اللهم: تفاوت میان نسخه‌ها

در اینکه کلمه «اللهمّ» متشکل از چه چیزهایی است بین علمای بزرگ صرف و نحو اختلاف است. سیبویه و خلیل از علمای بزرگ صرف و نحو می‌گویند: اصل آن «یا الله» بوده، لذا «یا» از ابتدای آن حذف شده و عوض از آن میم مشدّده بعد از الله آمده است.<ref>شیخ طوسی، التبیان فی تفسیر القرآن، قم، نشر مکتب الاعلام الاسلامی، چاپ اول، ۱۴۰۹ ق، ج۲، ص۴۲۸، و طبرسی، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران، انتشارات ناصر خسرو، چاپ اول، ۱۳۶۵ج۱، ص۷۲۵.</ref>

بسیاری از علمای صرف و نحو و مفسران<ref>طیب، تفسیر الطیب البیان، تهران، انتشارات اسلام، چاپ دوم، ۱۳۷۴، ج۲، ص۱۵۷، و حجازی، محمد محمود، التفسیر الواضح، بیروت، انتشارات دارالجیل، چاپ اول، ۱۹۹۳م، ج۱، ص۲۲۰.</ref> نیز این وجه را پذیرفته‌اند. قول دیگری در اللّهم وجود دارد که فرّاء عالم بزرگ صرف و نحو آن را بیان کرده، ایشان می‌گوید: «اللّهم» در اصل «یا الله أمّ بخیرٍ» بوده است. همزه حذف شده و تبدیل به یا اللّهم بخیر شده است.<ref>التبیان فی تفسیر القرآن، همان، و مجمع البیان فی تفسیر القرآن، همان.</ref>

امّا این نظریه مورد قبول علمای دیگر واقع نشده است. پس همانگونه که می‌بینیم در اینجا ضمیر هم وجود ندارد، بلکه کلمه تشکیل شده از دو قسمت الله و میم مشدّده است.