ویژگی‌های جنگ و جهاد از دیدگاه امام علی(ع): تفاوت میان نسخه‌ها

از دیدگاه امام علی(ع)، جنگ و جهاد، اگر با انگیزه‌ای الهی و «فی سبیل‌الله» باشد، ارزش و اهمیت دارد. توصیه امام علی(ع)، به یاران خویش این بود که به خاطر عقده‌های شخصی با دشمن نبرد نکنند بلکه جنگ آنان، در راه خداوند باشد؛ به همین جهت به «معقل بن قیس» از فرماندهان نظامی خویش سفارش کرد که مواظب باشد به‌خاطر دشمنی شخصی، با دشمنان پیکار نکند.<ref>نهج البلاغه، نامه ۱۲، ص۴۹۳.</ref>

پیش از جنگ صفین، سپاه امام علی(ع) نارضایتی خود را از تأخیر در جنگیدن با شامیان، ابراز داشتند. امام در پاسخ، تأخیر انداختن در جنگ را به این امید دانست که گروهی از آنان، به امام بپیوندند و هدایت یابند.<ref>«فَوَالله ما دفعت الحرب…». نهج البلاغه، خطبه ۵۵، ص۱۰۶؛ ابن‌اعثم کوفی، همان، ص۱۰۲۳؛ ابوجعفر اسکافی، المعیار والموازنه، ص۲۰۱.</ref>

در مورد امام علی(ع) گفت‌اند که هیچ‌گاه بدون اتمام حُجت، جنگ را آغاز نمی‌کرد. شیخ مفید، در مورد جنگ جمل می‌نویسد که امام علی(ع) خطاب به مردم گفت: «برای شروع جنگ شتاب مکنید! تا حجت را بر این قوم تمام کنم». سپس عبدالله‌بن عباس را احضار کرد و قرآنی به او داد و دستور داد قرآن را، نزد طلحه، زبیر و عایشه ببرد و آنان را به احکام قرآن، فراخواند.<ref>«ودعا عبدالله‌بن‌العباس رضی‌الله عنه فاعطاه المصحف و قال امض بهذا المصحف الی طلحه و الزبیر و عائشه وادعهم الی ما فیه». شیخ مفید، الجمل، ص۳۳۶.</ref> ابن‌عباس نزد دشمن رفت، پس از برگشت، گفت: این قوم، تنها، خواستار جنگ هستند. تیراندازان دشمن، شروع به تیرباران ما کردند. ابن‌عباس: ای امیرالمؤمنین چه می‌اندیشی؟ تا چه هنگام این قوم، هر کار می‌خواهند انجام دهند؟! فرمان بده تا آنان را کنار بزنیم. اما امام دستور آغاز جنگ را نداد و آن‌را به پس از یک‌بار دیگر اتمام حجت بر آنان دانست.<ref>طبرانی، المعجم الاوسط، ج۴، ص۲۲۸؛ ابن‌ابی‌الحدید، همان، ج۹، ص۱۱۲؛ طبری، همان، ج۶، ص۲۴۳۸.</ref>