|
|
| خط ۱۷: |
خط ۱۷: |
| اندیشه موعود در مسیحیت به سه گونه تفسیر و تبیین شده است.<ref name=":0" /> | | اندیشه موعود در مسیحیت به سه گونه تفسیر و تبیین شده است.<ref name=":0" /> |
| | | |
| گونه نخست شبیه اندیشه موعود در دین یهود است، با این تفاوت که مسیحیان مصداق آن را حضرت عیسی می‌دانند.<ref name=":0" /> | | گونه نخست تبیین اندیشه موعود در مسیحیت، شبیه اندیشه موعود در دین یهود است، با این تفاوت که مسیحیان مصداق آن را حضرت عیسی می‌دانند.<ref name=":0" /> |
| | |
| گونه دوم با نوید رجعت عیسی به مثابه «داور جهان» در آخر الزمان نمایشگر سنخ دیگری از اندیشه موعود است<ref name=":0" />
| |
| | |
| و در چهره سوم سخن از شخص دیگری است که خود عیسی مسیح وعده آمدنش را می‌دهد کسی که چونان «تسلی دهنده» و «روح راستی» می‌آید و بر مسیح جلالت می‌بخشد و بر او شهادت می‌دهد مسیحیان این را همان روح القدس می‌دانند و معتقدند که اندک زمانی پس از مسیح ظهور کرد و همو هماره بر کلیسا حکم رانده است<ref name=":0" />
| |
|
| |
|
| |
|
| | در گونه دوم تبیین اندیشه موعود در مسیحیت، حضرت عیسی در آخرالزمان به عنوان «داور جهان» رجعت خوهد کرد.<ref name=":0" /> بنابر عهد جدید، عیسی با رنجی که برد و با مرگ خویش، به انتظار موعود نجات‌بخش پایان داد؛ ولی دوباره بر می‌گردد تا مردم را به کمال خود برساند و داور جهان باشد؛ البته عهد جدید از سیاسی شمردن مسیح موعود برحذر است.<ref>علی موحدیان عطاء، هفت آسمان، فصلنامه تخصصی ادیان و مذاهب، ش۱۲ و ۱۳، سال سوم و چهارم، زمستان ۱۳۸۰ و بهار ۱۳۸۱ش، ص۱۱۳.</ref> |
|
| |
|
| | در گونه سوم تبیین اندیشه موعود در مسیحیت، شخص دیگری که خود عیسی وعده آمدنش را می‌دهد خواهد آمد. او مانند «تسلی دهنده» و «روح راستی» می‌آید و بر مسیح شهادت می‌دهد و گویی با او نبودنِ مسیح جبران می‌شود. مسیحیان آن شخص را همان روح القدس می‌دانند و معتقدند که اندک زمانی پس از مسیح ظهور کرد و همو است که همیشه بر کلیسا حکم رانده است.<ref name=":0" /> |
| | == مهدویت در زرتشت == |
| | موعودگرایی در آیین زرتشت با اصطلاح «سَوشیَنت؛ سود رساننده» همراه شده است. زرتشتیان معتقدند «سوشینت» کسانی هستند که به نوبت در رأس هر هزاره می‌آیند و پلیدی را ریشه کن و جهان را نو می‌کنند و مهم‌ترین آنها آخرینشان است.<ref>علی موحدیان عطاء، هفت آسمان، فصلنامه تخصصی ادیان و مذاهب، ش۱۲ و ۱۳، سال سوم و چهارم، زمستان ۱۳۸۰ و بهار ۱۳۸۱ش، ص۱۱۹–۱۲۰.</ref> و اندیشه منجی موعود زرتشتیگری از سرچشمه‌هایی چون نوید شکست منش بد از منش خوب، دروغ از راست به دست خرداد و امرداد جریان می‌یابد. |
|
| |
|
| اما در باب دوم و گونه دیگر اندیشه موعود در مسیحیت که در جهت عیسی مسیح به عنوان داور جهان در آخر الزمان را وعده می‌دهد چونکه گفتنی است. اول آن که در عهد جدید یادآور شده‌اند که عیسی با رنج به جای بنی آدم و با مرگ خویش به انتظار موعود نجات بخش پایان داد اما دوباره بر می‌گردد تا داور جهان باشد نکته دوم هم این که موعود مسیحی وقتی به صورت داور جهانی رجعت می‌کند این اندیشه نجات بخش وی را با دیگر فرهنگ‌ها متفاوت ترسیم می‌کند و نکته سوم این که عهد جدید از سیاسی کردن مسیح موعود برحذر است.<ref>علی موحدیان عطاء، هفت آسمان، فصلنامه تخصصی ادیان و مذاهب، ش۱۲ و ۱۳، سال سوم و چهارم، زمستان ۱۳۸۰ و بهار ۱۳۸۱ش، ص۱۱۳.</ref> و چهره سوم موعود مسیحی چهره ای به کلی دیگر است او آن مسیحی نیست که امت موسوی انتظارش را می‌کشیدند و به باور امت عیسی همو بود که آمد و هموست که باز خواهد آمد این فرد دیگری است که عیسی مسیح وعده آمدنش را می‌دهد. نکته ای که در این‌جا هست تلقی مسیحیان از فرازهای انجیل یوحنا «۱۶: ۲۷ / ۱۴: ۱۷، ۱۶: ۸» است مسیحیت هرگز به این تن در نداد که «تسلی دهنده» و «روح راستی» که کتاب مقدس وعده آمدنش را داده کسی چون پیامبری یا وصی پیامبری باشد بلکه مصداق این وعده همان روح القدس بوده است بدینسان موعود آخر الزمان مسیحی از دانسته اندیشه‌های موعود صرفاً اجتماعی و حتی موعود نجات بخش «معنوی ـ اجتماعی» به کنار می‌رود.<ref>علی موحدیان عطاء، هفت آسمان، فصلنامه تخصصی ادیان و مذاهب، ش۱۲ و ۱۳، سال سوم و چهارم، زمستان ۱۳۸۰ و بهار ۱۳۸۱ش، ص۱۱۵.</ref>
| |
|
| |
|
| == مهدویت در زرتشت ==
| | در این‌جا لازم است که بگوییم در سنت متأخر زرتشتی این آموزه را به آخرت‌شناسی پیوند می‌دهند به گونه ای که ظهور منجی به جریانات روز محشر و داوری در هم آمیخته است گویا قیامت در همان زمان و در همین زمین برپا می‌شود در کتاب بُندهش که از متون متأخر زرتشتیان است پس از یاد کردن اوضاع مردمان به هنگام ظهور سوشینت می‌گوید: «پس از آن سوشینت مردگان را بر می خیزاند…» آن گاه به تفصیل به جریان داوری می‌پردازد.<ref>علی موحدیان عطاء، هفت آسمان، فصلنامه تخصصی ادیان و مذاهب، ش۱۲ و ۱۳، سال سوم و چهارم، زمستان ۱۳۸۰ و بهار ۱۳۸۱ش، ص۱۲۱، به نقل از سوشیانت و مصطوفی، علی‌اصغر، سیر اندیشه ایرانیان درباره موعود آخرالزمان، ص۱۰۹.</ref> |
| در این آیین موضوع موعود رهاننده با مفهوم سوشَینت از ریشه «سو» به معنای «سود رساننده» گره خورده است این مفهوم فی الجمله اشاره به کسانی است که به نوبت در رأس هر هزاره می‌آیند و پلیدی را ریشه کن و جهان را نو می‌کنند مهم‌ترین ایشان آخرینشان است<ref>علی موحدیان عطاء، هفت آسمان، فصلنامه تخصصی ادیان و مذاهب، ش۱۲ و ۱۳، سال سوم و چهارم، زمستان ۱۳۸۰ و بهار ۱۳۸۱ش، ص۱۱۹–۱۲۰.</ref> و اندیشه منجی موعود زرتشتیگری از سرچشمه‌هایی چون نوید شکست منش بد از منش خوب، دروغ از راست به دست خرداد و امرداد جریان می‌یابد. در این‌جا لازم است که بگوییم در سنت متأخر زرتشتی این آموزه را به آخرت‌شناسی پیوند می‌دهند به گونه ای که ظهور منجی به جریانات روز محشر و داوری در هم آمیخته است گویا قیامت در همان زمان و در همین زمین برپا می‌شود در کتاب بُندهش که از متون متأخر زرتشتیان است پس از یاد کردن اوضاع مردمان به هنگام ظهور سوشینت می‌گوید: «پس از آن سوشینت مردگان را بر می خیزاند…» آن گاه به تفصیل به جریان داوری می‌پردازد.<ref>علی موحدیان عطاء، هفت آسمان، فصلنامه تخصصی ادیان و مذاهب، ش۱۲ و ۱۳، سال سوم و چهارم، زمستان ۱۳۸۰ و بهار ۱۳۸۱ش، ص۱۲۱، به نقل از سوشیانت و مصطوفی، علی‌اصغر، سیر اندیشه ایرانیان درباره موعود آخرالزمان، ص۱۰۹.</ref>
| |
|
| |
|
| == مهدویت در اسلام == | | == مهدویت در اسلام == |