‌آورد. آنها میل دارند، کمتر به والدین خود، در زمینه عاطفی متکی باشند و به تدریج روابط خود را با دیگران توسعه می‌دهند. از سوی دیگر چون والدین، نگران آینده فرزندان خود هستند؛ زیرا می‌دانند که افراد، بسیاری از عقاید، آرمانها و الگوهای خویش را از دیگران می‌گیرند. فرزندان چون در این مسایل تجربه‌ای ندارند، دخالت‌های پدر و مادر و راهنمایی آنها را بد تلقی می‌کنند. در حالی که هیچ پدر و مادری، بدی فرزندش را نمی‌خواهد. از آنجا که انسان فطرتاً موجودی تأثیرپذیر است، می‌توان گفت که گروه‌های سالم و دوستان شایسته، چه اثرات مثبت و گروه‌های فاسد، چه گمراهی و آلودگی و چه عواقب وخیمی به بار می‌آورند؛ بنابراین اگر کسی با فرد شایسته‌ای که دارای صفات عالی انسانی است، همنشین باشد، کم‌کم آن خصلت در او نیز پیدا می‌شود و عکس آن نیز صادق است. و این آرزوی پدران و مادران است که فرزندانشان با افراد شایسته‌ای همنشین شوند.<ref>افضل السادات دهشیری، تربیت اخلاق از دیدگاه اسلام، سازمان تبلیغات اسلامی، چاپ اول، ۱۳۷۰، ص۱۰۲.</ref> پس پدرها باید تنها به منع کردن اکتفا نکنند یعنی اگر فردی را لایق دوستی فرزندشان نمی‌دانند در عوض کمک کنند او دوستی صالح انتخاب کند.

برخی والدین یاد گرفته‌اند که حتی خواهش‌هایشان را در قالب جملات امر و نهی بیان کنند. والدین باید سعی کنند رابطه‌ای صمیمانه داشته باشند و کمتر از کلمات با ساختارهای امر و نهی استفاده کنند. و فرزندان هم متوجه باشند که این منطق، منطق زور نیست؛ بلکه زیر این کلمات، خواهش نهفته است.

عوامل و علل دیگری نیز وجود دارد که عبارتنداز:

#  عدم تنوع در زندگی والدین و بی نشاطی آن (خسته‌کننده برای جوان)

* گوردون، تامس، فرهنگ تفاهم در ارتباط والدین فرزندان، ترجمهٔ پریچهر فرجادی، آیین تفاهم، ۱۳۸۴.

* فرهادیان، رضا، آنچه والدین و مربیان باید بدانند، قم: بوستان کتاب قم، ۱۳۹۱.

* شرفی، محمّدرضا، با فرزندان خود چگونه رفتار کنیم، تهران: نشر جهاد دانشگاهی، ۱۳۷۳.

* ریچاردسون، جری، معجزه ارتباط و ان.ال. پی، ترجمهٔ مهدی قراچه‌داغی، تهران: آسیم، ۱۳۸۳.