پرش به محتوا

محاربه: تفاوت میان نسخه‌ها

۵۷۰ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۵ مهٔ ۲۰۲۲
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۱: خط ۱۱:
محارب به کسی گفته می‌شود که برای ایجاد رعب و هراس و سلب آزادی و امنیت مردم و افساد در زمین دست به اسلحه می‌برد.<ref>محمّد بن الحسن الطوسی، کتاب الخلاف، قم، مؤسسه النشر الاسلامی، ۱۴۱۶ق، ج۵، ص۴۵۷.</ref> در تعریف و شرایط محراب بین فقها اختلاف است. بیشتر فقها دست به اسلحه بردن و ایجاد ترس میان مردم را مصداق محاربه دانستند اما عده‌ای افساد فی الارض را شرط تحقق محاربه می‌دانند.<ref>بررسی مبانی فقهی محاربه و حد آن، جمال رضایی، فصلنامه مطالعات قرآنی، شماره دو، مرداد ۱۳۸۹، ص۶۵ تا ۸۴</ref> تقييد محاربه به سعى در فساد زمين (وَ يَسْعَوْنَ فِي الْأَرْضِ فَساداً) ظهور دارد در فاسد كردن زمين و ناامن كردن آن.<ref>بايسته‌هاى فقه جزاء، هاشمى شاهرودى، سيد محمود، ج۱، ص۳۰۳</ref>
محارب به کسی گفته می‌شود که برای ایجاد رعب و هراس و سلب آزادی و امنیت مردم و افساد در زمین دست به اسلحه می‌برد.<ref>محمّد بن الحسن الطوسی، کتاب الخلاف، قم، مؤسسه النشر الاسلامی، ۱۴۱۶ق، ج۵، ص۴۵۷.</ref> در تعریف و شرایط محراب بین فقها اختلاف است. بیشتر فقها دست به اسلحه بردن و ایجاد ترس میان مردم را مصداق محاربه دانستند اما عده‌ای افساد فی الارض را شرط تحقق محاربه می‌دانند.<ref>بررسی مبانی فقهی محاربه و حد آن، جمال رضایی، فصلنامه مطالعات قرآنی، شماره دو، مرداد ۱۳۸۹، ص۶۵ تا ۸۴</ref> تقييد محاربه به سعى در فساد زمين (وَ يَسْعَوْنَ فِي الْأَرْضِ فَساداً) ظهور دارد در فاسد كردن زمين و ناامن كردن آن.<ref>بايسته‌هاى فقه جزاء، هاشمى شاهرودى، سيد محمود، ج۱، ص۳۰۳</ref>


برخى از فقها به صراحت گفته‌اند كه تجاوز به عنف نيز مشمول دلالت آيه محاربه است.<ref>بايسته هاى فقه جزاء، هاشمى شاهرودى، سيد محمود، ج۱، ص۳۰۳</ref>  
برخى از فقها به صراحت گفته‌اند كه تجاوز به عنف نيز مشمول دلالت آيه محاربه است.<ref>بايسته هاى فقه جزاء، هاشمى شاهرودى، سيد محمود، ج۱، ص۳۰۳</ref> نزد گروهی از فقها تنها راهزنی مصداق محاربه است. برخی از فقهای اماميه چون ابن‌جنيد اسکافی، و برخی از فقهای اهل سنت مالکيه، و کرخی از حنفیه معتقدند احکام محاربه دربارۀ زنها جاری نمی‌گردد.<ref>دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۹، ص۴۵۳</ref>  


== آیه محاربه ==
== آیه محاربه ==
در [[قرآن کریم]] بیش از پنجاه مورد، کلمه فساد و مشتقات آن به کار رفته‌ است،<ref>بقره/۱۱، ۱۲، ۲۷، ۳۰، ۶۰، ۲۰۵، ۲۲۰، ۲۵۱؛ آل عمران/۶۳؛ مائده/۳۲–۳۳، ۶۴؛ اعراف/۵۶، ۷۴، ۸۵، ۸۶، ۱۰۳، ۱۲۷، ۱۴۷؛ انفال/۷۳؛ یونس/۴۰، ۸۱، ۹۱؛ هود/۸۵، ۱۱۲؛ یوسف/۷۳؛ نحل/۸۸؛ رعد/۲۵؛ اسراء/۴؛ کهف/۹۴؛ انبیاء/۲۲؛ مؤمنون/۷۱؛ شورا/۱۵۲، ۱۸۳؛ نمل/۱۴، ۳۴، ۴۸؛ قصص/۴، ۷۷، ۸۳؛ عنکبوت/۳۰، ۳۶؛ روم/۴۱؛ غافر/۲۶؛ ص/۲۸؛ محمّد/۲۲؛ فجر/۱۲.</ref> که از تعبیرات و معانی بکار رفته در آیات چنین استفاده می‌شود که خداوند در هر یک از آیات شریفه مصادیقی از افساد در زمین و محاربه را بیان کرده‌ است؛ لیکن وجه اشتراک همه آن‌ها در این است که اکثر آن‌ها در مقابل نظام الهی و نبی مرسل قیام کرده و سر عناد و ناسازگاری با آن داشته‌اند، و به همین دلیل خدا آن‌ها را مفسد و مستحق عذاب در دنیا و آخرت دانسته‌ است. امّا اکثر فقیهان و مفسّران بر این نظراند که از مجموع آیات شریفه ناظر بر این مسئله تنها آیه شریفه زیر در مقام بیان حکم محاربه و افساد فی الارض است:
مجازات جرم محاربه در سورۀ مائده ذکر شده است.<ref>دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۹، ص۴۵۳</ref> در [[قرآن کریم]] بیش از پنجاه مورد، کلمه فساد و مشتقات آن به کار رفته‌ است،<ref>بقره/۱۱، ۱۲، ۲۷، ۳۰، ۶۰، ۲۰۵، ۲۲۰، ۲۵۱؛ آل عمران/۶۳؛ مائده/۳۲–۳۳، ۶۴؛ اعراف/۵۶، ۷۴، ۸۵، ۸۶، ۱۰۳، ۱۲۷، ۱۴۷؛ انفال/۷۳؛ یونس/۴۰، ۸۱، ۹۱؛ هود/۸۵، ۱۱۲؛ یوسف/۷۳؛ نحل/۸۸؛ رعد/۲۵؛ اسراء/۴؛ کهف/۹۴؛ انبیاء/۲۲؛ مؤمنون/۷۱؛ شورا/۱۵۲، ۱۸۳؛ نمل/۱۴، ۳۴، ۴۸؛ قصص/۴، ۷۷، ۸۳؛ عنکبوت/۳۰، ۳۶؛ روم/۴۱؛ غافر/۲۶؛ ص/۲۸؛ محمّد/۲۲؛ فجر/۱۲.</ref> که از تعبیرات و معانی بکار رفته در آیات چنین استفاده می‌شود که خداوند در هر یک از آیات شریفه مصادیقی از افساد در زمین و محاربه را بیان کرده‌ است؛ لیکن وجه اشتراک همه آن‌ها در این است که اکثر آن‌ها در مقابل نظام الهی و نبی مرسل قیام کرده و سر عناد و ناسازگاری با آن داشته‌اند، و به همین دلیل خدا آن‌ها را مفسد و مستحق عذاب در دنیا و آخرت دانسته‌ است. امّا اکثر فقیهان و مفسّران بر این نظراند که از مجموع آیات شریفه ناظر بر این مسئله تنها آیه شریفه زیر در مقام بیان حکم محاربه و افساد فی الارض است:


{{قرآن|إِنَّمَا جَزَاءُ الَّذِينَ يُحَارِبُونَ اللَّـهَ وَرَسُولَهُ وَيَسْعَوْنَ فِي الْأَرْضِ فَسَادًا أَن يُقَتَّلُوا أَوْ يُصَلَّبُوا أَوْ تُقَطَّعَ أَيْدِيهِمْ وَأَرْجُلُهُم مِّنْ خِلَافٍ أَوْ يُنفَوْا مِنَ الْأَرْضِ ۚ ذَٰلِكَ لَهُمْ خِزْيٌ فِي الدُّنْيَا ۖ وَلَهُمْ فِي الْآخِرَةِ عَذَابٌ عَظِيمٌ |سوره=مائده|آیه=۳۳|ترجمه=کیفر آن‌ها که با خدا و پیامبرش به جنگ برمی‌خیزند، و اقدام به فساد در روی زمین می‌کنند»، (و با تهدید اسلحه به جان و مال و ناموس مردم حمله می‌برند)، فقط این است که اعدام شوند، یا به دار آویخته گردند، یا (چهار انگشت از) دست (راست) و پای (چپ) آن‌ها به عکس یکدیگر بریده شود؛ یا از سرزمین خود تبعید گردند. این رسوایی در دنیاست؛ و در آخرت مجازات عظیمی دارند.}}  
{{قرآن|إِنَّمَا جَزَاءُ الَّذِينَ يُحَارِبُونَ اللَّـهَ وَرَسُولَهُ وَيَسْعَوْنَ فِي الْأَرْضِ فَسَادًا أَن يُقَتَّلُوا أَوْ يُصَلَّبُوا أَوْ تُقَطَّعَ أَيْدِيهِمْ وَأَرْجُلُهُم مِّنْ خِلَافٍ أَوْ يُنفَوْا مِنَ الْأَرْضِ ۚ ذَٰلِكَ لَهُمْ خِزْيٌ فِي الدُّنْيَا ۖ وَلَهُمْ فِي الْآخِرَةِ عَذَابٌ عَظِيمٌ |سوره=مائده|آیه=۳۳|ترجمه=کیفر آن‌ها که با خدا و پیامبرش به جنگ برمی‌خیزند، و اقدام به فساد در روی زمین می‌کنند»، (و با تهدید اسلحه به جان و مال و ناموس مردم حمله می‌برند)، فقط این است که اعدام شوند، یا به دار آویخته گردند، یا (چهار انگشت از) دست (راست) و پای (چپ) آن‌ها به عکس یکدیگر بریده شود؛ یا از سرزمین خود تبعید گردند. این رسوایی در دنیاست؛ و در آخرت مجازات عظیمی دارند.}}  
automoderated، ناظمان (CommentStreams)، trustworthy
۱۵٬۹۷۵

ویرایش