۱۱٬۹۱۳
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش برچسب: ویرایش مبدأ ۲۰۱۷ |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۳۶: | خط ۳۶: | ||
== جنگ با اهل بغی == | == جنگ با اهل بغی == | ||
«اهل بغی» یا «بغات» کسانی را گویند که علیه حکومت شرعی قیام کرده باشند جهاد با بغات، در واقع، جنگ داخلی علیه مسلمانانی است که علیه | «اهل بغی» یا «بغات» کسانی را گویند که علیه حکومت شرعی قیام کرده باشند. جهاد با بغات، در واقع، جنگ داخلی علیه مسلمانانی است که علیه حکومت قیام کنند.<ref> اشراق، تاریخ و مقررات جنگ در اسلام، ص۲۷۱.</ref> | ||
جلالالدین فارسی، در تعریف اهلبغی مینویسد: | جلالالدین فارسی، در تعریف اهلبغی مینویسد: | ||
اهل بغی گروهی از مسلمانان هستند که چون نمیتوانند مطلوب خویش را از راههای مشروع بدست آورند یا نگهداری کنند، دست به تجاوز متشکل مسلحانه علیه مسلمانان میزنند؛ در نتیجه از احکام و روشهایی که خدا در قرآن روا شمرده و پیامبر به کار بسته، انحراف پیدا میکنند؛ به تذکّرات خیرخواهانه برادران خویش اعتنایی نمیکنند و حاضر نمیشوند به قرآن و سنّت برگردند.<ref>جلالالدیّن فارسی، جهاد حد نهایی تکامل، ص۱۰۹.</ref> | اهل بغی گروهی از مسلمانان هستند که چون نمیتوانند مطلوب خویش را از راههای مشروع بدست آورند یا نگهداری کنند، دست به تجاوز متشکل مسلحانه علیه مسلمانان میزنند؛ در نتیجه از احکام و روشهایی که خدا در قرآن روا شمرده و پیامبر به کار بسته، انحراف پیدا میکنند؛ به تذکّرات خیرخواهانه برادران خویش اعتنایی نمیکنند و حاضر نمیشوند به قرآن و سنّت برگردند.<ref>جلالالدیّن فارسی، جهاد حد نهایی تکامل، ص۱۰۹.</ref> | ||
آیت الله | آیت الله خویی باغیان (بغاه) را دو گروه میداند: | ||
۱. کسانی که بر امامA بغی (خروج) میکنند. در این صورت بر مؤمنان، تا زمانی که تسلیم امر الهی شوند و اطاعت امام را بپذیرند، جنگیدن با آنها واجب است و در این خصوص، در بین مسلمین اختلافی وجود ندارد. | ۱. کسانی که بر امامA بغی (خروج) میکنند. در این صورت بر مؤمنان، تا زمانی که تسلیم امر الهی شوند و اطاعت امام را بپذیرند، جنگیدن با آنها واجب است و در این خصوص، در بین مسلمین اختلافی وجود ندارد. | ||
۲. گروه دوم از بغاه، طایفهای از مسلمین هستند که بر طایفهای دیگر بغی (تجاوز) کرده باشند؛ که در این صورت بر سایر مسلمانان واجب است که بین آنها صلح ایجاد کنند. اما اگر باغیان بر بغی (ستم و تجاوز) خویش اصرار داشتند، با آنها بجنگند تا فرمان الهی را بپذیرند.<ref>سیدابوالقاسم خویی، منهاج الصالحین، ج۱، ص۳۶۱.</ref> | ۲. گروه دوم از بغاه، طایفهای از مسلمین هستند که بر طایفهای دیگر بغی (تجاوز) کرده باشند؛ که در این صورت بر سایر مسلمانان واجب است که بین آنها صلح ایجاد کنند. اما اگر باغیان بر بغی (ستم و تجاوز) خویش اصرار داشتند، با آنها بجنگند تا فرمان الهی را بپذیرند.<ref>سیدابوالقاسم خویی، منهاج الصالحین، ج۱، ص۳۶۱.</ref> | ||
در برخی از آیات قرآن، به این نوع جنگ نیز اشاره شده است. خداوند متعال میفرماید: … وَإِن طَائِفَتَانِ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ اقْتَتَلُوا فَأَصْلِحُوا بَیْنَهُمَا بِالْعَدْلِ وَأَقْسِطُوا إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الْمُقْسِطِینَ<ref>حجرات/ ۹.</ref>؛ اگر دو گروه از مؤمنان با یکدیگر جنگ کنند، میان آنها آشتی برقرار کنید؛ و اگر یکی از آن دو، بر دیگری تعدی کند، با او پیکار کنید تا به فرمان خدا بازگردد. پس اگر بازگشت، میانشان به دادگری آشتی برقرار سازید. و عدالت ورزید، که خدا دادگران را دوست میدارد. خداوند متعال، به منظور جلوگیری از ظلم و بیدادگری و خروج از نظامات عمومی، که ممکن است در داخل ممالک اسلامی وقوع یابد، قوانینی وضع کرده که در صورت بروز چنان حوادث نامطلوبی، اعمال گردد و اجتماع از شرّ، ظلم و تعدّی، محفوظ بماند.<ref>ر. ک. شیخالاسلام کردستانی، مقالهٔ جنگ در اسلام، ص۱۸.</ref> | در برخی از آیات قرآن، به این نوع جنگ نیز اشاره شده است. خداوند متعال میفرماید: … وَإِن طَائِفَتَانِ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ اقْتَتَلُوا فَأَصْلِحُوا بَیْنَهُمَا بِالْعَدْلِ وَأَقْسِطُوا إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الْمُقْسِطِینَ<ref>حجرات/ ۹.</ref>؛ اگر دو گروه از مؤمنان با یکدیگر جنگ کنند، میان آنها آشتی برقرار کنید؛ و اگر یکی از آن دو، بر دیگری تعدی کند، با او پیکار کنید تا به فرمان خدا بازگردد. پس اگر بازگشت، میانشان به دادگری آشتی برقرار سازید. و عدالت ورزید، که خدا دادگران را دوست میدارد. خداوند متعال، به منظور جلوگیری از ظلم و بیدادگری و خروج از نظامات عمومی، که ممکن است در داخل ممالک اسلامی وقوع یابد، قوانینی وضع کرده که در صورت بروز چنان حوادث نامطلوبی، اعمال گردد و اجتماع از شرّ، ظلم و تعدّی، محفوظ بماند.<ref>ر. ک. شیخالاسلام کردستانی، مقالهٔ جنگ در اسلام، ص۱۸.</ref> | ||
جنگهای امام | جنگهای امام علی(ع) با ناکثین، قاسطین و مارقین، در حقیقت جنگ با اهل بغی بوده است. | ||
== جهاد | == جهاد رهاییبخش == | ||
جنگ و جهاد | جنگ و جهاد رهاییبخش، یا به تعبیری «جنگ امدادی»، دفاع از کسانی است که مورد ظلم و تجاوز دیگران قرار گرفتهاند. | ||
خداوند | خداوند میفرماید: چرا در راه خدا جهاد نمیکنید؟! در صورتی که جمعی ناتوان از مردان و زنان و کودکان، اسیر ظلم کفارند<ref>نساء/ ۷۵.</ref> | ||
امام | امام علی(ع) نیز میفرماید: | ||
همواره یاور مظلومان و دشمن ستمگران باشید.<ref>نهج البلاغه، نامه ۴۷، ص۵۵۸؛ فتّال نیشابوری، روضه الواعظین، ص۱۳۶.</ref> | |||
این جهاد برای رهایی مؤمنان ناتوان و دربند است. گاهی گروهی از مسلمانان که در کشوری غیر اسلامی و دارالکفر زندگی میکنند، مورد ظلم و تجاوز قرار میگیرند و به هر علت، توانایی رویارویی با این تجاوز و ستم را ندارند. از سوی دیگر، امکان مهاجرت به کشور اسلامی، برای آنان فراهم نیست؛ در چنین وضعی، بر سایر مسلمانان لازم است که در حدّ توان، به کمک آنها شتافته و با زورگویان و ستم پیشهگان بجنگند و موجبات رهایی و آزادی آنان را، از بند ستم و اسارت فراهم سازند. | این جهاد برای رهایی مؤمنان ناتوان و دربند است. گاهی گروهی از مسلمانان که در کشوری غیر اسلامی و دارالکفر زندگی میکنند، مورد ظلم و تجاوز قرار میگیرند و به هر علت، توانایی رویارویی با این تجاوز و ستم را ندارند. از سوی دیگر، امکان مهاجرت به کشور اسلامی، برای آنان فراهم نیست؛ در چنین وضعی، بر سایر مسلمانان لازم است که در حدّ توان، به کمک آنها شتافته و با زورگویان و ستم پیشهگان بجنگند و موجبات رهایی و آزادی آنان را، از بند ستم و اسارت فراهم سازند. | ||
خط ۷۱: | خط ۶۷: | ||
== دفاع و مقابله به مثل == | == دفاع و مقابله به مثل == | ||
مسلمانان مکلّفند با هر فرد یا گروهی که اندیشهٔ هر نوع تجاوز به | مسلمانان مکلّفند با هر فرد یا گروهی که اندیشهٔ هر نوع تجاوز به مسلمانان دارد، در حد توان بجنگند و تسلیم نشوند.<ref>ر. ک. شهید اول، الدروس، ج۲، ص۵۹؛ علامه حلّی، قواعد الاحکام، ج۳، ص۵۷۱.</ref> این نوع جنگ، «دفاع» یا «جهاد دفاعی» نام دارد. | ||
جهاد دفاعی بر همه مسلمانان، به هر نحو ممکن واجب است و در آن اذن امام عادل و مجتهد و دستگاه حکومتی شرط نیست.<ref>ر. ک. ابوالقاسمبنحسن میرزای قمی، جامع الشتات، ج۱، ص۳۶۲.</ref> به نظر تمامی فقهای مسلمان، چنانچه، بر مسلمین یا سرزمینهای اسلامی یا اساس اسلام، از جانب دشمنان هجوم صورت گیرد، بر همهٔ مسلمانان واجب است با تمامی امکانات و توان از آن دفاع کنند.<ref>عباسعلی عظیمی شوشتری، مقالهٔ قوانین و مقررات کلی جنگ و دفاع در اسلام، فصلنامهٔ مصباح، سال ششم، شماره ۲۲، ص۲۶.</ref> | جهاد دفاعی بر همه مسلمانان، به هر نحو ممکن واجب است و در آن اذن امام عادل و مجتهد و دستگاه حکومتی شرط نیست.<ref>ر. ک. ابوالقاسمبنحسن میرزای قمی، جامع الشتات، ج۱، ص۳۶۲.</ref> به نظر تمامی فقهای مسلمان، چنانچه، بر مسلمین یا سرزمینهای اسلامی یا اساس اسلام، از جانب دشمنان هجوم صورت گیرد، بر همهٔ مسلمانان واجب است با تمامی امکانات و توان از آن دفاع کنند.<ref>عباسعلی عظیمی شوشتری، مقالهٔ قوانین و مقررات کلی جنگ و دفاع در اسلام، فصلنامهٔ مصباح، سال ششم، شماره ۲۲، ص۲۶.</ref> | ||
شهید | شهید مطهری مینویسد: | ||
اگر جنگی برای دفع تهاجم باشد (دیگری به سرزمین ما تجاوز کرده به مال و ثروت ما چشم دوخته به حریت و آقایی ما چشم دوخته و میخواهد آن را سلب کند…) در این شرایط اگر نجنگیم به بهانه صلح، این صلح نیست، تسلیم است.<ref>مرتضی مطهری، جهاد، ص۲۵.</ref> | اگر جنگی برای دفع تهاجم باشد (دیگری به سرزمین ما تجاوز کرده به مال و ثروت ما چشم دوخته به حریت و آقایی ما چشم دوخته و میخواهد آن را سلب کند…) در این شرایط اگر نجنگیم به بهانه صلح، این صلح نیست، تسلیم است.<ref>مرتضی مطهری، جهاد، ص۲۵.</ref> |