پرش به محتوا

تساهل و تسامح در دین از منظر قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۴: خط ۱۴:


== معنای تسامح و تساهل در دین ==
== معنای تسامح و تساهل در دین ==
تسامح و تساهل در دین به این معناست که دین اسلام، دین سخت گیری و خارج از طاقت انسان نیست و خداوند در مقام تشریع، اموری را بر گردن انسان ها نگذاشته که فوق توان انسان باشد. معنای دیگری که از تسامح و تساهل در دین برداشت می شود، اهمیت دادن به مفاهیمی چون مدارا و حلم در دین داری است که خلاف خشونت و واکنش تند به گناه است.
تسامح و تساهل در دین به این معناست که دین اسلام، دین سخت‌گیری و خارج از طاقت انسان نیست و خداوند در مقام تشریع، اموری را بر گردن انسان ها نگذاشته که فوق توان انسان باشد. معنای دیگری که از تسامح و تساهل در دین برداشت می شود، اهمیت دادن به مفاهیمی چون مدارا و حلم در دین داری است که خلاف خشونت و واکنش تند به گناه است.


پیامبر اکرم(ص) دین اسلام را دین سمحه و سهله معرفی کرده است: {{متن عربی|لَمْ يُرْسِلْنِي اَللَّهُ تَعَالَى بِالرَّهْبَانِيَّةِ وَ لَكِنْ بَعَثَنِي بِالْحَنِيفِيَّةِ اَلسَّهْلَةِ اَلسَّمْحَةِ|ترجمه=خداوند مرا به رهبانيّت نفرستاده است، بلكه مرا به دين حنفى سهل و آسان فرستاده است.}}<ref>الکافی، ج۵، ص۴۹۴، وسائل الشیعه، ج۲۰، ص۱۰۶، بحارالانوار، ج۲۲، ص۲۶۳</ref>
پیامبر اکرم(ص) دین اسلام را دین سمحه و سهله معرفی کرده است: {{متن عربی|لَمْ يُرْسِلْنِي اَللَّهُ تَعَالَى بِالرَّهْبَانِيَّةِ وَ لَكِنْ بَعَثَنِي بِالْحَنِيفِيَّةِ اَلسَّهْلَةِ اَلسَّمْحَةِ|ترجمه=خداوند مرا به رهبانيّت نفرستاده است، بلكه مرا به دين حنفى سهل و آسان فرستاده است.}}<ref>الکافی، ج۵، ص۴۹۴، وسائل الشیعه، ج۲۰، ص۱۰۶، بحارالانوار، ج۲۲، ص۲۶۳</ref>
خط ۲۱: خط ۲۱:


== نرم‌خویی با مردم ==
== نرم‌خویی با مردم ==
پیامبر(ص) در مقابل گناهکاران و خطاکاران با خوش‌اخلاقی برخورد می‌کرد و بر آن‌ها سخت نمی‌گرفت، چنانچه خداوند دربارهٔ او می‌فرماید: {{قرآن|فَبِمَا رَحْمَه مِنَ اللَّهِ لِنْتَ لَهُمْ وَلَوْ کُنْتَ فَظًّا غَلِیظَ الْقَلْبِ لانْفَضُّوا مِنْ حَوْلِکَ…|ترجمه=به سبب رحمت خداست كه تو با آنها اينچنين خوشخوى و مهربان هستى. اگر تندخو و سخت‌دل مى‌بودى از گرد تو پراكنده مى‌شدند.|سوره=آل عمران|آیه=۱۵۹}}
پیامبر(ص) در مقابل گناهکاران و خطاکاران با خوش‌اخلاقی برخورد می‌کرد و بر آن‌ها سخت نمی‌گرفت، چنانچه خداوند درباره او می‌فرماید: {{قرآن|فَبِمَا رَحْمَه مِنَ اللَّهِ لِنْتَ لَهُمْ وَلَوْ کُنْتَ فَظًّا غَلِیظَ الْقَلْبِ لانْفَضُّوا مِنْ حَوْلِکَ…|ترجمه=به سبب رحمت خداست كه تو با آنها اينچنين خوشخوى و مهربان هستى. اگر تندخو و سخت‌دل مى‌بودى از گرد تو پراكنده مى‌شدند.|سوره=آل عمران|آیه=۱۵۹}}


خداوند از پیامبر می خواهد با حکمت و موعظه مردم را به سوی خدا دعوت کند: {{قرآن|ادْعُ إِلَىٰ سَبِيلِ رَبِّكَ بِالْحِكْمَةِ وَالْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ ۖ وَجَادِلْهُمْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ ۚ|ترجمه=با حكمت و اندرز نيكو به راه پروردگارت دعوت كن و با آنان به [شيوه‌اى‌] كه نيكوتر است مجادله نماى.|سوره=نحل|آیه=۱۲۵}}
خداوند از پیامبر می‌خواهد با حکمت و موعظه مردم را به سوی خدا دعوت کند: {{قرآن|ادْعُ إِلَىٰ سَبِيلِ رَبِّكَ بِالْحِكْمَةِ وَالْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ ۖ وَجَادِلْهُمْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ ۚ|ترجمه=با حكمت و اندرز نيكو به راه پروردگارت دعوت كن و با آنان به [شيوه‌اى‌] كه نيكوتر است مجادله نماى.|سوره=نحل|آیه=۱۲۵}}


در آیات زیادی امر و توصیه به مدارا و تساهل با مردم شده است.<ref>۲۵۶ بقره، ۱۰۸ انعام، ۶۴ آل عمران، ۳۴ فصلت، ۲۲ رعد، ۵۴ قصص، ۴۳ ۴۴ طه، ۴۱ ۴۶ ۶۱ توبه، ۲۹ فتح، به نقل از دانشنامه قرآن، بهاالدین خرمشاهی، ج۱، ص ۶۱۵</ref>
در آیات زیادی امر و توصیه به مدارا و تساهل با مردم و نیز غیرمسلمانان شده است.<ref>۲۵۶ بقره، ۱۰۸ انعام، ۶۴ آل عمران، ۳۴ فصلت، ۲۲ رعد، ۵۴ قصص، ۴۴ طه، ۶۱ توبه، ۲۹ فتح، به نقل از دانشنامه قرآن، بهاالدین خرمشاهی، ج۱، ص ۶۱۵</ref>


== عدم اجبار به ایمان ==
== عدم اجبار به ایمان ==
در آیات متعدد قرآن خطاب به پیامبر اکرم (ص) به کارگیری زور و اجبار در دین‏دار کردن مردم نهی شده است. (ر.ک: بقره /256، انعام /35، یونس /108 و شعرا/3).<ref>اندیشه تقریب 1385  شماره 9، عباس نیک زاد</ref>
مشهورترین آیه که صراحت در عدم اکراه و اجبار در دعوت به دین دارد، آیه ۲۵۶ [[سوره بقره]] است: {{قرآن|لَا إِكْرَاهَ فِي الدِّينِ|ترجمه=در دين هيچ اجبارى نيست.|سوره=بقره|آیه=۲۶۵}}
 
در آیات متعدد قرآن خطاب به پیامبر اکرم (ص) به کارگیری زور و اجبار در دین‏دار کردن مردم نهی شده است.<ref>(انعام /35، یونس /108 و شعرا/3). به نقل از اندیشه تقریب 1385، شماره 9، عباس نیک زاد</ref>


در سوره کافرون آمده است که خداوند به پیامبر می‌گوید به کفار بگوید دین شما برای خودتان و دین من برای خودم.<ref>آیه شش سوره کافرون</ref> در جایی دیگر آمده است که خداوند خطاب به پیامبر می فرماید اگر خداوند می خواست همه موجودات زمین ایمان می آوردند آیا تو می خواهی با اجبار آنان ایمان بیاورند؟<ref>آیه ۹۹ سوره یونس</ref>
در سوره کافرون آمده است که خداوند به پیامبر می‌گوید به کفار بگوید دین شما برای خودتان و دین من برای خودم.<ref>آیه شش سوره کافرون</ref> در جایی دیگر آمده است که خداوند خطاب به پیامبر می فرماید اگر خداوند می خواست همه موجودات زمین ایمان می آوردند آیا تو می خواهی با اجبار آنان ایمان بیاورند؟<ref>آیه ۹۹ سوره یونس</ref>
۱۵٬۲۵۶

ویرایش